Millet Farming in Kharif Season : શ્રેષ્ઠ જાતોની પસંદગીથી મેળવો વધુ ઉપજ અને લાભ
Millet Farming in Kharif Season : ચોમાસાની શરૂઆત સાથે ખરીફ પાકનું વાવેતર જોરશોરથી શરૂ થઈ ગયું છે. આ વર્ષે હવામાન વિભાગે સામાન્ય કરતાં વધારે વરસાદની આગાહી કરી હોવાથી બાજરી ઉગાડતા ખેડૂતો માટે સારો સમય આવી રહ્યો છે. નિષ્ણાતો માને છે કે આ ખરીફ સિઝનમાં અદ્યતન જાતોનું વાવેતર કરવાથી માત્ર ઉપજમાં જ નહીં, પરંતુ બજારમાં પણ વધારે ભાવ મેળવવાની તક મળશે. સરકારે પણ બાજરીના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (MSP)માં વધારો કર્યો હોવાથી ખેડૂતો માટે આ પાક વધુ નફાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
1. રાજ બાજરી-843
રાજસ્થાન કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસાવેલી આ જાત ખાસ કરીને દુષ્કાળગ્રસ્ત અને ઓછા વરસાદવાળા વિસ્તારો માટે ઉત્તમ છે. માત્ર 75-80 દિવસમાં તૈયાર થતી આ જાત પ્રતિ હેક્ટરે 22-25 ક્વિન્ટલ સુધી ઉપજ આપી શકે છે. ખાસ વાત એ છે કે આ જાત ફૂગ તથા જીવાતોથી વધારે પ્રતિરોધક હોવાથી ઓછું જતન જરૂરી રહે છે.
2. HHB 67 ઉન્નત
હરિયાણા કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસાવેલી આ જાત સમગ્ર ઉત્તર ભારતમાં લોકપ્રિય બની છે. માત્ર 65-70 દિવસમાં તૈયાર થતી આ જાત પ્રતિ હેક્ટરે 20-22 ક્વિન્ટલ ઉપજ આપે છે. ઓછું પાણી જરૂરી હોવાને કારણે સૂકા વિસ્તારો માટે એ ખાસ ઉપયોગી છે. નાના દાણા હોવા છતાં એ પોષણથી ભરપૂર છે.
3. ICMV 221 (હાઇબ્રિડ)
ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થા (IARI) દ્વારા વિકસાવેલી આ હાઇબ્રિડ જાત કાર્બોહાઇડ્રેટમાં સમૃદ્ધ તથા પાંદડા અને થડના રોગો સામે વધારે પ્રતિરોધક છે. પ્રતિ હેક્ટરે 28-30 ક્વિન્ટલ સુધી ઉપજ આપતી આ જાતમાં દાણા મોટા તથા સારી ગુણવત્તાવાળા હોય છે, જે બજારમાં વધારે ભાવ મેળવી આપે છે.
ખેડૂતો માટે મહત્વની સલાહ
બાજરીની જાત પસંદ કરતી વખતે આબોહવા, માટીની જાત અને સિંચાઈની ઉપલબ્ધતાની ખાસ કાળજી રાખવી જરૂરી છે. સમયસર વાવણી, ખાતરના યોગ્ય પ્રમાણનો ઉપયોગ અને સિંચાઈનું યોગ્ય વ્યવસ્થાપન કરીને બાજરીની આ જાતોમાંથી મહત્તમ લાભ મેળવી શકાય છે.
