India-US Trade Deal ભારત-યુએસ વચ્ચે વેપાર મંચ પર મહત્વપૂર્ણ તબક્કો
India-US Trade Deal ભારત અને અમેરિકાની વચ્ચે વ્યાપક વેપાર કરાર પર વાટાઘાટો ચાલી રહ્યાં છે. 9 જુલાઈ પહેલા આ કરારને અંતિમ સ્વરૂપ અપાઈ શકે છે. બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં લાંબા સમયથી અટવાયેલા મુદ્દાઓ — ખાસ કરીને કૃષિ અને ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રમાં — ઉકેલવા પર ભાર મૂકાયો છે.
ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રે ભારતનો સખત વલણ
ભારતે અમેરિકા દ્વારા આયાત પર લાગુ કરવામાં આવેલી 25% એડ વેલોરમ ડ્યુટી સામે વાંધો ઉઠાવ્યો છે. ભારતે આ મુદ્દો WTO ની સુરક્ષા સમિતિમાં પણ રજૂ કર્યો છે. ભારતનું માનવું છે કે આ પગલાં ભારતીય ઓટો ઉદ્યોગ માટે અનુપયુક્ત છે અને જવાબદારી તરીકે તે પણ યુએસ ઉત્પાદનો પર પ્રતિશોધક ટેરિફ લાદવાનો અધિકાર રાખે છે. જોકે, આમ છતાં ભારતમાં બનેલા ઓટો કોમ્પોનન્ટ્સની આયાત યુએસમાં ખૂબ ઓછી છે — માત્ર $2.2 બિલિયન — જ્યારે મેક્સિકો અને ચીનના આંકડા ઘણાં વધારે છે.
કૃષિ ક્ષેત્રે પડકારો
અમેરિકા ડેરી, સફરજન, બદામ અને જી.એમ. પાકો પર ટેરિફ છૂટ માગે છે. પરંતુ ભારત માટે કૃષિ એક રાજકીય રીતે અતિ સંવેદનશીલ વિષય છે. અત્યાર સુધીના કોઈ પણ FTAમાં ભારતે ડેરી સેક્ટર ન ખુલ્યો છે. ભારતે યુએસ કૃષિ ઉત્પાદનો માટે ટેરિફ છૂટ અંગે કડક વલણ અપનાવ્યું છે, જે આ વાટાઘાટોની સૌથી મોટી અડચણ બની શકે છે.
અમેરિકા ઈલેક્ટ્રિક વાહનો, પેટ્રોકેમિકલ્સ, વાઇન વગેરે પર છૂટ માગે છે, જ્યારે ભારત કાપડ, ઝવેરાત, ચામડા, રસાયણો, ઝીંગા અને કેળા જેવા શ્રમસઘન ઉત્પાદનો માટે ટેરિફમાં રાહત ઇચ્છે છે. આ ક્ષેત્રોમાં ડ્યૂટી છૂટ મળવાથી ભારતના નિકાસકારોને મોટો લાભ થઇ શકે છે.
અંતિમ તબક્કામાં વાટાઘાટો
26 જૂનથી 2 જુલાઈ સુધી ભારતીય ટીમ વોશિંગ્ટનમાં રહી વાટાઘાટોમાં ભાગ લઈ ચૂકી છે. અધિકારીઓ અનુસાર વાટાઘાટો હવે અંતિમ તબક્કામાં છે અને 9 જુલાઈ પૂર્વે એક સાહસિક કરાર જાહેર થઈ શકે છે. મુખ્ય વાટાઘાટકાર તરીકે રાજેશ અગ્રવાલે આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં માર્ગદર્શન આપ્યું છે.
નિષ્કર્ષ
આ વાટાઘાટો માત્ર વેપાર સોદાની જાહેરાત સુધી સીમિત નથી, પરંતુ ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે વિશ્વસનીય વ્યાપારિક ભવિષ્ય માટેના દરવાજા ખોલી શકે છે. જો બંને દેશો કૃષિ અને ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રે સંતુલન પ્રાપ્ત કરી શકે, તો આ કરાર બંને માટે વિન્ઇન સિચ્યુએશન સાબિત થઈ શકે છે.
