Digital Farming in India : ખેડૂતભાઈઓ માટે ખુશખબરી! હવે ખેતી પણ થઈ શકે છે ડિજિટલ – પતંજલિ સંશોધન બતાવે છે મોટી સંભાવનાઓ
Digital Farming in India : ભારતને કૃષિપ્રધાન દેશ કહેવામાં આવે છે, પણ હવે દેશની ખેતી પણ આધુનિક બનતી જઈ રહી છે. પતંજલિ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટે કરેલા નવા સંશોધન મુજબ, ખેતીમાં ડિજિટલ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ ખેડૂતો માટે ખૂબજ લાભદાયી સાબિત થઈ શકે છે. સંશોધનમાં એવું જોવા મળ્યું છે કે ખેડૂતો જો નવા ટેકનૉલોજી સાધનો અને ડેટા આધારિત પદ્ધતિઓ અપનાવે તો તેઓની આવક વધી શકે છે અને પાકનું ઉત્પાદન પણ ઘણી હદ સુધી વધારે થઈ શકે છે.
શું છે ડિજિટલ ખેતી?
ડિજિટલ ખેતી એ ખેતર પર આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવાનો અભિગમ છે. જેમાં કૃત્રિમ બુદ્ધિ (AI), મશીન લર્નિંગ (ML), સ્માર્ટ સેન્સર્સ, રિમોટ સેન્સિંગ અને IoT જેવા સાધનોના માધ્યમથી પાક, જમીન અને વાતાવરણ વિશેના ડેટા દ્વારા યોગ્ય નિર્ણય લેવામાં મદદ મળે છે. જ્યાં પાકને કયાંએ વધુ પાણી જોઈએ છે, ક્યાં ખાતર ઓછું નાંખવું છે, વગેરે માહિતી એડવાન્સ પદ્ધતિથી મળી જાય છે.
પતંજલિનું સંશોધન શું કહે છે?
પતંજલિ સંશોધન ઇન્સ્ટિટ્યૂટે કહ્યું કે, ખેતીમાં ડેટા એનાલિટિક્સનો સારો ઉપયોગ થાય તો ખેડૂતોના ખર્ચમાં ઘટાડો અને ઉપજમાં વધારો થઈ શકે છે. હવે પાક વેચવાનો સમય હોય કે ખરીદીનો નિર્ણય — દરેક તબક્કે ડેટા આધારિત માહિતી ખેડૂતોને વધુ સમજદારીથી કામ કરવાની તક આપે છે.
ડિજિટલ ખેતીના ખાસ ફાયદા
ઉત્પાદકતા વધે: જમીન અને પાકના ડેટા દ્વારા યોગ્ય નિર્ણયો લઈ શકાય છે.
આવકમાં વધારો: યોગ્ય સમયે યોગ્ય પગલાં લીધાં તો વધુ કમાણી શક્ય.
સંસાધનોનો બચાવ: પાણી, ખાતર અને દવાઓનો યોગ્ય ઉપયોગ થાય છે.
તાકીદના નિર્ણય: તાત્કાલિક સમસ્યાઓમાં ઝડપી નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા વિકસે છે.
કઈ રીતે બદલાઈ રહી છે ખેતી?
હવે ખેતી માત્ર માળા અને હળથી નહીં, પણ મોબાઈલ, સેટેલાઈટ અને ડેટાથી પણ સંચાલિત થઈ રહી છે. ખાસ કરીને નાની જમીન ધરાવતા ખેડૂતભાઈઓ માટે આ નવી પદ્ધતિઓ નવી તકો લાવી રહી છે. ઉદ્યોગ 4.0 તરીકે ઓળખાતી આ ક્રાંતિ ખેતીને એક નવા યુગમાં લઈ જઈ રહી છે.
પડકારો પણ છે
હાલમાં, ભારતની ખેતી માટે ડિજિટલ ટેકનોલોજી હજુ પણ શરૂઆતના તબક્કે છે. ઘણા ખેડૂતભાઈઓને ટેકનિકલ જ્ઞાનની અછત છે અને ઘણી જગ્યાએ ઇન્ટરનેટ કે ડિજિટલ સાધનો સુધી પહોંચી નથી. પરંતુ જો સરકાર અને સંસ્થાઓનો સહયોગ મળે તો આ ખામી ટૂંક સમયમાં દૂર થઈ શકે છે.
ડિજિટલ ખેતી એટલે માત્ર ટેકનોલોજી નહિ, પરંતુ ખેતીના ભવિષ્ય માટે એક નવી દિશા. જે ખેતરને વધુ સજજ, સમજદાર અને સમૃદ્ધ બનાવી શકે છે.
