Tata Electronics
Appleએ નાણાકીય વર્ષ 2024માં ભારતમાંથી $10 બિલિયનના આઇફોનની નિકાસ કરી હતી, જે અત્યાર સુધીનો રેકોર્ડ છે. સરકાર દ્વારા પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2024માં ઉત્પાદન આધારિત પ્રોત્સાહન (PLI) યોજના હેઠળ કંપની દ્વારા વેચવામાં આવેલા ફોનની કિંમત 2022-23માં વેચાયેલા iPhones જેટલી હશે.
નવી દિલ્હી: Appleએ નાણાકીય વર્ષ 2024માં ભારતમાંથી $10 બિલિયનના આઇફોનની નિકાસ કરી હતી, જે અત્યાર સુધીનો રેકોર્ડ છે. સરકાર દ્વારા પ્રાપ્ત ડેટા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2024માં ઉત્પાદન આધારિત પ્રોત્સાહન (PLI) યોજના હેઠળ કંપની દ્વારા વેચવામાં આવેલા ફોનની કિંમત 2022-23માં વેચાયેલી iPhonesની કિંમત કરતાં બમણી એટલે કે 100 ટકા વધુ હતી. ભારતમાં આ પહેલીવાર બન્યું છે કે જ્યારે કોઈ કંપનીએ આટલી ઊંચી કિંમતના તેના કોઈપણ ગ્રાહક ઉત્પાદનોની નિકાસ કરી હોય.
ગયા નાણાકીય વર્ષમાં દેશમાં 70 ટકા iPhonesની નિકાસ કરવામાં આવી હતી. એપલ માટે કોન્ટ્રાક્ટ પર ફોન બનાવતી ત્રણ કંપનીઓમાંથી, ફોક્સકોન દ્વારા બનાવેલા 60 ટકા આઇફોન, પેગાટ્રોન દ્વારા 74 ટકા અને વિસ્ટ્રોન (હવે ટાટાનું એક એકમ) દ્વારા 97 ટકા વિદેશી બજારોમાં મોકલવામાં આવ્યા હતા. નાણાકીય વર્ષ 2024માં, આ ત્રણેય મળીને કુલ 14 અબજ ડોલરના આઈફોન બનાવ્યા. Apple Inc.ના પ્રવક્તાએ આ આંકડાઓ પર ટિપ્પણી કરી નથી.
PLI સ્કીમ હેઠળ, ત્રણેય કંપનીઓએ નાણાકીય વર્ષ 2024માં કુલ $7.2 બિલિયનના આઇફોનની નિકાસ કરવાની હતી, પરંતુ તેઓએ 39 ટકા વધુ નિકાસ કરી હતી. આંકડા દર્શાવે છે કે PLI હેઠળ એપલે ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં એટલે કે 2024-25માં 10 બિલિયન ડૉલરની નિકાસનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો હતો, પરંતુ તેણે આ સિદ્ધિ એક વર્ષ પહેલાં જ હાંસલ કરી લીધી હતી.
Apple ભારતમાં તેની ક્ષમતા વધારી રહી છે, જેનો અર્થ છે કે આગામી કેટલાક વર્ષોમાં તે અહીં ઉત્પાદિત કુલ iPhonesમાંથી 80 ટકાથી વધુની નિકાસ કરવાનું શરૂ કરશે. એપલ વિશ્વવ્યાપી મૂલ્ય શૃંખલા ધરાવતી પ્રથમ કંપની છે, જેણે અહીંના બજારને બદલે નિકાસ માટે ભારતને પોતાનો આધાર બનાવ્યો છે. એપલે ભારતમાંથી જે 10 અબજ ડોલરની નિકાસ કરી છે તેનું બજાર મૂલ્ય વિવિધ દેશોના કરને ઉમેર્યા પછી લગભગ $16 બિલિયન થઈ શકે છે.
નાણાકીય વર્ષ 2024માં ભારતમાંથી મોબાઈલ ફોનની કુલ નિકાસ $15 બિલિયનને પાર થવાની ધારણા છે. આમાં Appleની મહત્તમ બે તૃતીયાંશ ભાગીદારી હશે. PLI સ્કીમની શરૂઆત થઈ ત્યારથી, Appleની અહીંની સમગ્ર કામગીરીએ અંદાજે 1.5 લાખ નવી રોજગારીની તકો ઊભી કરી છે. આ ઉપરાંત 3 લાખ લોકોને પરોક્ષ રોજગાર પણ મળ્યો છે.
આમાં ઘણી ખાનગી અને સરકારી બાંધકામ કંપનીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે એપલ પ્રોડક્ટ્સ બનાવવામાં રોકાયેલા કામદારો માટે ફેક્ટરીઓની નજીક લગભગ 50,000 નવા મકાનો બનાવી રહી છે. મોટાભાગના ઘરો મહિલા કામદારો માટે હશે, જે ફોક્સકોન હોન હૈ, ટાટા ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને સાલકોમ્પ જેવી કંપનીઓમાં કામ કરી રહી છે.
Apple ઉત્પાદનોનું સ્થાનિક બજાર ઝડપથી વધી રહ્યું છે અને ભારતમાં iPhoneની માંગ પણ વધુ ઝડપથી વધી રહી છે. પરંતુ નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં ભારતમાંથી કંપનીની રૂ. 49,321 કરોડની આવક તેની વિશ્વવ્યાપી કમાણીમાંથી માંડ 1.5 ટકા હતી. તે વર્ષે તેની કુલ આવક $383.29 બિલિયન હતી. નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં તેની કમાણી અગાઉના વર્ષની સરખામણીમાં 30 ટકાથી વધુ વધવાની ધારણા છે.
ઈન્ડિયન સેલ્યુલર એન્ડ ઈલેક્ટ્રોનિક્સ એસોસિએશને તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે જો મોંઘા મોબાઈલ ફોનને છોડી દેવામાં આવશે તો દેશમાં સેલફોન માર્કેટ સ્થિર થઈ જશે. આવી સ્થિતિમાં 2026-27 સુધીમાં 100 બિલિયન ડોલરના મોબાઈલ ફોનનું ઉત્પાદન કરવાનો લક્ષ્યાંક ત્યારે જ હાંસલ કરી શકાય છે જ્યારે તેની સંપૂર્ણ નિકાસ કરવામાં આવે. એસોસિએશને કહ્યું કે નિકાસ બજારમાં સ્પર્ધાત્મક રહેવા માટે એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં ભારે ઘટાડો કરવો પડશે.