Namo Drone Didi Yojna: ડ્રોન ટેકનોલોજીથી ખેતીમાં ઝડપ અને ખર્ચમાં બચત
Namo Drone Didi Yojna: જ્યાં ખેતી માત્ર પુરુષોનું ક્ષેત્ર માનવામાં આવતું, ત્યાં હવે મહિલા ખેડૂતોએ ટેકનોલોજીનો હાથ પકડી પોતાની ઓળખ બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું છે. ‘નમો ડ્રોન દીદી યોજના’ તેના માટે મજબૂત પગથિયું સાબિત થઈ રહી છે. આ યોજના હેઠળ ગ્રામીણ મહિલાઓને ડ્રોન ઉડાવવાની તાલીમ અને મફત સાધન મળતાં, તેઓ હવે ખેતરોમાં નવા યુગની ટેકનિક અપનાવી રહી છે – અને સાથે સાથે સારી આવક પણ મેળવી રહી છે. આવી જ બે સફળતાની વાર્તાઓ છે રીના ચંદેલ અને નિધા અખ્તરની.
રીનાનો નવી દિશામાં પ્રવેશ
મધ્ય પ્રદેશના અગર-માલવા જિલ્લાના થાડોડા ગામની રહેવાસી રીના ચંદેલ માટે નમો ડ્રોન દીદી યોજના જીવન બદલનાર સાબિત થઈ. રીનાએ ડ્રોન ટેકનોલોજીના સહારે ખેતીના કાર્યોમાં નવી પદ્ધતિ અપનાવી છે. તે હવે ખેડૂતોના ખેતરોમાં નેનો યુરિયા અને નેનો જંતુનાશક દવાઓનો છંટકાવ કરે છે. દરેક હેક્ટર માટે તેમને નિશ્ચિત ભાડું મળે છે, જેના આધારે રીના એક સીઝનમાં અંદાજે ₹40,000 જેટલી કમાણી કરે છે. આખા વર્ષે આ આવક એક લાખ રૂપિયાની આસપાસ પહોંચી જાય છે.
રીનાએ ઈન્દોર અને ભોપાલમાં ડુંગરડી તાલીમ લઈ છે, જે ગ્રામિણ આજીવિકા મિશન દ્વારા મફત આપવામાં આવી હતી. સાથે જ તેમને યોજના હેઠળ ડ્રોન પણ મફતમાં મળ્યું છે. હવે તેઓ માત્ર પોતાના માટે નહિ, પરંતુ આસપાસના ઘણા ખેડૂત પરિવારો માટે આશાની કિરણ બની છે.
નિયુક્ત વક્તાવ્ય અને કાર્યક્ષમ ટેકનોલોજી
રીનાનું કહેવું છે કે ડ્રોન દ્વારા છંટકાવ માત્ર 5થી 10 મિનિટમાં પૂરૂ થઈ જાય છે, જે પહેલાં કલાકો લાગી જતા હતા. આ કાર્યપદ્ધતિમાંથી ખેડૂતને માત્ર સમય નહીં, મજૂરી અને ખર્ચમાં પણ બચત થાય છે. રીનાએ ખેડૂતોને નેનો ટેકનોલોજીની સમજ આપી છે, જેના દ્વારા ઓછા પ્રમાણમાં દવા વાપરીને વધુ અસરકારક પરિણામ મળે છે. આ ટેકનોલોજી પાકના આરોગ્ય અને ઉપજ બંનેને સુધારે છે.
નિધા અખ્તર: સલાહકાર બની ઉભરી
ગ્વાલિયરના મોહના ગામની રહેવાસી નિધા અખ્તર બીજી એવી મહિલાઓમાં આવે છે જેમણે ડ્રોન દીદી યોજના દ્વારા નવી ઓળખ બનાવી છે. તેમણે આજુબાજુના 325 જેટલા ખેડૂતોના ખેતરોમાં લગભગ 2250 એકર વિસ્તારમાં ડ્રોન દ્વારા નેનો ખાતરોનો છંટકાવ કર્યો છે. તેના અંતર્ગત ચોખા, વટાણા, સરસવ, ટામેટા જેવા વિવિધ પાક આવરે છે.
નિધા હવે માત્ર છંટકાવ સુધી મર્યાદિત રહી નથી, પણ ખેડૂતોને યોગ્ય ટેકનિક અને ખાતરો વિશે માર્ગદર્શન આપતી સલાહકાર તરીકે જાણીતી થઈ છે. તેમની કામગીરીને આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા પણ મળી છે – તાજેતરમાં અમેરિકાના કાઉન્સિલ જનરલ માઇક હેન્કીએ તેમને વ્યક્તિગત મુલાકાત લઈ તેમની કામગીરીને બિરદાવી હતી.
મહિલા સશક્તિકરણનું જીવંત ઉદાહરણ
ડ્રોન દીદી યોજના કેવળ એક યોજનાની વાત નથી; આ યોજના છે એક પરિવર્તનશીલ દૃષ્ટિકોણની – જ્યાં મહિલાઓ ટેકનોલોજી સાથે સંલગ્ન થઈને પોતાની તેમજ પોતાના પરિવારની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. રીના અને નિધાની જેમ અનેક મહિલાઓ હવે ટેકનોલોજી અને સરકારની સહાયથી આત્મનિર્ભર બનવા તરફ આગળ વધી રહી છે.
