Delhi High Court: અજમેર દરગાહ ઓડિટ પર દિલ્હી હાઈકોર્ટનો સ્ટે, CAGની કાર્યવાહી ઉપર વચગાળાનો પ્રતિબંધ
Delhi High Court દિલ્હી હાઈકોર્ટે કમ્પ્ટ્રોલર એન્ડ ઓડિટર જનરલ (CAG) દ્વારા અજમેર શરીફ દરગાહના હિસાબોના પ્રસ્તાવિત ઓડિટ અંગે મોટો આદેશ જારી કર્યો છે. હાઈકોર્ટે આ ઓડિટ પર સ્ટે મૂક્યો છે.
જસ્ટિસ સચિન દત્તાએ અંજુમન મોઈનીયા ફખારિયા ચિશ્તિયા ખુદ્દામ ખ્વાજા સાહેબ સૈયદઝાદગાન દરગાહ શરીફ, અજમેર, રાજસ્થાન અને અન્ય રજિસ્ટર્ડ સોસાયટી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીઓ પર વચગાળાનો સ્ટે મંજૂર કર્યો હતો.
14 મેના રોજ આપેલા આદેશમાં, કોર્ટે અરજદારોની દલીલને વિશ્વસનીય ગણાવી હતી કે CAG કાયદાની કલમ 20 હેઠળની જરૂરિયાતો કેસમાં લાગુ કરવામાં આવી નથી અથવા સંતોષવામાં આવી નથી. આ જોગવાઈ ચોક્કસ સત્તાવાળાઓ અથવા સંસ્થાઓના ખાતાઓના ઓડિટ સાથે સંબંધિત છે.
21 મેના રોજ ઉપલબ્ધ કરાયેલા આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “CAG વતી હાજર રહેલા વકીલે એ પણ રજૂઆત કરી હતી કે અરજદારનું ઓડિટ હજુ શરૂ થયું નથી… વચગાળાના પગલા તરીકે, એવો નિર્દેશ આપવામાં આવે છે કે 30 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજના તેમના સંદેશાવ્યવહારના આધારે CAG દ્વારા આગામી સુનાવણીની તારીખ સુધી કોઈ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે નહીં.”
આ પછી, કોર્ટે કેસની આગામી સુનાવણી 28 જુલાઈના રોજ નક્કી કરી. CAG એ દરગાહના ખાતાઓના ઓડિટની પ્રક્રિયાને પડકારતી અરજીઓનો વિરોધ કરતા કહ્યું કે તેણે કાયદાની યોગ્ય પ્રક્રિયાનું સંપૂર્ણ પાલન કર્યું છે.
કોર્ટ એવી અરજીઓ પર સુનાવણી કરી રહી હતી જેમાં આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો કે CAG અધિકારીઓ દ્વારા અરજદારોના કાર્યાલય પરિસરમાં કોઈપણ સૂચના કે માહિતી વિના ગેરકાયદેસર શોધખોળ અથવા મુલાકાત લેવામાં આવી હતી, જે કોમ્પ્ટ્રોલર અને ઓડિટર જનરલ (ફરજો, સત્તા અને સેવાની શરતો) અધિનિયમ, 1971 અને સોસાયટી નોંધણી અધિનિયમ, 1860 ની જોગવાઈઓની વિરુદ્ધ છે.
પોતાના જવાબમાં, CAG એ જણાવ્યું હતું કે લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયે 14 માર્ચ, 2024 ના રોજ અરજદારને પહેલાથી જ જાણ કરી દીધી હતી કે દરગાહ બાબતોના સંચાલનમાં સુધારો કરવા માટે, કેન્દ્રીય સત્તામંડળે ઓડિટનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે અને આવા ઓડિટ સામે રજૂઆત કરવાની તક પૂરી પાડી છે.
તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “એવું રેકોર્ડ પર છે કે અરજદાર દ્વારા CAG દ્વારા પ્રસ્તાવિત ઓડિટ સામે વાંધા રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા અને આ અરજીમાં જે આધારો રજૂ કરવામાં આવ્યા છે તેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. પ્રતિવાદી 1 (કેન્દ્ર) એ 17 ઓક્ટોબર, 2024 ના રોજના પત્ર દ્વારા અરજદારના વાંધાઓનો નિકાલ કર્યો હતો અને આમ કાયદાના આદેશનું યોગ્ય રીતે પાલન કરવામાં આવ્યું છે.”
CAG એ જણાવ્યું હતું કે ભારતના રાષ્ટ્રપતિની અધિકૃતતા પ્રાપ્ત થઈ ગઈ છે અને નાણા મંત્રાલયે આ વર્ષે 30 જાન્યુઆરીના રોજ એક પત્ર દ્વારા CAG ને આ અંગે જાણ કરી છે.
જોકે, અરજદારોએ દલીલ કરી હતી કે સંબંધિત મંત્રાલયે CAG કાયદામાં નિર્ધારિત આવા ઓડિટ માટે ફરજિયાત વૈધાનિક પ્રક્રિયા અનુસાર CAG ને પત્ર મોકલવો જોઈએ.
કહેવામાં આવ્યું છે કે પત્રમાં CAG દ્વારા અરજદાર સોસાયટીનું ઓડિટ કરાવવાની માંગણી કરવામાં આવી હોવી જોઈએ, જે નિયમો અને શરતો પર ઓડિટ કરાવવાનું છે તે CAG અને સંબંધિત મંત્રાલય વચ્ચે સંમત થવું જોઈએ અને ત્યારબાદ નિયમો અને શરતો અરજદારને જણાવવી જોઈએ, ત્યારબાદ તે સંબંધિત મંત્રાલય સમક્ષ પોતાનું પ્રતિનિધિત્વ રજૂ કરવા માટે હકદાર રહેશે.
વધુમાં, ઓડિટની શરતો સાથે સંમત થતાં પહેલાં રાષ્ટ્રપતિ અથવા રાજ્યપાલની મંજૂરી પણ જરૂરી છે.
