ઠંડીના મોસમમાં ફુલાવરની ખેતીથી મેળવો વધુ નફો — જાણો સાચી પદ્ધતિ
Cauliflower Cultivation in Winter: ફુલાવર ભારતની સૌથી લોકપ્રિય અને શિયાળાની ઓળખ ગણાતી શાકભાજી છે. તેની સ્વાદિષ્ટતા અને બહુમુખી ઉપયોગને કારણે તે દરેક ઘરમાં પસંદગીની વાનગી બની ગઈ છે. પરોઠા, શાક, પકોડા કે અથાણાં — ફુલાવર દરેક સ્વરૂપમાં ખોરાકને વિશેષ બનાવે છે. પરંતુ તેની ઉત્તમ ઉપજ મેળવવા માટે યોગ્ય ખેતી પદ્ધતિ અને કાળજી આવશ્યક છે. જો ખેડૂતો નીચેના તબક્કાવાર ઉપાયો અપનાવે, તો આ પાક તેમને સારું ઉત્પાદન અને નફો બંને આપી શકે છે.
ફુલાવર ઉગાડવા માટે યોગ્ય હવામાન
ફુલાવર ઠંડા તાપમાનમાં સારી રીતે વિકસે છે. 15 થી 25 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વચ્ચેનું તાપમાન આ પાક માટે આદર્શ ગણાય છે. અત્યંત ગરમી કે કડકડતી ઠંડી બંને પાકને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેથી રોપણી માટે શિયાળાની ઋતુ શ્રેષ્ઠ સમય છે.
માટી અને બીજની પસંદગી
ફુલાવર માટે દોમટ અને કાર્બનિક પદાર્થોથી ભરપૂર માટી સૌથી યોગ્ય રહે છે. માટીનું pH સ્તર 6 થી 7.5 વચ્ચે હોવું જોઈએ. સારી ગુણવત્તાવાળા બીજની પસંદગી ખેતીનું પ્રથમ પગલું છે. રોગોથી બચવા માટે બીજને ફૂગનાશક દવા વડે ઉપચારિત કરવું આવશ્યક છે. નર્સરીમાં 25–30 દિવસ સુધી છોડ ઉછેર્યા બાદ તેને ખેતરમાં રોપવું જોઈએ.
ખેતર તૈયાર કરવાની રીત
ખેતરની માટી ભરભરી બનાવવા માટે સારી રીતે ખેડ આપવી જોઈએ. ત્યારબાદ પૂરતું ગોબર ખાતર અથવા વર્મીકમ્પોસ્ટ ઉમેરો. ખેતરમાં નાળીઓ બનાવી રાખો જેથી પાણીનું યોગ્ય નિકાસ થાય. ફુલાવરને ભેજ ગમે છે, પરંતુ વધુ પાણીથી નુકસાન થઈ શકે છે. પ્રથમ સિંચાઈ રોપણી પછી તરત જ કરો, અને પછી દરેક 8–10 દિવસે હળવી સિંચાઈ આપો.
ખાતર અને રોગ વ્યવસ્થાપન
ફુલાવર માટે નાઈટ્રોજન, ફોસ્ફરસ અને પોટાશનું સંતુલિત પ્રમાણ જરૂરી છે. નાઈટ્રોજન બે હપ્તામાં આપવાથી છોડને સારું પોષણ મળે છે. થડ છેદક, મ્હૂ, ઝુલસા જેવા રોગો પાકને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, તેથી સમયાંતરે જૈવિક દવાઓનો છંટકાવ કરો. લીમડાનો ઘોળ અથવા ગૌમૂત્રનો છંટકાવ પણ અસરકારક કુદરતી ઉપાય છે.
કાપણીનો યોગ્ય સમય
ફુલાવર સામાન્ય રીતે રોપણી પછી 90 થી 120 દિવસમાં કાપણી માટે તૈયાર થાય છે. જ્યારે ફૂલ સફેદ અને કસેલું દેખાય, ત્યારે જ તેને તોડવું શ્રેષ્ઠ છે. જો વધુ સમય રાહ જુઓ તો ફૂલ પીળાશ પકડી લે છે, જેના કારણે બજારમાં ભાવ ઘટી જાય છે. સમયસર કાપણીથી ગુણવત્તા અને નફો બંને જળવાઈ રહે છે. ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા બીજ, યોગ્ય હવામાન, સંતુલિત ખાતર અને નિયમિત દેખરેખથી ખેડૂતો ફુલાવરની ઉત્તમ ઉપજ મેળવી શકે છે. આ પાક માત્ર ઘરની જરૂરિયાત નહીં પૂરી કરે, પરંતુ બજારમાં પણ સારી આવકનું સ્ત્રોત બની શકે છે.
