Healthy calf care after birth: વાછરડાને જીવલેણ બીમારીઓથી બચાવવા માટે શ્વાસ, નાળ કાપવાની અને સફાઈની પ્રક્રિયા
Healthy calf care after birth: પશુપાલન ક્ષેત્રમાં નફાકારક ઉછેર માટે માત્ર દૂધ ઉત્પાદન કે પાલન પૂરતું નથી, પરંતુ પ્રજનન પ્રક્રિયાની શરૂઆતથી જ સતર્કતા જરૂરી છે. ખાસ કરીને, જ્યારે ગાય કે ભેંસ વાછરડાને જન્મ આપે, ત્યારે પહેલાથી જ યોગ્ય તૈયારી અને નમ્ર સંભાળથી નવજાત વાછરડાનું ભવિષ્ય સુરક્ષિત અને નફાકારક બની શકે છે.
જન્મ પહેલા અને તરત પછીની સંભાળ
જેમજ ગાય કે ભેંસ પ્રસવતી હોય, ત્યારે નવજાત વાછરડાની સંભાળ એક ક્ષણ પણ વિલંબ કર્યા વિના શરૂ કરવી જોઈએ. શરૂઆતમાં તાત્કાલિક શ્વાસ લેવામાં સહાય કરવી, ત્વચા સાફ કરવી અને નાળ કાપીને એન્ટિસેપ્ટિક દ્રવ્ય (જેમ કે ટિંકચર આયોડિન) લગાવવું અત્યંત જરૂરી છે. આ પગલાં તેને શરૂઆતી ઇન્ફેક્શનથી બચાવે છે.
જન્મ બાદના પ્રથમ 20 દિવસ સૌથી મહત્વપૂર્ણ
વાછરડાના જીવનના આરંભિક 20 દિવસ તેના આખા જીવન માટે આધારસ્તંભ સમાન છે. આ સમયે તેના શેડની વ્યવસ્થા સારી હોવી જોઈએ — સ્વચ્છ, ઉષ્મા યુક્ત અને પવનરહિત. ખોરાકમાં શરૂઆતમાં માતાનું કોલોસ્ટ્રમ (આંચળનું પ્રારંભિક દૂધ) અનિવાર્ય છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારતું પોષક તત્વ આપે છે.
કેડીગતિથી ખોરાકમાં ફેરફાર
15 દિવસ પછી વાછરડાને થોડો સૂકો ચારો અને પીસેલું અનાજ આપવા લાગવું જોઈએ. દર અઠવાડિયે અનાજની માત્રામાં 50-100 ગ્રામનો વધારો કરવાથી તેનું પાચનતંત્ર ધીમે ધીમે મજબૂત બને છે. ત્રણ મહિના સુધી પહોંચતા તે લીલો ચારો પચાવા સક્ષમ બને છે.
આરોગ્ય સુરક્ષા માટે દવાઓ અને ધ્યાન
જન્મ પછી 10મા દિવસે પ્રથમવાર કૃમિનાશક દવા આપવી જોઈએ.
ત્યારબાદ દર 21 દિવસે કૃમિનાશકનો કોર્સ પુનરાવૃત્તિ કરવો જોઈએ.
જો વાછરડામાં વધુ એક આંચળ જોવા મળે તો તાત્કાલિક તે દૂર કરવું, કારણ કે તે ભવિષ્યમાં રોગોનું કારણ બની શકે છે.
પોષણ અને રોગપ્રતિકારકતામાં વધારો
રોગની સ્થિતિમાં, ખાસ કરીને ઝાડાના લક્ષણો હોય તો ખોરાક આપ્યા પછી બે કલાકમાં ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ આપવું જોઈએ. એ પ્રાણીને ખનિજો, ત્વરિત ઉર્જા અને પ્રવાહી સંતુલન માટે મદદરૂપ થાય છે. આ સાથે એબોમાસમ (ચોથી પાચન થેલી) ની અસામાન્ય ગંઠાવાની સ્થિતિ પણ અટકાવે છે.
જન્મના પ્રથમ કલાકથી શરૂ કરીને પ્રારંભિક એક થી ત્રણ મહિના દરમિયાન, જો વાછરડાની યોગ્ય સંભાળ લેવામાં આવે, તો તે તંદુરસ્ત અને નફાકારક પશુમાં વિકસે છે. યોગ્ય પોષણ, દવા વ્યવસ્થા અને શેડની સફાઈ તેના જીવનભર આરોગ્યનું અને પશુપાલકના નફાનું ભવિષ્ય નક્કી કરે છે.
