Sleep disorders રોજિંદા થાક છતાં પણ ઊંઘ ન આવવી સામાન્ય નથી, આ હોઈ શકે છે ઊંઘની વિકૃતિનું સંકેત
Sleep disorders સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતો જણાવે છે કે ઊંઘ શરીરને પુનઃસ્થાપિત કરે છે અને મનને તાજગી આપે છે. જો સતત ચિંતાઓ વચ્ચે પથારીમાં જઇને પણ ઊંઘ ના આવે, તો એ ઊંઘના વિકારનું લક્ષણ હોઈ શકે છે – જેને અવગણવું નહીં જોઈએ.
શું છે ઊંઘનો વિકાર?
જો પથારી પર જઈને પણ કલાકો સુધી આંખો બંધ હોવા છતાં ઊંઘ ન આવે, અથવા ઊંઘ આવે પણ મધ્યરાત્રે વારંવાર ઉઠવું પડે, તો આ ઊંઘના વિકાર તરીકે ઓળખાતા સંજોગો છે. આવા મુદ્દા જીવનશૈલીમાં પરિવર્તન કે તબીબી દવાઓ દ્વારા સુધારવા યોગ્ય હોય છે.
પ્રમુખ ઊંઘના વિકારો અને તેમનાં લક્ષણો:
1. અનિદ્રા (Insomnia) – ઊંઘ ન આવવાની સૌથી સામાન્ય સમસ્યા
ક્રોનિક અનિદ્રા: લાંબા સમય સુધી (એક મહિનો કે વધુ) ઊંઘ ન આવવી
તીવ્ર અનિદ્રા: તણાવ કે તાત્કાલિક પરિવર્તનોથી થતી થોડીકાલીની ઊંઘ ખલેલ
લક્ષણો: પથારીમાં બાજુ ફેરવવી, રાત્રે વારંવાર ઉઠવું, દિવસમાં થાક અને ઝપકી
2. સ્લીપ એપનિયા (Sleep Apnea) – ઊંઘ દરમિયાન શ્વાસ બંધ થવો
ઊંઘ દરમિયાન શ્વાસ લેવાનું રોકાઈ જવું
લક્ષણો: ઊંઘ તૂટવી, દિનચર્યામાં થાક, માથાનો દુખાવો, ઉર્જાનો અભાવ
3. રેસ્ટલેસ લેગ સિન્ડ્રોમ (Restless Leg Syndrome) – પગમાં અશાંતિ
પગમાં ઝણઝણાટ, બળતરા કે ‘હલાવવાની તીવ્ર ઈચ્છા’
લક્ષણો: ઊંઘમાં ખલેલ, વારંવાર પગ હલાવવાની જરૂરિયાત, ઊંઘ પછી પણ થાક
સારવાર શું છે?
આહાર અને જીવનશૈલીમાં ફેરફાર
તબીબી સલાહ અને જરૂર જણાય તો દવાઓ
વિશ્રામ અને યોગ્ય સૂતી જગ્યા (sleep hygiene) પર ધ્યાન
ઊંઘમાં અડચણ સામાન્ય નથી. જો તમે નિયમિત ઊંઘના વિકારોનો સામનો કરો છો તો સમયસર નિષ્ણાતની સલાહ લેવાથી ઘણો ફરક પડી શકે છે. ઊંઘ માત્ર આરામ નથી – તે તમારા આરોગ્ય માટે આધારશીલ છે.
