એક દિવસ છોડીને નહાવાથી થશે ફાયદો! જાણો ત્વચા નિષ્ણાતો આ અંગે શું કહે છે?
નહાવું એ શરીર અને મન બંનેને તાજગી આપતો અનુભવ છે. સવારનું સ્નાન દિવસની શરૂઆતને તાજી બનાવે છે અને સાંજનું સ્નાન આખા દિવસનો થાક દૂર કરે છે. પરંતુ ત્વચા નિષ્ણાતો ચેતવણી આપે છે કે રોજ શાવર લેવું હંમેશા તમારી ત્વચા માટે સારું નથી હોતું.
દરરોજ સ્નાન કરવાના જોખમો
ત્વચા નિષ્ણાતો કહે છે કે રોજ નહાવાથી, ખાસ કરીને જો તમે ગરમ પાણી અને કઠોર સાબુનો ઉપયોગ કરો છો, તો તે ત્વચાના કુદરતી તેલના સ્તરને નષ્ટ કરી શકે છે. આ તેલનું સ્તર આપણી ત્વચાને ભેજ પ્રદાન કરે છે અને તેને બાહ્ય હાનિકારક તત્વોથી બચાવે છે. તેના નબળા પડવાથી ત્વચાની કુદરતી સુરક્ષા ક્ષમતા ઘટી જાય છે. તેની અસર ત્વચાના માઇક્રોબાયોમ (Skin Microbiome) પર પણ પડે છે, જે સારા બેક્ટેરિયાનો સમૂહ છે અને ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. જ્યારે આ સ્તર અને માઇક્રોબાયોમ નબળા પડે છે, ત્યારે ત્વચા સેલ ડેમેજ (Cellular Damage) પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ બની જાય છે. લાંબા ગાળે, આ સ્થિતિ ત્વચાના કેન્સર જેવા ગંભીર રોગોનું જોખમ વધારી શકે છે.
દૈનિક શાવર લેવાથી થતા નુકસાન
- ત્વચા સુકાઈ જવી: વારંવાર નહાવાથી ત્વચાનો ભેજ છીનવાઈ જાય છે અને તે શુષ્ક અને ખંજવાળવાળી બની શકે છે.
- સંવેદનશીલતા વધવી: કુદરતી તેલ દૂર થવાથી ત્વચા સૂર્યપ્રકાશ, પ્રદૂષણ અને ધૂળની અસરોથી ઝડપથી લાલ અથવા ચીડિયા થઈ જાય છે.
- ચેપનું જોખમ: ત્વચાની સુરક્ષા ક્ષમતા ઘટવાથી બેક્ટેરિયા અને ફૂગ ઝડપથી હુમલો કરી શકે છે.
- વૃદ્ધત્વના લક્ષણો: લાંબા સમય સુધી ત્વચા શુષ્ક રહેવાથી કરચલીઓ અને વૃદ્ધત્વના લક્ષણો ઝડપથી આવી શકે છે.
કેટલી વાર નહાવું યોગ્ય છે?
નિષ્ણાતો કહે છે કે સામાન્ય પરિસ્થિતિઓમાં અઠવાડિયામાં 2 થી 3 વાર નહાવું જ પૂરતું છે. રોજ સ્નાન ત્યારે જ કરો જ્યારે તમે વધુ પરસેવો પાડતા હો, ધૂળ-માટીવાળા અથવા પ્રદૂષિત વાતાવરણમાં કામ કરતા હો. આવા કિસ્સાઓમાં પણ, આખા શરીર પર ગરમ પાણી નાખવાને બદલે, ફક્ત પરસેવાવાળા ભાગો જેમ કે બગલ, જાંઘ અને પગને સારી રીતે સાફ કરો. નહાતી વખતે હંમેશા નવશેકું પાણી અને હળવા સાબુનો ઉપયોગ કરો જેથી ત્વચાનો ભેજ અને સુરક્ષા સ્તર જળવાઈ રહે.
ક્યારે રોજ શાવર લેવો જરૂરી છે
રોજ નહાવું તેવા લોકો માટે જરૂરી છે જેઓ ખેલાડી છે અથવા જીમ જાય છે, જેથી પરસેવાથી બેક્ટેરિયા ન વધે અને ત્વચાના ચેપનું જોખમ ઓછું થાય. જે લોકો બાંધકામ સ્થળો, ફેક્ટરીઓ અથવા પ્રદૂષિત વાતાવરણમાં કામ કરે છે, તેમને પણ રોજ સ્નાન કરવું જોઈએ જેથી શરીર પર જામી ગયેલી ગંદકી અને પ્રદૂષણ દૂર થઈ શકે. જો તમને ત્વચા સંબંધિત રોગ અથવા એલર્જીની સમસ્યા હોય, તો રોજ નહાવાની આદત શરૂ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ ચોક્કસ લો.
દૈનિક શાવર અને ત્વચાના કેન્સરનો સંબંધ
વધારે પડતા નહાવાથી ત્વચાનું કુદરતી સુરક્ષા સ્તર વારંવાર દૂર થાય છે, જેના કારણે તે બાહ્ય હાનિકારક તત્વો પ્રત્યે નબળી પડી જાય છે. આનું પરિણામ એ આવે છે કે ત્વચા પર UV કિરણો, પ્રદૂષણ અને બેક્ટેરિયાની અસર વધી જાય છે. સમય જતાં, આ સતત થતું નુકસાન ત્વચાના કોષો (Cells) ને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જેનાથી ત્વચાના કેન્સરનું જોખમ વધવાની સંભાવના બને છે.
રોજ નહાવું દરેક માટે જરૂરી નથી. જરૂરિયાત મુજબ નહાવું વધુ સારું છે. જો રોજ નહાવું પડે તો ગરમ પાણીને બદલે નવશેકા પાણીનો ઉપયોગ કરો અને હળવા સાબુનો જ ઉપયોગ કરો. નહાવા પછી ત્વચા પર મોઈશ્ચરાઈઝર લગાવવાનું ભૂલશો નહીં. તેનાથી ત્વચાનો ભેજ અને સુરક્ષા બંને જળવાઈ રહે છે.
