રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) આ સપ્તાહે રજૂ થનારી નાણાકીય નીતિ સમીક્ષામાં મુખ્ય નીતિ દર (રેપો રેટ) 6.5 ટકા પર યથાવત રાખી શકે છે. નિષ્ણાતોએ આ અભિપ્રાય વ્યક્ત કર્યો છે. આનો અર્થ એ થયો કે વ્યાજ દરો સ્થિર રહી શકે છે અને EMI રાહતની રાહ વધુ વધી શકે છે.
RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસની અધ્યક્ષતામાં MPCની બેઠક 4 થી 6 ઓક્ટોબર સુધી ચાલશે. તેનો નિર્ણય શુક્રવારે જાહેર થઈ શકે છે. નોંધનીય છે કે એપ્રિલ, જૂન અને ઓગસ્ટમાં યોજાયેલી રિઝર્વ બેંકની બેઠકોમાં રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી અને તે 6.5 ટકા પર યથાવત છે. રિઝર્વ બેંકે 8 ફેબ્રુઆરી, 2023ના રોજ રેપો રેટ વધારીને 6.5 ટકા કર્યો હતો અને ત્યારથી તેણે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં અત્યંત ઊંચો છૂટક ફુગાવો અને ક્રૂડ ઓઈલના ઊંચા ભાવ સહિતના કેટલાક વૈશ્વિક પરિબળોને ધ્યાનમાં રાખીને દરો સમાન સ્તરે રાખ્યા છે.
નિષ્ણાતો શું કહે છે
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે રિટેલ ફુગાવો હજુ પણ ખૂબ ઊંચા સ્તરે છે અને યુએસ સેન્ટ્રલ બેંક ફેડરલ રિઝર્વે વધુ થોડા સમય માટે કડક વલણ જાળવી રાખવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આવી સ્થિતિમાં RBI ચોથી વખત પોલિસી રેટ યથાવત રાખવાનો નિર્ણય પણ લઈ શકે છે. બેંક ઓફ બરોડાના ચીફ ઈકોનોમિસ્ટ મદન સબનવીસે જણાવ્યું હતું કે આ વખતે મોનેટરી પોલિસી હાલના દર માળખા સાથે ચાલુ રહે તેવી શક્યતા છે. તેથી રેપો રેટ 6.5 ટકા પર જાળવવામાં આવશે. ICRA લિમિટેડના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અદિતિ નાયરે જણાવ્યું હતું કે ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક આધારિત ફુગાવો સપ્ટેમ્બર 2023માં ઘટીને 5.3-5.5 ટકા થઈ શકે છે. નાયરે કહ્યું કે MPC ઓક્ટોબર 2023ની નીતિમાં પણ કોઈ ફેરફાર કરશે નહીં.
હવે રેપો રેટ શું છે?
રેપો રેટ એ વ્યાજ દર છે જેના પર રિઝર્વ બેંક અન્ય બેંકોને લોન આપે છે. રેપો રેટમાં વધારાનો અર્થ એ છે કે બેંકોના વ્યાજ દરમાં વધારો થશે અને પછી બેંકો પણ તેમના ગ્રાહકોના વ્યાજ દરમાં વધારો કરશે. આ રીતે રેપો રેટમાં ફેરફારની સીધી અસર સામાન્ય જનતા પર પડે છે. વધતી મોંઘવારી રોકવા માટે આરબીઆઈએ મે 2022થી રેપો રેટમાં અનેક વખત વધારો કર્યો છે. આના કારણે ફેબ્રુઆરી 2023માં પોલિસી રેટ રેપો 2.5 ટકા વધીને 6.5 ટકા થયો હતો.
EMI પર આવી અસર
દેશમાં વ્યાજદરમાં તીવ્ર વધારા બાદ લાંબા સમયથી સ્થિરતા જોવા મળી રહી છે. તે જ સમયે, મોંઘવારી દર પણ નિયંત્રિત થાય છે. જો આગામી મહિનામાં ફુગાવામાં તીવ્ર વધારો થવાના સંકેતો છે તો ડિસેમ્બરની સમીક્ષા મહત્વની બની શકે છે. રિઝર્વ બેંક રેપો રેટ વધારવા અથવા લાંબા સમય સુધી વર્તમાન દર જાળવી રાખવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે. આ કારણે જો મોંઘવારી વધવાને કારણે વ્યાજદરમાં વધારો ન થાય તો પણ ઈએમઆઈમાં ઘટાડો થવાની રાહ પહેલા કરતા વધુ લાંબી થઈ શકે છે.
કાચા તેલમાં ચિંતા વધી
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે હાલમાં ક્રૂડના ભાવમાં વધારો થવાથી સ્થાનિક મોંઘવારી દરમાં વધારો થશે. જો કે, એકવાર ઊંચો ખર્ચ ઉપભોક્તાઓ પર પસાર થઈ જાય તો ફુગાવાના દરને પણ અસર થશે. તેમનું માનવું છે કે હાલમાં તેની સીધી અસર કંપનીઓના માર્જિન પર જોવા મળશે.
