Parwal Cultivation : પરવળના પાક માટે યોગ્ય વાવણીની રીત
Parwal Cultivation : ઉત્તર પ્રદેશના લખીમપુર ખેરી જેવા વિસ્તારોમાં હવે પરંપરાગત ખેતી છોડી ખેડૂતો રોકડિયા પાક તરફ વળી રહ્યાં છે. ખાસ કરીને પરવળ જેવી શાકભાજી પાકો ખેડૂતોએ પસંદ કરી છે, કારણ કે તેનું ઉત્પાદન ઓછા ખર્ચે થાય છે અને બજારમાં વધુ માંગ હોવાથી સારું નફો પણ મળે છે.
પાલખ પદ્ધતિ શું છે?
ખેડૂતો હાલમાં પરવળની ખેતી માટે “પાલખ પદ્ધતિ” અપનાવી રહ્યાં છે. આ પદ્ધતિ અંતર્ગત વેલવા પાકને જમીન ઉપર ન વાવીને એક ચોક્કસ ઊંચાઈએ બાંધવામાં આવેલા ઢાંચા પર ચડાવવામાં આવે છે. આથી છોડ હવામાં રહે છે, ફળ જમીન સાથે સંપર્કમાં આવતું નથી અને નાશ થવાનો દર ઘટી જાય છે.
ખેડૂત કલ્લુ ખાનનો અનુભવ
મોહમ્મદી તહસીલના દિલાવરપુર ગામના ખેડૂત કલ્લુ ખાને જણાવ્યું કે, “હું 5 વીઘામાં પરવળ ઉગાડું છું. હાલ બજારમાં તેની ખૂબ માંગ છે. પાલખ પદ્ધતિ અપનાવવાથી ફળ ન બગડે અને ઓછા ખર્ચે વધુ નફો મળે છે.”
બજારની વધતી માંગ
પરવળ માત્ર શાકભાજી તરીકે નહીં, મીઠાઈ બનાવવા માટે પણ ઉપયોગમાં લેવાય છે. તેથી વર્ષભર તેમાં માંગ રહે છે. ખાસ કરીને શહેરોમાં આ શાકભાજી માટે ગ્રાહકો વધુ ભાવ ચૂકવવા તૈયાર હોય છે. આથી, તેનો પાક સમયસર અને સારી પદ્ધતિથી કરવામાં આવે તો મોટા પ્રમાણમાં નફો મેળવી શકાય છે.
પાકની વાવણી કેવી રીતે કરવી?
હરોળો વચ્ચે અંતર: 1.5 થી 2 મીટર
છોડ વચ્ચે અંતર: 50 થી 60 સેન્ટિમીટર
બીજની ઊંડાઈ: 2 થી 3 સેન્ટિમીટર
સિંચાઈ: વાવણી પછી તરત હળવું પાણી આપવું અને પછી નિયમિત આંતરથી સિંચાઈ કરવી
બીજ સારા ગુણવત્તાવાળા અને જીવીશક્તિ ધરાવતા હોવા જોઈએ. વાવણી પહેલા જમીનમાં યોગ્ય નમી રહેવી જરૂરી છે જેથી બીજથી છાંટો સારો આવે.
સિંચાઈ અને પાણી વ્યવસ્થાપન
પરવળનો પાક સિંચાઈ માટે સંવેદનશીલ હોય છે. બહુ ઓછું કે બહુ વધુ પાણી બંને નુકસાનદાયક છે. બાગાયતી પદ્ધતિમાં ટપક સિંચાઈ (Drip Irrigation) વધુ સારું પરિણામ આપે છે. જમીનમાં પાણી ભરાવું ન જોઈએ, નહીંતર મૂળ સડી જાય છે અને ફૂગના રોગો લાગવાની શક્યતા વધી જાય છે.
પરવળ ખેતીના લાભો
ઓછા ખર્ચે વધુ ઉત્પાદન
પાક ઝડપથી તૈયાર થાય છે
બજારમાં સતત માંગ
પાલખ પદ્ધતિથી ફળ બગાડ ઘટે
ઓર્ગેનિક પદ્ધતિ અપનાવવાથી વધુ ભાવ મળે
પરવળની ખેતી ખાસ કરીને પાલખ પદ્ધતિ દ્વારા કરવાથી ખેડૂત ઓછા સમયમાં વધુ નફો મેળવી શકે છે. શ્રેણીબદ્ધ રીતે પદ્ધતિ અપનાવવાથી ઉત્પાદનમાં સુધારો થાય છે અને બજારની માંગને પહોંચી વળવામાં મદદ મળે છે. જો તમે પણ ખેતીમાં નવી પદ્ધતિ અજમાવવા ઈચ્છો છો તો પાલખ પદ્ધતિ સાથે પરવળના પાકની શરૂઆત કરો – તમારી તિજોરી ખરેખર ભરાઈ જશે!