Bombay Duck: જાફરાબાદની દરિયાઈ સફળતા: બુમલા માછલીની નિકાસથી હજારોથી વધુ માછીમારોને રોજગાર
Bombay Duck: અમરેલી જિલ્લાના જાફરાબાદ શહેર દરિયાના કિનારે વસેલું એક એવું નગર છે, જે માત્ર પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય માટે જ નહીં પરંતુ તેની દરિયાઈ સંપત્તિ માટે પણ જાણીતી છે. અહીંની ખાસિયત છે “બુમલા માછલી” — જેને અંગ્રેજીમાં Bombay Duck કહેવામાં આવે છે. આ માછલીની નિકાસથી દર વર્ષે કરોડો રૂપિયાનું વાર્ષિક વલણ સર્જાય છે. માછીમારોના મતે, માત્ર આ માછલીના વેપારથી જ આશરે ₹450 કરોડનું આવકચક્ર ફરે છે.
700 બોટો અને 5,000થી વધુ પરિવારોનો રોજગાર
સ્થાનિક માછીમાર યશવંતભાઈ બારીયા કહે છે, “અમે છેલ્લા 30 વર્ષથી દરિયાઈ ખેતી સાથે જોડાયેલા છીએ. મારી પાસે બે બોટ છે અને આ જ મારું મુખ્ય રોજગાર છે.”
હાલમાં જાફરાબાદ બંદરે લગભગ 700 માછીમારી બોટો કાર્યરત છે, જ્યારે 5,000થી વધુ લોકો સીધા કે આડકતરી રીતે આ વ્યવસાય સાથે જોડાયેલા છે. આ બંદર માત્ર માછીમારીનું નહીં, પરંતુ સમગ્ર સૌરાષ્ટ્રના આર્થિક તંત્રનું મહત્વનું કેન્દ્ર છે.
દરિયામાં 10 દિવસનો પ્રવાસ અને મહેનતનું ફળ
બુમલા માછલી સામાન્ય રીતે 50 નોટિકલ માઈલથી વધુ ઊંડા દરિયામાં મળે છે. માછીમારો 10 દિવસ સુધી સમુદ્રમાં રહી માછલી પકડે છે, પછી કિનારે આવી તેને સૂકવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે.
આ માછલી સૂકવીને જ નિકાસ માટે તૈયાર કરવામાં આવે છે — કારણ કે Bombay Duckનું સૌથી મોટું માર્કેટ સૂકવેલી સ્વરૂપમાં જ છે. ત્યારબાદ તેને પેક કરીને વેરાવળ, કચ્છ અને મુંબઈના બંદરો મારફતે વિદેશોમાં મોકલવામાં આવે છે.
માછીમારી સીઝન અને ભાવ
જાફરાબાદમાં માછીમારીની મુખ્ય સીઝન નવેમ્બરથી એપ્રિલ સુધી ચાલે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન દરિયાઈ હવામાન અનુકૂળ રહે છે. એક બોટ દરિયાથી સરેરાશ ₹5 લાખથી ₹8 લાખ સુધીનો માલ લાવે છે.
માછલીના ભાવ તેની ગુણવત્તા અને નિકાસ બજાર પર આધારિત હોય છે. સૂકવેલી બુમલા માછલીનો ભાવ ₹500થી ₹4,000 પ્રતિ કિલો સુધી પહોંચે છે.
નિકાસથી વિસ્તારનો વિકાસ
Bombay Duckના નિકાસથી જાફરાબાદ જ નહીં, પરંતુ સૌરાષ્ટ્ર અને સમગ્ર ગુજરાતના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોને પણ આર્થિક લાભ થાય છે. વધતી વિદેશી માંગને કારણે સ્થાનિક માછીમારોને વધુ રોજગાર અને આવકની તક મળે છે.
નાનકડા શહેરથી વૈશ્વિક નકશા સુધીનો સફર
જાફરાબાદ આજ માત્ર માછીમારોનું નગર નથી, પરંતુ એ સાબિત કરે છે કે કેવી રીતે દરિયાઈ સંપત્તિ, મહેનત અને ઉદ્યોગશીલતા સાથે કોઈ નાનકડું તટિયું શહેર પણ વિશ્વના માછીમારી નકશા પર પોતાનું વિશિષ્ટ સ્થાન મેળવી શકે છે.
