Supreme Court સિંગલ માતાઓના બાળકો અને પિતૃસત્તાક માન્યતાઓ સામે વૈચારિક પ્રશ્ન ઉભો થયો
Supreme Court નવી દિલ્હી: સુપ્રીમ કોર્ટમાં હવે એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ મામલે વિગતવાર સુનાવણી થનાર છે – પ્રશ્ન છે કે શું બાળકને OBC (અન્ય પછાત વર્ગ) પ્રમાણપત્ર ફક્ત પિતાના આધાર પર જ આપવું જોઈએ, કે પછી માતાના પ્રમાણપત્રના આધારે પણ મળવું જોઈએ? ખાસ કરીને જ્યારે માતા એકલવીર છે અથવા પિતા હાજર નથી, ત્યારે શું માત્ર પિતૃસત્તાક ધોરણ લાગુ પાડવું યોગ્ય ગણાય?
દિલ્હીની રહેવાસી સંતોષ કુમારીએ દાખલ કરેલી અરજીમાં દલીલ કરવામાં આવી છે કે જો માતા OBC વર્ગમાં આવે છે અને બાળકનો ઉછેર એકલવીર રીતે કરી રહી છે, તો તેમનું બાળક પણ OBC પ્રમાણપત્ર મેળવવાનો હકદાર છે. હાલની વ્યવસ્થા મુજબ સામાન્ય રીતે પિતાનું જાતિ પ્રમાણપત્ર આધાર રૂપે લેવાતું હોય છે, જેને પિટિશનર બંધારણીય અસમાનતા માને છે.
સુપ્રીમ કોર્ટના જજ જસ્ટિસ કે. વિષ્ણાથન અને જસ્ટિસ એન. કોટિશ્વર સિંહે આ મામલાને ગંભીર ગણાવ્યો છે અને કહ્યું છે કે આ મુદ્દા પર વિગતવાર સુનાવણી જરૂરી છે. કોર્ટે 22 જુલાઈના રોજ તમામ પક્ષોની ઉપસ્થિતિમાં ચર્ચા કરવા જણાવ્યું છે. તેઓએ જણાવ્યુ કે મુદ્દો માત્ર એક પરિવાર અથવા એક પિટિશનરનો નહીં, પણ સમગ્ર દેશમાં એવી ઘણી મહિલાઓ માટે મહત્વ ધરાવે છે, જે પોતે OBC વર્ગમાં આવે છે પણ પિતાની ગેરહાજરીને કારણે બાળકોને OBC પ્રમાણપત્ર મળતું નથી.
કોર્ટના મંતવ્ય પ્રમાણે, SC/ST વર્ગમાં માતાના આધારે બાળકને જાતિ પ્રમાણપત્ર આપવાની વ્યવસ્થા છે, તો એવી જ રીતે OBC માટે પણ સમાનતા હોવી જોઈએ. રાજ્યોને પણ સૂચના આપી છે કે તેઓ પોતાની સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરે કે શું લગ્નિત દંપતીમાં ફક્ત પતિ નહીં પણ પત્નીનો વર્ગ પણ સંતાન માટે માન્ય ગણાય?
આ મામલો હવે માત્ર કાનૂની જ નહીં, પણ સામાજિક ન્યાય અને લિંગ સમતાનો પણ છે. ચુકાદો દેશભરમાં લાખો એકલ માતાઓ અને તેમના બાળકોના હકોને સીધો અસર કરતો સાબિત થઈ શકે છે.
