Business: ઈંધણ બજારને નિયંત્રિત કરતી ત્રણ કંપનીઓએ લગભગ બે વર્ષથી પેટ્રોલ, ડીઝલ અને રાંધણ ગેસ (LPG)ના ભાવમાં ‘સ્વૈચ્છિક રીતે’ કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.
સરકારી પેટ્રોલિયમ કંપનીઓ ઈન્ડિયન ઓઈલ કોર્પોરેશન (IOC), ભારત પેટ્રોલિયમ કોર્પોરેશન લિ. (BPCL) અને હિન્દુસ્તાન પેટ્રોલિયમ કોર્પોરેશન લિ. (HPCL) સ્ટોક રોકેટ રહે છે. છેલ્લા 1 વર્ષમાં, આ કંપનીઓના શેરોએ 120% સુધીનું ઉત્તમ વળતર આપ્યું છે. આજે પણ આ ત્રણેય કંપનીઓના શેરમાં જબરદસ્ત ઉછાળો જોવા મળ્યો છે. નિષ્ણાતો આગાહી કરી રહ્યા છે કે ભવિષ્યમાં પણ વધારો ચાલુ રહેશે. આખરે શું કારણ છે કે આ ત્રણેય પેટ્રોલિયમ કંપનીઓના શેર રોકેટ બનીને રહે છે? તમને જણાવી દઈએ કે શેરો રોકેટ થવા પાછળ એક જ કારણ છે અને તે છે આ કંપનીઓની બમ્પર કમાણી.
પેટ્રોલિયમ કંપનીઓની બમ્પર કમાણી
વૈશ્વિક બજારમાં ક્રૂડ સસ્તું હોવાને કારણે અને સરકાર દ્વારા સ્થાનિક બજારમાં પેટ્રોલ, ડીઝલ અને ગેસ સસ્તો ન કરવાને કારણે આ કંપનીઓને બમ્પર કમાણી થઈ રહી છે. તમને જણાવી દઈએ કે આ ત્રણ પેટ્રોલિયમ માર્કેટિંગ કંપનીઓનો નફો ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં 69,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુ થયો છે, જે તેલ સંકટ પહેલાના વર્ષોમાં તેમની વાર્ષિક કમાણી કરતા ઘણો વધારે છે. તેથી, આ કંપનીઓના શેરોમાં જબરદસ્ત ઉછાળો જોવા મળી રહ્યો છે.
2 વર્ષથી ઈંધણના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર નથી
આ સરકારી ક્ષેત્રની પેટ્રોલિયમ કંપનીઓ દ્વારા શેરબજારોને આપવામાં આવેલી માહિતી પરથી આ આંકડો સામે આવ્યો છે. રિટેલ પેટ્રોલિયમ કંપનીઓએ દૈનિક ભાવ સુધારણા પ્રણાલીમાં પાછા ફરવાની અને દર ઘટાડાનો લાભ ગ્રાહકોને આપવાની માંગનો વિરોધ કર્યો છે. તેઓ દલીલ કરે છે કે કિંમતો અત્યંત અસ્થિર રહે છે અને તેમની ભૂતકાળની ખોટ સંપૂર્ણપણે પુનઃપ્રાપ્ત થઈ નથી. ભારતના લગભગ 90 ટકા ઇંધણ બજાર પર નિયંત્રણ ધરાવતી ત્રણ કંપનીઓએ લગભગ બે વર્ષથી પેટ્રોલ, ડીઝલ અને રાંધણ ગેસ (LPG)ના ભાવમાં ‘સ્વૈચ્છિક રીતે’ કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. આ કારણે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત વધુ હોય ત્યારે નુકસાન થાય છે અને કાચા માલની કિંમત ઓછી હોય ત્યારે નફો થાય છે.
કઈ કંપનીની કેટલી આવક
IOC એ ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં (એપ્રિલ-ડિસેમ્બર 2023) એકલ ધોરણે રૂ. 34,781.15 કરોડનો ચોખ્ખો નફો નોંધાવ્યો હતો. તેની સરખામણીમાં, કંપનીએ 2022-23માં રૂ. 8,241.82 કરોડનો ચોખ્ખો નફો મેળવ્યો હતો. IOC દલીલ કરી શકે છે કે નાણાકીય વર્ષ 2022-23 તેલ સંકટથી પ્રભાવિત થયું હતું. નવ મહિનાની કમાણી પણ કટોકટી પહેલાના વર્ષો કરતાં વધુ છે. BPCLએ ચાલુ નાણાકીય વર્ષના નવ મહિનાના સમયગાળામાં રૂ. 22,449.32 કરોડનો ચોખ્ખો નફો મેળવ્યો હતો, જે ગયા નાણાકીય વર્ષના સમાન સમયગાળામાં રૂ. 4,607.64 કરોડની ખોટની સરખામણીમાં હતો. HPCLનો નવ મહિનાનો નફો રૂ. 11,851.08 કરોડ હતો. જ્યારે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં તેને રૂ. 8,974.03 કરોડની ખોટ અને 2021-22માં રૂ. 6,382.63 કરોડનો નફો થયો હતો.
