Jagannath Rath Yatra 2025: 15 દિવસનો આરામ
Jagannath Rath Yatra 2025 દર વર્ષે અષાઢ માસની શુક્લ પક્ષની બીજ તિથિએ ભગવાન જગન્નાથ, તેમના ભાઈ બલભદ્ર અને બહેન સુભદ્રા પૂરીના મંદિરમાં વિશેષ સ્નાન કરાવવામાં આવે છે, જેને ‘સ્નાન પૂર્ણિમા’ કહેવામાં આવે છે. આ સ્નાન પછી, ભગવાન 15 દિવસ સુધી આરામ કરે છે અને તેમને ‘અનાસાર’ કહેવાય છે. આ સમય દરમિયાન મંદિરના દરવાજા બંધ કરી દેવામાં આવે છે, અને માત્ર પૂજારીઓ અને વૈદ્યજી જ ભગવાનની સારવાર માટે અંદર જઈ શકે છે .
પ્રાચીન કથા: માધવદાસ અને ભગવાનની સેવા
આ પરંપરાની પાછળ એક પ્રાચીન કથા છે. કહેવાય છે કે ઓડિશાના પુરીમાં માધવદાસ નામના એક ભક્ત હતા, જેમણે ભગવાન જગન્નાથની નિષ્ઠાપૂર્વક સેવા કરી. એક દિવસ તેઓ બીમાર પડી ગયા અને તેમને આરામ કરવાની જરૂર હતી. ભગવાન જગન્નાથ પોતે માધવદાસની સેવા કરવા તેમના ઘરે ગયા. જ્યારે માધવદાસે ભગવાનને ઓળખી લીધા અને પૂછ્યું કે, “હે ભગવાન, તમે મારા દુઃખમાં મારી સેવા કેમ કરી રહ્યા છો?” ત્યારે ભગવાને જવાબ આપ્યો, “હું ભક્તના દુઃખને જોઈ શકતો નથી, તેથી હું તમારી સેવા કરવા આવ્યો છું.” આ ઘટના પછી, એવી પરંપરા બની ગઈ કે ભગવાન જગન્નાથ દર વર્ષે 15 દિવસ આરામ કરે છે અને તેમના ભક્તના દુઃખને પોતાના પર લે છે .
આરામ દરમિયાનની ધાર્મિક વિધિઓ
અનાસાર દરમિયાન, ભગવાનની વિશેષ સારવાર કરવામાં આવે છે. તેમને ફૂલ, જડીબુટ્ટીઓ અને ઘનાના પેસ્ટથી શરીર પર લગાવવામાં આવે છે, જેને ‘ખાલી નીતિ’ કહેવાય છે. આ દરમિયાન, દૈતાપતિ અને મહાપાત્ર સેવકો જ હાજર રહે છે. આ વિધિઓ ભગવાનની આરોગ્યલાભ માટે કરવામાં આવે છે .
રથયાત્રા પછીનો દિવસ: નૈનાસર અને દર્શન
અનાસાર પછી, ભગવાન જગન્નાથ સ્વસ્થ થાય છે અને તેમના દર્શન માટે ભક્તો માટે દરવાજા ખોલવામાં આવે છે. આ દિવસે ‘નૈનાસર’ (નેત્ર ઉત્સવ) ઉજવવામાં આવે છે, જેમાં ભગવાનની આંખો ખોલવામાં આવે છે અને તેઓ ભક્તોને દર્શન આપે છે. આ પછી, ભગવાન રથ પર બેસીને ગુંડીચા મંદિર તરફ રથયાત્રા માટે નીકળે છે .
ભક્તોની શ્રદ્ધા અને આસ્થા
આ પરંપરા દર્શાવે છે કે ભગવાન જગન્નાથ પોતાના ભક્તના દુઃખને પોતાના પર લે છે અને તેમને આરામ આપવા માટે 15 દિવસ આરામ કરે છે. આથી, રથયાત્રા માત્ર ધાર્મિક વિધિ નથી, પરંતુ ભગવાન અને તેમના ભક્તો વચ્ચેના અદૃશ્ય સંબંધનું પ્રતિક છે. આ પરંપરા ભક્તોની શ્રદ્ધા અને આસ્થાને પ્રગટ કરે છે અને તેમને જીવનમાં શાંતિ અને સુખની પ્રાપ્તિ માટે પ્રેરણા આપે છે.
