રશિયા યુક્રેન યુદ્ધઃ 14 વર્ષની ટોચે ક્રૂડ ઓઈલ, ભારતનું બજેટ બગડશે

રશિયા યુક્રેન યુદ્ધઃ 14 વર્ષની ટોચે ક્રૂડ ઓઈલ, ભારતનું બજેટ બગડશે

અમેરિકા અને યુરોપિયન દેશો રશિયા પર સતત પ્રતિબંધો કડક કરી રહ્યા છે. SWIFT ને બહાર કાઢ્યા પછી અને ઘણી કંપનીઓએ રશિયન બજાર છોડી દીધું પછી રશિયન તેલ અને ગેસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે.

યુક્રેન પર હુમલા બાદ રશિયા કડક આર્થિક પ્રતિબંધોનો સામનો કરી રહ્યું છે. હવે અમેરિકા અને યુરોપિયન દેશો પણ રશિયન તેલ અને ગેસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. આ માટે ઈરાનને ફરી બજારમાં લાવવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. જો કે આ દિશામાં વિલંબના કારણે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં રેકોર્ડ વધારો થયો છે અને તે 14 વર્ષની ટોચે પહોંચી ગયો છે.

ક્રૂડ તેલ મિનિટોમાં આટલું ચઢ્યું

રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, બ્રેન્ટ ક્રૂડ હવે $11.67 અથવા લગભગ 10 ટકા વધીને $129.78 પ્રતિ બેરલ પર પહોંચી ગયું છે. 2008 પછી ક્રૂડ ઓઈલનું આ સર્વોચ્ચ સ્તર છે. એ જ રીતે વેસ્ટ ટેક્સાસ ઇન્ટરમીડિયેટ (WTI) પણ $10.83 અથવા 9.4 ટકા વધીને $126.51 પ્રતિ બેરલ પર પહોંચી ગયો છે. ટકાવારીની દ્રષ્ટિએ, કાચા તેલના આ બંને પ્રકારોમાં મે 2020 પછીનો આ સૌથી મોટો એક દિવસીય વધારો છે. રવિવારે ટ્રેડિંગ શરૂ થયાની થોડી જ મિનિટોમાં, ક્રૂડ ઓઈલ અને વેસ્ટ ટેક્સાસ ઈન્ટરમીડિયેટ બંને જુલાઈ 2008 પછીના સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગયા. જુલાઈ 2008માં, બ્રેન્ટ ક્રૂડ $147.50 અને WTI $147.27 પ્રતિ બેરલ પર પહોંચી ગયું હતું.

રશિયા અને ચીને આ માંગ કરી હતી

ઈરાનને તેલ બજારમાં પાછા લાવવા માટે, અમેરિકા અને પશ્ચિમી દેશો 2015ના પરમાણુ કરાર પર નવેસરથી વાતચીત શરૂ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ અંગેની અટકળો વચ્ચે રશિયાએ રવિવારે અમેરિકા પાસેથી એવી બાંહેધરી માંગી છે કે યુક્રેનને લઈને તેના પર લગાવવામાં આવેલા પ્રતિબંધોની ઈરાન સાથેના રશિયાના વેપાર પર કોઈ અસર નહીં પડે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ચીને નવી માંગણીઓ પણ લગાવી છે. જેના કારણે વાતચીત પર અનિશ્ચિતતાના વાદળો છવાઈ ગયા છે.

ઈરાન સાથે ન્યુક્લિયર ડીલ શક્ય છે

રશિયાની માંગ પર અમેરિકી વિદેશ મંત્રી એન્ટની બ્લિંકને કહ્યું કે રશિયા પર લગાવવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને ઈરાન સાથેના સંભવિત સોદા સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. બ્લિંકને એમ પણ કહ્યું હતું કે યુએસ અને તેના યુરોપિયન સહયોગીઓ રશિયન તેલની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂકવાની રીતો શોધી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે યુએસ કોંગ્રેસ તેના પ્રતિબંધ પર આગળ વધી રહી છે. બ્લિન્કેનના નિવેદન અને ઈરાન સાથેની મંત્રણા અંગેની અનિશ્ચિતતાએ ક્રૂડ ઓઈલને ચઢી જવાની તક આપી.

ક્રૂડ ઓઈલ $200 સુધી જઈ શકે છે

રશિયા હાલમાં દરરોજ લગભગ 7 મિલિયન બેરલ તેલનો સપ્લાય કરે છે. શુદ્ધ ઉત્પાદનોના કિસ્સામાં, કુલ વૈશ્વિક પુરવઠામાં રશિયાનો હિસ્સો લગભગ 7 ટકા છે. બેન્ક ઓફ અમેરિકાના વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે જો રશિયાનો મોટાભાગનો પુરવઠો બંધ કરવામાં આવે તો બજારમાં એક જ ઝાટકે 50 લાખ બેરલનો ઘટાડો થઈ શકે છે. જો આમ થાય છે તો ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 200 ડોલર સુધી જઈ શકે છે. વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે ઈરાનને રશિયન સપ્લાયની ભરપાઈ કરવામાં મહિનાઓ લાગી શકે છે.

ભારતને આ સમસ્યાઓ હોઈ શકે છે

જો આવું થાય છે, તો ભારત જેવા દેશોને સૌથી વધુ અસર થશે, જેઓ તેમની ઇંધણ અને ઊર્જાની જરૂરિયાતો માટે મોટાભાગે આયાત પર નિર્ભર છે. ભારત હાલમાં તેની જરૂરિયાતના લગભગ 85 ટકા આયાત કરે છે. વૈશ્વિક બજારમાં ક્રૂડના ભાવમાં વધારો થતાં ભારતનું આયાત બિલ પણ જાડું થશે. આ કારણે વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં તીવ્ર ઘટાડો થવાનો ભય છે. પહેલાથી જ રાજકોષીય ખાધના મોરચે પડકારોનો સામનો કરી રહેલા ભારત માટે આવી સ્થિતિ ચિંતાજનક હશે. લાઈવ ટીવી