માણસના મૃત્યુ પછી સમયનું કોઈ મૂલ્ય હોતુ નથી. પરંતુ સુરતની વાત કરીએ તો મૃત્યુ પછી પણ એક કબર લોકોને સમય બતાવે છે. જીહા વિશ્વની એકમાત્ર એવી કબર કે જ્યાં એક એવી ઘડિયાળ ક્રોસના રૂપમાં જોવા મળે છે. આ ઘડિયાળ લોકોને કલાક, મિનિટ અને સેકન્ડના રૂપમાં સમય બતાવી રહ્યુ છે. દોઢસો વર્ષથી લોકોને સમય બતાવતી આ ઘડિયાળ સૂર્યના પ્રકાશને આધારે લોકોને સમયથી અવગત કરાવી રહી છે.
સુરતના કતાર ગામમાં ડચ સિમેટ્રીમાં કબર પર લગાવાયેલી 150 વર્ષ જૂની સોલાર ઘડિયાળ છે. ડબલ આર્મ્ડ સોલાર ક્લોક દુનિયામાં ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. આ ઘડિયાળની સૌથી અનોખી વિશેષતા એ છે કે, ડબલ આર્મ્ડ સોલાર ક્લોક વિશ્વની એવી પહેલી ક્લોક છે જે કબર પર ક્રોસ ઉપર બનાવામાં આવી છે. કબર ઉપરનો ક્રોસ 45° ખૂણા પર છે. દિવસમાં સવારે છ વાગ્યાથી સાંજે છ વાગ્યા સુધીમાં આ સમય બતાવે છે.
અંગ્રેજ શાસનમાં 12મી રેજીમેન્ટ, મુંબઈ એન.આઈ માં કર્નલ જી.આર. ગ્રાઈમ્સનું વર્ષ 1865માં 25 એપ્રિલે મૃત્યુ થયુ હતુ. તેની કબર ઉપર તેમની વિધવા દ્વારા ક્લોક લગાવાઈ હતી. ક્રોસની ઉપરનો પડછાયો ક્લોક પર જ પડે છે. જેથી સમયની ગણતરી કરી શકાય છે. ઉભી પટ્ટી પર પણ કાપા બનાવમાં આવ્યા છે જે દિશા માટે છે. ડાબીબાજુના આર્મ ઉપર 9,10 અને 11 વાગ્યાની નિશાની છે. ક્લોકના ક્રોસ આર્મમાં ત્રણ કલાકનો સમય વહેંચાયો છે. જમણી બાજુના આર્મ ઉપર 1, 2 અને 3 વાગ્યાના નિશાન છે. 15-15 મિનિટના ચાર ભાગ પછી કલાક કાપો અંકિત કરાયો છે.
આર્કિઓલોજિસ્ટના અભ્યાસુ મિતુલ ત્રિવેદીનું કહેવુ છે કે, આર્કયોલોજીકલ સોસાયટીએ આ સોલાર કલોકને માન્યતા આપી છે. આ પ્રકારનું સન ડાયલ સામાન્ય રીતે દિવાલ ઉપરના મોડલમાં ઉપયોગ કરાતુ હતુ. જોકે, આ પ્રકારનું વર્ટિકલ અને ડબલ આર્મ્ડ સન ડાયલનું મોડેલ વિશ્વમાં કોઈક કબર ઉપર હોય એવું ક્યાંય જોવા મળ્યુ નથી.
