Historical Love Story: જૂના સુરતનો અવિસ્મરણીય પ્રેમ અને વિયોગનો કિસ્સો
Historical Love Story: સુરત, વર્ષ ૧૭૦૦ આસપાસ… એ સમય એ હતો જયાં તાપી નદીના તટ પર વિદેશી વેપારીઓના જહાજો ઊભાં રહેતા, બજારોમાં યુરોપ, અરબ, જૈન-હિંદુ વેપારીઓનો મેળાવડો રહેતો, અને સમગ્ર શહેર એશિયાના વેપારનું ધબકતું કેન્દ્ર હતું. એ સમયનું સુરત એ માત્ર વેપાર નહીં, પણ પ્રેમ અને માનવતાની અનેક કથાઓનું પણ પાટનગર હતું.
ત્યારે સુરતના ખાનજી રોડ પર રહેતી સલમા નામની એક સુથાર પરિવારની છોકરી દરરોજ સવારે તાપી કિનારે આવેલા સલાબત ખાનના બાગમાં પાણી ભરવા જતી. એ બાગ એ સમયે લીલોતરીથી ભરપૂર હતો, જ્યાં યુવાન દિલો પહેલીવાર પ્રેમનો અહેસાસ કરતા.
એ જ બાગમાં એક દિવસ અફશાન નામનો અરબ વેપારીનો દિકરો એ સલમાનને જોઈ… એનો પરિવાર દક્ષિણ અરબથી ચમેલીનું અત્તર લાવી સુરતમાં વેચતો હતો. એ અત્તરની મહેક સુરતના બજારોમાં ફેલાતી, પણ એ દિવસ એ પ્રેમનો સુગંધ પણ એ જ બાગમાં ફેલાયો.
સલમાના મીઠા અવાજે અફશાનનું ધ્યાન ખેંચ્યું. શરૂઆતમાં એ વાત કરતો અને ચાલ્યો જતો, પણ પછી દરરોજ એ જ સમયે એ બાગમાં રાહ જુવા લાગ્યો. એ સમયનો પ્રેમ તો નજરોમાં જ થતો, શબ્દોમાં નહીં. ચોરી-છૂપે નજરો મળી જતી, થોડી વાતો અને એકબીજાની હાજરી એ જ બધું હતું.
પરંતુ એ પ્રેમ પર સમયનો કડવો ઘાટ આવી પડ્યો. બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીએ અફશાનના પિતાને કહ્યું કે હવે એનો માલ કંપનીએ જ ખરીદવો પડશે. એ કારણે એ પરિવારને ઉનાળામાં સુરત છોડવું પડ્યું. વિખૂટા પડવાના એ પળે તાપી નદીના તટે એ બંનેએ છેલ્લી મુલાકાત લીધી.
અફશાન એ સલમાને કહ્યું:
“હું સુરત છોડું કે અહીં રહું, તું મારા દિલમાં એ જ રીતે રહીશ જેમ ચાંદનું પ્રતિબિંબ તાપી નદીમાં રહે છે.”
સલમા તૂટી ગયેલી, એ ક્યારેય પરણી નહીં. એ પ્રેમની યાદો એના જીવનનો ભાગ બની રહી. અફશાન વિદેશ ગયો, પણ એ બાગ એ પ્રેમનો એહસાસ બની રહ્યો. એ દિવસથી લોકો એ જગ્યા ને ‘પ્રેમનો બાગ’ કહેવા લાગ્યા.
સાચો પ્રેમ સમય કે સંજોગોની મર્યાદાથી પરે જીવતો રહે છે. એ ભલે વિખૂટો પાડી દે, એનો અહેસાસ એ જગ્યા અને એ લોકોના દિલમાં સદા જીવંત રહે છે. સુરતનું એ બાગ એ પ્રેમનું ચિરંજીવ સ્મારક બની ગયું, જ્યાં પ્રેમ એટલે માત્ર મળવું નહીં, પણ એનું સ્મરણ પેઢીઓ સુધી જીવંત રાખવાનું નામ બની ગયું.
