AIF: કૃષિ માળખાગત ભંડોળથી ખેડૂતોની આવકમાં ઉછાળો, રોજગારના નવા અવસરો સર્જાયા
AIF હેઠળ કૃષિ પ્રક્રિયા કેન્દ્રોથી ખેડૂતોની આવકમાં 20% નો વધારો થયો છે.
AIF યોજનાના પ્રોજેક્ટ્સથી 9 લાખથી વધુ રોજગારીની તકો સર્જાઈ છે.
AIF : અત્યાર સુધીમાં, લણણી પછીના નુકસાનને ઘટાડવા માટે વર્ષ 2020 માં શરૂ કરાયેલા કૃષિ માળખાગત ભંડોળ (AIF) દ્વારા રૂ. 36,250 કરોડના પ્રોજેક્ટ્સ પસાર કરવામાં આવ્યા છે. આ અંતર્ગત, અનાજ, ફળો અને શાકભાજીનો સંગ્રહ કરવા માટે વેરહાઉસ, કોલ્ડ ચેઇન, પેક હાઉસ, સાયલો, ગ્રેડિંગ અને સોર્ટિંગ જેવી સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવી રહી છે, જેથી ખેડૂતોની આવક વધે. આ યોજના હેઠળ, 2 કરોડ રૂપિયા સુધીની લોન પર વાર્ષિક 3% વ્યાજ છૂટ ઉપલબ્ધ છે. આ વ્યાજ મુક્તિ મહત્તમ 7 વર્ષ માટે ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ કેટલાક લોકો પૂછે છે કે ખેડૂતોને આ યોજનાનો લાભ કેવી રીતે મળી રહ્યો છે. કેન્દ્ર સરકારે લોકસભામાં એક લેખિત જવાબમાં તેના ફાયદાઓની ગણતરી કરી છે.
સરકારે AIF ની અસરનું મૂલ્યાંકન કર્યું છે. ડિસેમ્બર 2023 માં, એગ્રો ઇકોનોમિક રિસર્ચ સેન્ટર અને ગોખલે ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ પોલિટિક્સ એન્ડ ઇકોનોમિકસે આ કાર્ય કર્યું. આ મૂલ્યાંકન મુખ્યત્વે યોજનાના લાભાર્થીઓ અને ખેડૂતો તરફથી મળેલા પ્રતિસાદ પર આધારિત હતું. એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે 26 જાન્યુઆરી, 2025 સુધીમાં, AIF હેઠળ કૃષિ ક્ષેત્રમાં રોકાણ દ્વારા 9 લાખથી વધુ રોજગારીની તકોનું સર્જન થયું છે. મંજૂર થયેલા લગભગ 97 ટકા પ્રોજેક્ટ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં છે.
કેટલી બચત થશે?
કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલયે દાવો કર્યો છે કે AIF હેઠળ, દેશમાં સંગ્રહ ક્ષમતામાં લગભગ 550 લાખ મેટ્રિક ટન (LMT)નો વધારો થયો છે. જેમાં લગભગ 510.6 LMT ડ્રાય સ્ટોરેજ અને લગભગ 39.4 LMT કોલ્ડ સ્ટોરેજનો સમાવેશ થાય છે. આ વધારાની સંગ્રહ ક્ષમતા વાર્ષિક 20.4 LMT ખાદ્યાન્ન અને 3.9 LMT બાગાયતી ઉત્પાદન બચાવી શકે છે. આ સુવિધાઓના અભાવે, ફળો, શાકભાજી અને અનાજ મોટા પાયે સડી જાય છે, જેના કારણે ખેડૂતોને નુકસાન થાય છે.
ખેડૂતોની આવકમાં વધારો થયો
આ યોજના હેઠળ સ્થાપિત કૃષિ પ્રક્રિયા કેન્દ્ર દ્વારા ખેડૂતોના ઉત્પાદનનું મૂલ્યવર્ધન કરવામાં આવી રહ્યું છે. જેના કારણે ખેડૂતોની આવકમાં 20 ટકાનો વધારો થયો છે. ઉપરાંત, લણણી પછીના નુકસાનમાં ઘટાડો થયો છે. આ યોજના હેઠળ સ્થાપિત કસ્ટમ હાયરિંગ સેન્ટરો કૃષિ યાંત્રિકીકરણને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે અને પાકના અવશેષોનું સારું સંચાલન થઈ રહ્યું છે. વેરહાઉસ, કોલ્ડ સ્ટોરેજ, સોર્ટિંગ, ગ્રેડિંગ યુનિટ અને ફળ પાકાવવાના ચેમ્બર ખેડૂતોની આવકમાં વધારો કરી રહ્યા છે. કૃષિ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે 31 ટકા AIF એકમોએ સરકારી સબસિડીનો લાભ મેળવ્યો છે.
