Organic Farming Guide: શરુઆતમાં ઊંચો નફો મળવો મુશ્કેલ કેમ છે?
Organic Farming Guide: ભારતમાં ઓર્ગેનિક ખેતીને મજબૂત પ્રોત્સાહન મળ્યું છે. ઘણી સરકારો દ્વારા સહાય અને યોજના આપીને ખેડૂતોને ઓર્ગેનિક પદ્ધતિ અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યા છે. પરંતુ હકીકત એ છે કે દરેક ખેડૂત માટે આ પદ્ધતિ તાત્કાલિક નફો આપતી નથી.
ઓર્ગેનિક ખેતીમાં પહેલાં કેટલાય પડકારો
શરૂઆતના 2-3 વર્ષોમાં, ઓર્ગેનિક ખેતીમાં ઉપજ સામાન્ય રીતે 20થી 30 ટકા ઘટે છે. માર્કેટિંગ, પ્રમાણપત્ર મેળવવાની પ્રક્રિયા, અને ઉત્પાદનના સાચા ભાવ મેળવવાનો અભાવ—આ બધું શરૂઆતમાં નફા સામે પડકારો ઉભા કરે છે. તે ઉપરાંત, ઉત્પાદનોને યોગ્ય બજાર મળવું પણ સરળ નથી.
ઓર્ગેનિક ખેતીનો ખર્ચ શું ઓછો છે?
સામાન્ય માન્યતા છે કે ઓર્ગેનિક ખેતી સસ્તી છે, કારણ કે તેમાં રસાયણિક ખાતરો ન લાગતા હોય છે. પરંતુ ઓર્ગેનિક ખાતર, જંતુનાશકો અને મજૂરી માટેનો ખર્ચ ખાસ્સો વધી શકે છે. મજબૂત અને સજીવ જમીન માટે સતત ધ્યાન અને સંસાધનો જરૂરી હોય છે.
સરકારી સહાયના મર્યાદિત લાભ
જેમ કે પ્રામાણિક ઓર્ગેનિક ખેતી માટે સરકારો પીઆરડીપી, એમઆનઆઈએસ, પીએમઓએફ જેવા અનેક કાર્યક્રમો ચલાવે છે, તેમ છતાં દરેક ખેડૂત સુધી આ સહાય સમયસર પહોંચતી નથી. પ્રમાણપત્ર મેળવવાની પ્રક્રિયા લાંબી અને કઠિન હોઈ શકે છે, અને ઘણા ખેડૂતો માહિતીના અભાવે તેને મેળવી શકતા નથી.
બજાર અને પ્રમાણપત્રની સમસ્યા
ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનનો સાચો ભાવ મેળવવા માટે પ્રમાણપત્ર જરૂરી છે. વિદેશી બજાર માટે તો એ ફરજિયાત ગણાય છે. સ્થાનિક બજારમાં પણ જો ખરીદદારોને ખાતરી ન હોય કે ઉત્પાદન ખરેખર ઓર્ગેનિક છે, તો તેઓ વધારે ભાવ ચૂકવતા નથી.
ઓર્ગેનિક ખેતીમાં સફળતા મેળવવા શું કરવું જોઈએ?
ડાયરેક્ટ માર્કેટિંગ: ગ્રાહક સુધી સીધા પહોંચવાથી ખર્ચ બચી શકે છે અને નફો વધારે મળે છે.
ઉચ્ચ મૂલ્યના પાકો: હળદર, આદુ, ઓર્ગેનિક ઘઉં અને બાસમતી જેવી પાકોની માંગ વધુ હોય છે.
પ્રમાણપત્ર મેળવવું: વિતરણ માટે વિશ્વસનીયતાનું પ્રમાણપત્ર જરૂરી છે.
જૂથ સાથે જોડાવું: ખેડૂત ઉત્પાદક જૂથો (FPO) સાથે જોડાવાથી પ્રમાણપત્ર, વેચાણ અને માર્ગદર્શન— સરળ બને છે.
પુરક આવક: વર્મીકમ્પોસ્ટ, ડેરી અથવા કૃષિ-પર્યટન જેવી પ્રવૃત્તિઓથી વધારાની આવક મેળવી શકાય છે.
અંતિમ સત્ય શું છે?
ઓર્ગેનિક ખેતી લાંબા ગાળાની રમત છે. તેનો નફો એ લોકો માટે શક્ય છે જેમણે યોગ્ય તૈયારી, શિસ્તભર્યું આયોજન અને ટેકનિકલ જ્ઞાન સાથે તેમાં પ્રવેશ કર્યો હોય. જે ઓર્ગેનિક ખેતીને ઝટપટ નફાના માધ્યમ તરીકે જોવે છે, તેમને માટે આ માર્ગ મુશ્કેલ બની શકે છે.
ઓર્ગેનિક ખેતી, જો યોગ્ય રીતે અમલમાં મૂકવામાં આવે તો, જમીન અને આરોગ્ય બંને માટે લાભદાયક છે. પરંતુ તેની સાહસિક યાત્રામાં ધીરજ, બજારની સમજ અને ટેકનિકલ જ્ઞાનનો સમાવેશ અનિવાર્ય છે.
