કેળાનાં પાનમાંથી પશુઓને મળે ઠંડક અને વધે દૂધનું ઉત્પાદન
ઉત્તરાખંડના ગામોમાં પશુપાલન માત્ર વ્યવસાય નહીં પરંતુ જીવનશૈલી છે. અહીંના લોકો પેઢીદાર નુસ્ખાઓનો ઉપયોગ કરી પશુઓના આરોગ્યની સાચી રીતે કાળજી રાખે છે. આવા જ નુસ્ખામાંથી એક છે — દૂધાળ ગાય કે ભેંસને કેળાનાં નરમ લીલાં પાન ખવડાવવાનો. સ્થાનિકો માને છે કે આવા પાનથી માત્ર દૂધના ઉત્પાદનમાં વધારો જ થતો નથી, પણ પશુઓ ઘણી બીમારીઓથી બચી શકે છે.
પાનમાં છુપાયેલું તંદુરસ્તીનું રહસ્ય
કેળાનાં પાન ફાઈબર, ખનિજ તત્વો અને પ્રાકૃતિક રક્ષણક તત્વોથી ભરપૂર હોય છે. આ તત્વો પશુઓના પાચન તંત્રને મજબૂત બનાવે છે અને શરીરની અંદરની ગરમીને સંતુલિત રાખે છે. ખાસ કરીને ઉનાળાના દિવસોમાં કેળાનાં પાનથી ઠંડક મળે છે અને પશુઓને ભૂખ પણ વધુ લાગે છે, જે તેમનાં આરોગ્ય માટે લાભદાયક છે.
વારસામાં મળેલી પદ્ધતિ
કાંડા, દુગનાથ, ગરુડ જેવા વિસ્તારોના ખેડૂતો આ રીત વર્ષોથી અપનાવે છે. ગામ લોકો કહે છે કે સવારે કે સાંજના સમયે કેળાનાં પાન આપવાથી પશુ આરોગ્યમંદ રહે છે અને દૂધનું ઉત્પાદન પણ વધે છે.
સ્થાનિક પશુ ચિકિત્સકોનો મતો છે કે કેળાનાં પાનમાં કોઈ નુકસાનકારક તત્વ નથી, તેથી તેને નિર્ભયતાથી ખવડાવી શકાય છે. જો કે પાનની માત્રા સંયમિત રાખવી જરૂરી છે — દિવસમાં એક કે બે વખત પૂરતું ગણાય છે.
આજના સમયમાં વધુ ઉપયોગી કઇ રીતે?
અત્યારના સમયમાં જ્યાં પશુપાલન ખર્ચાળ થઈ ગયું છે, ત્યાં આ રીતે દૂધમાં વધારો કરવો અને પશુઓને સ્વસ્થ રાખવું ખેડૂતો માટે આશિર્વાદરૂપ છે. દવાઓ અને ટેબ્લેટ્સની બદલે કુદરતી અને ભરોસાપાત્ર ઉપાય છે કેળાનાં પાન.
ખેડૂતો માટે નફાકારક અને સસ્તું વિકલ્પ
આ નુસખો આજના યુગમાં પણ એટલો જ અસરકારક છે. સરકાર અને પશુપાલન વિભાગે જો આ માહિતી ગ્રામજનો સુધી પહોચાડે, તો ખેડૂતો ખર્ચ ઓછો કરી વધુ આવક મેળવી શકે.
