Off-Season Farming: ઓફ-સીઝન ખેતીથી કરી કાયાપલટ, 12 લાખના દેવામાંથી કરોડપતિ બન્યો પંજાબનો હરપ્રીત
Off-Season Farming: પંજાબના માનસા જિલ્લાના થુથિયાંવાલી ગામનો 25 વર્ષીય હરપ્રીત સિંહ સિદ્ધુ, જેના પર ક્યારેક 12 લાખ રૂપિયાનું ભારે દેવું હતું અને જે ટેન્ટમાં મજૂરી કરતા જીવન ગુજારતો હતો, આજે સફળતા સાથે ખેતી કરીને લાખો કમાઈ રહ્યો છે. કદાચ જ કોઈએ કલ્પના કરી હોત કે જે વ્યક્તિએ શાળા ધોરણ 11 પછી છોડી હતી અને પંખા વગર જીવન જીવ્યું હતું, એ થોડાં વર્ષોમાં પોતાની મહેનતથી આખા પરિવારનું જીવન બદલી દેશે.
સંકટોમાંથી બહાર આવવાનો મજબૂત જુસ્સો
હરપ્રીતના ભાઈની હત્યા પછી પરિવાર પર કાયદાકીય ખર્ચો અને આર્થિક સંકટ આવી પડ્યું. સોનું, પશુ અને જમીન વેચવા જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ. હરપ્રીતને મજબૂરીએ શિક્ષણ છોડી 600 રૂપિયા રોજની મજૂરી કરવી પડી. પરંતુ તેણે હાર નહીં માની. વર્ષ 2017માં, માત્ર 17 વર્ષની ઉંમરે તેણે ઘઉં-ડાંગર જેવી પરંપરાગત ખેતી છોડીને 1.3 એકર જમીન પર ઓફ-સીઝન શાકભાજીની ખેતી શરૂ કરી.
ઝોખમ ભર્યો પણ સફળ પ્રયત્ન
30,000 રૂપિયા ઉધાર લઈને તેણે કોળું, ઝુચીની, દૂધી અને વટાણા જેવા શાકભાજી વાવ્યા. પરિણામે, માત્ર 10 મહિનામાં તેણે 6 લાખ રૂપિયાનું ઉત્પાદન કર્યું અને 5 લાખ રૂપિયાનું દેવું ચૂકવી નાખ્યું. આ સફળતાએ તેનો આત્મવિશ્વાસ વધાર્યો અને આગળ વધવા પ્રેરણા આપી.
ખેતીનું વ્યાપક વિસ્તરણ
લોકડાઉન સમયે થોડો અવરોધ આવ્યો, પરંતુ 2021થી તેણે વધુ જમીન ભાડે લેવી શરૂ કરી. 2023 સુધીમાં તેણે પોતે ત્રણ એકર જમીન ખરીદી લીધી. 2024માં પરિવાર સાથે એસીવાળા નવા ઘરમાં રહેવાનું સપનું સાકાર થયું.
હરપ્રીતના મુજબ, નવેમ્બરમાં જ્યારે પંજાબમાં લીલા વટાણાની સિઝન પૂરી થાય છે, ત્યારે તે વટાણા વાવે છે અને જાન્યુઆરીની શરૂઆતથી લણણી શરૂ કરે છે. ઉંચા ભાવને કારણે, એક એકરમાંથી જ તેણે ₹1.70 લાખનો નફો કમાવ્યો છે. ત્યારબાદ ચોળીનું આગોતરું વાવેતર કરે છે, જે માર્ચમાં તૈયાર થાય છે અને 7–8 લાખ રૂપિયાનું વેચાણ થાય છે, જેમાંથી 4–5 લાખ નફો રહી જાય છે. મેમાં ફરી ચોળી વાવી, જેમાં થોડી ઓછી કમાણી થઈ પણ નફો ટકાવી શક્યો.
વિવિધ શાકભાજીથી સ્થાયી આવક
બાકીના બે એકરમાં હરપ્રીત ઘઉં સહિત કોળું, દૂધી, ભીંડા, કારેલા, કેપ્સિકમ, ટામેટા અને મરચાં જેવા શાકભાજીનું ઉત્પાદન કરે છે. તેમની ખેતી નવેમ્બરથી શરૂ થાય છે અને સપ્ટેમ્બર સુધી ચાલુ રહે છે.
જૂનમાં એક એકરમાં બાસમતી અથવા PR-126 ડાંગર વાવે છે, જે ઓક્ટોબરમાં લણ્યા પછી ઓક્ટોબર-નવેમ્બરમાં જમીન આરામ માટે છોડે છે અને નવી સિઝન માટે નર્સરી તૈયાર કરે છે.
શીખવા માટે સતત પ્રયાસશીલ
હરપ્રીતની સફળતાનો શ્રેય પોતાનાં જટિલ સમયમાં લીધેલા યોગ્ય નિર્ણયો અને શાકભાજીની સીઝન પહેલા વાવેતર કરવાની ઍગ્રી ટેક્નિક્સને જાય છે. તેણે પંજાબ, હરિયાણા અને દિલ્હી જેવા રાજ્યોમાં ખેડૂત મેળાઓમાં ભાગ લઈને ખેતીની જુદી જુદી પદ્ધતિઓ શીખી અને આજેય તે નવા પ્રયત્નોમાં લાગેલો છે.
હરપ્રીતનું જીવન આજે પ્રેરણા બની ચૂક્યું છે – કે કેવી રીતે એક માણસ મહેનત, દ્રઢતા અને સાચી દિશામાં પ્રયત્નોથી પોતાની કિસ્મત બદલી શકે છે.
