China સિંધુ જળ સંધિ સસ્પેન્ડ થયા પછી પાકિસ્તાનની ચિંતા વધી
China પહેલગામ આતંકી હુમલા પછી ભારતે પાકિસ્તાન સામે કડક વલણ દાખવતાં 1960ની સિંધુ જળ સંધિને સસ્પેન્ડ કરવાની જાહેરાત કરી છે. ભારતના આ પગલાંથી પાકિસ્તાનમાં ભારે રાજકીય અને કુટનીતિક ખળભળાટ મચી ગયો છે. પાકિસ્તાનની 80 ટકા ખેતી સિંધુ નદીના પાણી પર આધારિત હોવાને કારણે તે આ નિર્ણયથી ચિંતિત છે.
ભારતના પાણી અટકાવવાના સંકેતથી બચવા માટે પાકિસ્તાન હવે તેના મૂર્ખતાપૂર્વકના હુમલાના પરિણામોને નમ્રતાથી સ્વીકારી રહ્યું છે અને તેના સૌથી મોટા મૈત્રીપ્રતિષ્ઠિત દેશ ચીનની મદદ લઈ રહ્યું છે. ચીનની સરકારી કંપની ચાઇના એનર્જી એન્જિનિયરિંગ કોર્પોરેશન 2019થી ખૈબર પખ્તુનખ્વામાં મોહમંડ હાઇડ્રોપાવર પ્રોજેક્ટ પર કામ કરી રહી છે. હવે આ પ્રોજેક્ટને ઝડપી પૂર્ણ કરવા માટે તમામ શક્તિઓ લાગૂ કરવામાં આવી છે.
ચીનના હસ્તક્ષેપથી પાકિસ્તાનને તાત્કાલિક રાહત?
મોહમંડ હાઇડ્રોપાવર બંધ પાકિસ્તાન માટે સંભવિત પાણીના વિકલ્પ રૂપે વિકસી રહ્યો છે. ચીનને ખબર છે કે ભારત દ્વારા પાણીની સપ્લાય અટકાવવી માત્ર પોશાક નહીં, પાકિસ્તાન માટે પ્રાણસંકટ બની શકે છે. તેથી તેણે આ પ્રોજેક્ટમાં પોતાનું પૂરું ભાર મૂક્યો છે.
ચીન અને પાકિસ્તાન બંને માટે ભારતનું આ પગલું ચેતવણીરૂપ છે. 22 એપ્રિલના પહેલગામ હુમલા પછી, જ્યારે ભારતે જળ સંધિ સ્થગિત કરી, ત્યારે પાકિસ્તાનના નેતાઓએ તેને “યુદ્ધ સમાન પગલું” ગણાવ્યું અને કહ્યું કે તેઓ દેશના પાણી માટે “પૂરેપૂરી રાષ્ટ્રીય શક્તિથી જવાબ” આપશે.
પાકિસ્તાન માટે આગળ શું?
આ સંગ્રામ માત્ર જમીનનો નહિ પણ જળનો યુદ્ધ બની ગયો છે. પાકિસ્તાન માટે ચીનનું સહયોગ આ તબક્કે આશા જગાવે છે, પરંતુ ભારતની કટ્ટર નીતિ અને પાણી રોકવાના નિર્ણયથી પડોશી દેશની તંત્રવિહારિતા ખુલ્લી પડી છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે પાકિસ્તાન શું માત્ર અન્ય દેશોની સહાયથી પોતાનો વાવેલ ભૂતકાળ ઝંકારી શકે?
