Fish Pond Water Management in Monsoon:ખોટી દેખરેખના કારણે વધી શકે છે રોગો અને મૃત્યુદર – તળાવનું પાણી સાફ રાખવા આ પગલાં અનુસરો
Fish Pond Water Management in Monsoon: ચોમાસાની ઋતુમાં ખેતી અને પશુપાલનની સાથે સાથે માછલી ઉછેર (Fish Farming) પણ મોટી પડકારરૂપ થાય છે. ખાસ કરીને જ્યારે વાત થાય તળાવના પાણીની, ત્યારે વરસાદી મોસમમાં તેની સાફસફાઈ અને જંતુનાશથી જોડાયેલી સમસ્યાઓ મોટું રૂપ ધારણ કરે છે. જો યોગ્ય સમયે પગલાં ન લેવાય, તો તળાવનું પાણી માછલીઓ માટે ખતરનાક બની શકે છે.
ચોમાસામાં પાણી પ્રદૂષિત કેમ બને છે?
વરસાદી પાણી ખેતરો અને આજુબાજુના વિસ્તારોમાંથી ભરાઈને તળાવમાં પ્રવેશે છે. આ પાણી સાથે જ માટી, કૃમિઓ, કાર્બનિક કચરો અને ઝેરી તત્વો તળાવ સુધી પહોંચે છે. પરિણામે પાણી બદલાઈ જાય છે અને:
પાણીમાં ઓક્સિજનનું પ્રમાણ ઘટે છે
પીએચ સ્તર અસંતુલિત થાય છે
જીવાતો અને રોગજનક જીવાણુઓનો ઉપદ્રવ વધે છે
માછલીઓના શરીર પર પ્રભાવ પડે છે
સીધો સૂર્યપ્રકાશ કેટલો ઉપયોગી?
Fish Pond Water Management માટે મત્સ્યવિજ્ઞાનીઓ એકમત છે કે તળાવમાં સીધો સૂર્યપ્રકાશ પડવો ખૂબ જરૂરી છે. કારણ:
તે તળાવના પાણીમાં રહેલા હાનિકારક જીવાણુઓનો નાશ કરે છે
પાણીમાં જૈવિક આલ્ગી (algae) અને પરજિવીઓની વૃદ્ધિને રોકે છે
ઓક્સિજનના સ્તરને મજબૂત રાખે છે
છીપ, ગોકળગાય જેવા અવાંછિત જીવો પેદા થવા અટકે છે
તળાવમાં ઓક્સિજનની અછત ક્યારે સર્જાય છે?
ભારે વરસાદના કારણે પાણીમાં હવા ભરાવાની પ્રક્રિયા ધીમી પડે છે
મીઠો પિયળો પાણી અને પાંદડા જેવી સામગ્રી કાટલાં રૂપે સડી જાય છે
કાર્બનિક ઘટકો ઓક્સિજન શોષી લે છે
આ તમામ કારણો માછલીઓમાં શ્વાસ લેવામાં અડચણ ઉભી કરે છે અને ઘણી વખત વધુ મૃત્યુ પણ થાય છે.
શું પગલાં લેવા જોઈએ?
1. તળાવને ખુલ્લા વિસ્તારમાં બનાવો
જ્યાં દિવસમાં ઓછામાં ઓછા 6 કલાક સીધો સૂર્યપ્રકાશ મળે તેવા સ્થળે તળાવ હોવું જોઈએ.
2. તળાવમાં જાળી લગાડો
વરસાદી પાણી અને માંસાહારીથી રક્ષણ આપવા તળાવ પર નેટિંગ જરૂરી છે.
3. નિયમિત રીતે પાણીની તપાસ કરો
સપ્તાહમાં ઓછામાં ઓછા એક વાર DO (Dissolved Oxygen) અને pH ની ચકાસણી કરો.
4. ઓક્સિજન માટે સાધનોનો ઉપયોગ કરો
જ્યાં ઓક્સિજનની અછત જણાય, ત્યાં એરેટર અથવા મિકેનિકલ ઓક્સિજન મશીનો દ્વારા પાણીમાં ઓક્સિજન છોડો.
5. દવાનો છંટકાવ નિષ્ણાતની સલાહથી કરો
ફંગલ ઇન્ફેક્શન અને બેક્ટેરિયલ રોગોથી બચવા માટે યોગ્ય દવાઓનો નિયમિત છંટકાવ કરો.
Fish Pond Water Management માં ખામી કે અવગણના માછલીઓના આરોગ્ય માટે ગંભીર ખતરો બની શકે છે. ચોમાસામાં ખાસ ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે કે તળાવનું પાણી ઓક્સિજનથી ભરેલું, પ્રદૂષણ મુક્ત અને સૂર્યપ્રકાશથી પ્રકાશિત રહે. આ નાના પગલાં તમારું ઉત્પાદન બચાવે છે, તમારું નફો વધારશે અને તમારા મત્સ્યઉદ્યોગને લાંબાગાળે ટકાવી શકે છે.