Population Census 2026 વસ્તી ગણતરી 2026-27: નાગરિકો હવે પોતે ઓનલાઈન જાણકારી આપી શકશે
Population Census 2026 ભારતની 2026-27ની વસ્તી ગણતરીમાં પ્રથમ વાર નાગરિકો પોતાની માહિતી પોતે જ ઓનલાઇન ભરવાની સગવડ મેળવશે. કેન્દ્ર સરકારે જાહેરાત કરી છે કે આઠમી ડિજિટલ વસ્તી ગણતરી માટે નાગરિકો માટે ખાસ મોબાઇલ એપ (એન્ડ્રોઇડ અને iPhone માટે) તથા વેબ પોર્ટલ બનાવવામાં આવશે. લોકો આ માધ્યમથી ઘરે બેઠાં જાતે માહિતી આપી શકશે, જેને સરકાર સુરક્ષિત ડેટા પોર્ટલ પર અપલોડ કરશે.
એપ અને પોર્ટલથી થશે કામગીરી ઝડપથી
સરકારી પ્રતિનિધિઓએ જણાવ્યું કે આ પહેલ ભારતની પ્રથમ સંપૂર્ણ ડિજિટલ વસ્તી ગણતરી બનાવશે. માહિતી ડિજિટલ રીતે ભરી શકાશે અને મોબાઇલ એપ દ્વારા સીધો ડેટા કેન્દ્રિય સર્વર પર મોકલાશે.
આ પોર્ટલ બંને તબક્કાઓ —
- હાઉસ લિસ્ટિંગ અને હાઉસિંગ સેન્સસ (HLO)
- વસ્તી ગણતરી
માટે ઉપયોગમાં લેવાશે.
વસ્તી ગણતરીનો સમયગાળો:
- HLO તબક્કો : 1 એપ્રિલ, 2026થી
- મુખ્ય વસ્તી ગણતરી : 1 ફેબ્રુઆરી, 2027થી
- હિમાલય પર્વતીય વિસ્તારો માટે : 1 ઓક્ટોબર, 2026
- મેદાની વિસ્તારો માટે : 1 માર્ચ, 2027થી
ડેટાની સુરક્ષા માટે ખાસ પગલાં
મંત્રાલયે કહ્યું છે કે વસ્તી ડેટાને ટ્રાન્સફર અને સ્ટોર કરતી વખતે મજબૂત ડેટા સુરક્ષા ઉપાયો અમલમાં મુકવામાં આવશે, જેથી નાગરિકોની ખાનગી જાણકારી સિક્યુર રહે.
34 લાખ ગણતરીકારોને મળશે તાલીમ
આ કાર્યક્રમ માટે ત્રણ તબક્કાની વિશાળ તાલીમ વ્યવસ્થા ઉભી કરવામાં આવી છે.
- રાષ્ટ્રીય સ્તરે ટ્રેનર્સ,
- રાજ્યો માટે માસ્ટર ટ્રેનર્સ,
- અને ફિલ્ડ સ્તરે સુપરવાઇઝરો તથા ગણતરીકારો માટે તાલીમ આપવામાં આવશે.
આ તાલીમ દ્વારા 34 લાખથી વધુ કર્મચારીઓને તૈયાર કરવામાં આવશે.
વહીવટી સીમા અને ગણતરી બ્લોક
દરેક ગામ અને શહેરને ગણતરી બ્લોકમાં વહેંચવામાં આવશે, જેથી કોઈપણ ડુપ્લીકેશન કે ભૂલ ટાળવી શકાય. 31 ડિસેમ્બર, 2025 સુધીમાં વહીવટી એકમોની સીમા નક્કી કરવાનો સમયગાળો રાખવામાં આવ્યો છે.
નિષ્કર્ષ:
આ પહેલી ડિજિટલ વસ્તી ગણતરી માત્ર ટેકનોલોજી આધારિત નવું પહેલ નહીં, પરંતુ નાગરિકોને પ્રત્યક્ષ રીતે પ્રક્રિયામાં જોડાવા માટેનો એક ઐતિહાસિક તબક્કો છે. સરકારનો ઉદ્દેશ છે – ઝડપ, સચોટતા અને પારદર્શકતા સાથે વસ્તી માહિતી એકત્રિત કરવી.
