National Soil Spectral Library : મહારાષ્ટ્રમાં કૃષિ ક્ષેત્રે ક્રાંતિ: ‘નેશનલ સોઇલ સ્પેક્ટ્રલ લાઇબ્રેરી’થી માટીનું આર્થિક નકશા અને AI ટેકનોલોજી સાથે ખેતીમાં નવી દિશા

National Soil Spectral Library : મહારાષ્ટ્રમાં ખેડૂત માટે મોટી ખૂશખબર: નવી માટીનો નકશો અને AI ટેકનોલોજી સાથે ખેતી થશે સારી

National Soil Spectral Library : મહારાષ્ટ્રના નાગપુરમાં કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે મહત્ત્વની જાહેરાત કરી કે મહારાષ્ટ્રમાં દેશની પ્રથમ ‘નેશનલ સોઇલ સ્પેક્ટ્રલ લાઇબ્રેરી’ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. આ સાથે મહારાષ્ટ્ર માટીનું સંપૂર્ણ સ્પેક્ટ્રલ નકશો ધરાવતું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. આ પ્રોજેક્ટ NBSSLUP દ્વારા હાઇપરસ્પેક્ટ્રલ સેન્સર ટેકનોલોજીથી દેશના વિવિધ પ્રદેશોની માટીના pH, ઘનતા અને તત્વોનું માહિતી એકત્રિત કરીને તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.

આ પ્રસંગે મંત્રીએ જણાવ્યું કે પુણેમાં ‘ક્લીન પ્લાન્ટ પ્રોગ્રામ’ હેઠળ રાષ્ટ્રીય સ્તરના સંશોધન પ્રયોગશાળા પણ સ્થાપવામાં આવશે, જ્યાં સ્થાનિક છોડની જાતિઓ પર સંશોધન થશે. આ પ્રયોગશાળા ખેડૂતો માટે શ્રેષ્ઠ બિયારણ અને રોગમુક્ત નર્સરીઓ ઉપલબ્ધ કરાવવાની દિશામાં મહત્વપૂર્ણ રહેશે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે ભારત સરકાર, રાજ્ય સરકાર અને તમામ સંસ્થાઓ સાથે મળીને એક ટીમ તરીકે કાર્ય કરી રહી છે, જેના કારણે કૃષિ ક્ષેત્રે નોંધપાત્ર પ્રગતિ શક્ય બનશે. તેમણે મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસની પ્રશંસા કરી અને કહ્યું કે ખેડૂતોએ આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ખેતી વધુ ફળદાયક બનાવવી જોઈએ.

આ ઉપરાંત, ચૌહાણે કપાસના પાકમાં નુકસાનકારક ગુલાબી ઈયળની ટોકર માટે AI આધારિત સ્માર્ટ ટ્રેપ ટેકનોલોજી લોન્ચ કરી, જે ખેડૂતોને સમયસર ચેતવણી આપશે અને પાકની સુરક્ષા કરશે.

ICARના વૈજ્ઞાનિકો ખેડૂત વિસ્તાર સુધી પહોંચીને નવા વિજ્ઞાન આધારિત ઉપાયો શિખવશે અને ટકાઉ ખેતી માટે માર્ગદર્શન આપશે. 29 મેથી 12 જૂન સુધી ચાલનારા પંદર દિવસના અભિયાનમાં તેઓ ખેડૂતો સાથે સીધા સંપર્કમાં રહી ખેતી માટે શ્રેષ્ઠ યોજનાઓ તૈયાર કરશે.

રાજ્યના કૃષિ મંત્રી માણિકરાવ કોકાટે જણાવ્યું કે હવે કપાસ તોડવા માટે મજૂરોની તંગી રહી છે, તેથી નાના બેટરી સંચાલિત ટ્રેક્ટરની શોધ ચાલી રહી છે, જે આ સમસ્યાનું સમાધાન બની શકે છે.

નાગપુરમાં યોજાયેલ વિદર્ભના ખેડૂતો માટેના સંવાદમાં કેન્દ્રીય અને રાજ્યના મંત્રીમંડળના સભ્યો હાજર રહ્યા અને શ્રેષ્ઠ કાર્ય કરનારા ખેડૂતોનું સન્માન કરીને તેમની હિંમત વધારવાનો પ્રયાસ કર્યો.

આ તમામ પહેલોએ મહારાષ્ટ્રના કૃષિ ક્ષેત્રે નવા યુગની શરૂઆત કરી છે, જ્યાં વૈજ્ઞાનિક ટેકનોલોજી અને ખેડૂતોનું સમન્વય વધુ ઉપજ અને સુધારેલી આર્થિક સ્થિતિ તરફ દોરી જશે.