‘રોજ એક સફરજન ખાઓ, અને ડૉક્ટરને દૂર ભગાવો’ આ કહેવત સાચી છે. સફરજન માત્ર સ્વાદિષ્ટ ફળ જ નથી, પરંતુ તેમાં રહેલા વિટામિન્સ અને પોષક તત્વો તેને સ્વાસ્થ્ય અને ફિટનેસ માટે અત્યંત ફાયદાકારક બનાવે છે. આ નાના ફળમાં રહેલા ગુણોને કારણે જ તેને ‘સ્વાસ્થ્યનું અમૃત’ કહેવામાં આવે છે.
આજે, આપણે સફરજનમાં રહેલા આવશ્યક વિટામિન્સ અને પોષક તત્ત્વો વિશે વિગતવાર માહિતી મેળવીશું, અને સમજીશું કે તે આપણા શરીર માટે આટલું શ્રેષ્ઠ કેમ છે.
સફરજનમાં રહેલા આવશ્યક વિટામિન્સ અને પોષક તત્ત્વો
ડૉ. બિમલ છજેડના મતે, સફરજન એ પોષક તત્વોથી ભરપૂર ફળ છે. તેમાં નીચે મુજબના મુખ્ય વિટામિન્સ અને પોષક તત્વો હોય છે:
- વિટામિન સી (Vitamin C): સફરજનમાં વિટામિન સી ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. આ વિટામિન રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી શરીર રોગો સામે લડવા માટે વધુ સક્ષમ બને છે.
- વિટામિન એ (Vitamin A): આ વિટામિન આંખોના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. તે આંખોની રોશની સુધારવામાં અને મોતિયા જેવી સમસ્યાઓનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
- વિટામિન ઇ (Vitamin E) અને વિટામિન કે (Vitamin K): આ વિટામિન્સ ચામડીના સ્વાસ્થ્ય માટે, લોહી ગંઠાવા માટે અને હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે.
- વિટામિન બી કોમ્પ્લેક્સ (Vitamin B Complex): સફરજનમાં વિટામિન બી૧, બી૨ અને બી૬ પણ હોય છે, જે શરીરના ચયાપચયને સુધારવામાં અને ઊર્જાના સ્તરને જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે.
- ફાઈબર (Fiber) અને એન્ટીઑકિસડન્ટ (Antioxidants): સફરજન ફાઇબર અને એન્ટીઑકિસડન્ટથી ભરપૂર હોય છે. આ બંને તત્ત્વો હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. નિયમિતપણે સફરજન ખાવાથી ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ (LDL) ઓછું થઈ શકે છે અને સારા કોલેસ્ટ્રોલ (HDL)નું પ્રમાણ વધી શકે છે.
સફરજનના સ્વાસ્થ્ય લાભો
સફરજનના સ્વાસ્થ્ય લાભો માત્ર વિટામિન્સ પૂરતા સીમિત નથી, પરંતુ તે વજન ઘટાડવાથી લઈને ગંભીર બીમારીઓ સામે રક્ષણ આપવામાં પણ મદદ કરે છે.
- વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ: સફરજનમાં કેલરી ઓછી અને ફાઈબર વધુ હોય છે. ફાઈબરની વધુ માત્રાને કારણે, સફરજન ખાવાથી લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું રહે છે, જેનાથી બિનજરૂરી ખાવાની ટેવ ઓછી થાય છે અને વજન ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
- ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટાડે છે: સફરજનમાં રહેલા પોલિફીનોલ્સ અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ટાઇપ ૨ ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. તે બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં પણ સહાયક છે.
- હૃદયને સ્વસ્થ રાખે છે: સફરજનમાં રહેલું ફાઈબર અને પોટેશિયમ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે, જે હૃદય રોગના જોખમને ઘટાડે છે.
- પાચનતંત્રને સુધારે છે: સફરજનમાં રહેલું ફાઇબર પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે અને કબજિયાત જેવી સમસ્યાઓથી રાહત આપે છે.
લાલ, લીલું અને પીળું: કયું સફરજન સૌથી શ્રેષ્ઠ?
સફરજન લાલ, લીલા અને પીળા સહિત ઘણા રંગોમાં ઉપલબ્ધ છે. દરેક રંગના સફરજનના પોતાના અલગ ફાયદા છે:
- લીલા સફરજન: આ સફરજનમાં ફાઈબરની માત્રા વધુ હોય છે અને ખાંડ ઓછી હોય છે. જે લોકો વજન ઘટાડવા માંગે છે અથવા ડાયાબિટીસના દર્દી છે તેમના માટે લીલા સફરજન વધુ ફાયદાકારક છે.
- લાલ સફરજન: લાલ સફરજન એન્ટીઑકિસડન્ટથી ભરપૂર હોય છે. આ એન્ટીઑકિસડન્ટ ખાસ કરીને હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ઉત્તમ છે.
- પીળા સફરજન: પીળા સફરજનમાં પણ નોંધપાત્ર માત્રામાં પોષક તત્વો હોય છે અને તે પાચન માટે સારા માનવામાં આવે છે.
આમ, તમારા આહારમાં વિવિધ રંગોના સફરજનનો સમાવેશ કરવો શ્રેષ્ઠ છે. સફરજન માત્ર સ્વાદિષ્ટ જ નથી, પરંતુ તેમાં રહેલા વિટામિન્સ, ખનિજો અને એન્ટીઑકિસડન્ટો તેને આપણા એકંદર સ્વાસ્થ્ય માટે એક ઉત્તમ બૂસ્ટર બનાવે છે. રોજ એક સફરજન ખાવાથી તમે ઘણી બીમારીઓથી દૂર રહી શકો છો અને સ્વસ્થ જીવન જીવી શકો છો.
