ચાણક્ય નીતિ: યોગ્ય સમયે પાણી પીવું એ અમૃત છે, ખોટા સમયે તે ઝેર બની શકે છે – ચાણક્યની આ અમૂલ્ય નીતિ જાણો
પાણી જીવનનો આધાર છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આચાર્ય ચાણક્યએ પાણી પીવાના યોગ્ય અને ખોટા સમય અંગે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ નીતિ આપી છે? ચાણક્ય નીતિમાં, ખૂબ જ સ્પષ્ટ રીતે સમજાવવામાં આવ્યું છે કે પાણી ક્યારે દવા જેવું કામ કરે છે, ક્યારે તે અમૃત બને છે અને ક્યારે તે ઝેર જેવું બની જાય છે.
આચાર્ય ચાણક્ય, જેને કૌટિલ્ય અને વિષ્ણુગુપ્ત તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે માત્ર એક મહાન અર્થશાસ્ત્રી જ નહીં પરંતુ એક સ્વપ્નદ્રષ્ટા વિચારક પણ હતા જેમણે જીવનના ઊંડાણોને સમજ્યા હતા. તેમણે “ચાણક્ય નીતિ” માં માનવ જીવનના ઘણા પાસાઓ વિશે ઊંડાણપૂર્વક વાતો કહી છે, જેમાં ખોરાક અને આરોગ્ય સંબંધિત નીતિઓ પણ શામેલ છે.
પાણી પર ચાણક્યની નીતિ: શ્લોકનો અર્થ
અજીર્ને ભીષજમ વારી, જીર્ને તદ બલપ્રદમ.
ભોજને ચામૃતમ વારી, ભોજનાન્તે વિશપ્રદમ ॥
આ શ્લોક દ્વારા, ચાણક્યએ સમજાવ્યું કે:
જ્યારે ખોરાક પચતો નથી, ત્યારે પાણી દવા જેવું કામ કરે છે.
ભોજન દરમિયાન થોડું થોડું પાણી પીવું એ અમૃત જેવું છે.
પરંતુ ભોજન પછી તરત જ પાણી પીવું એ ઝેર જેટલું નુકસાનકારક હોઈ શકે છે.
પાણી અમૃત ક્યારે છે?
ભોજન કરતી વખતે નાના નાના ઘૂંટડામાં પાણી પીવાથી પાચનમાં મદદ મળે છે. આ માત્ર ખોરાકને યોગ્ય રીતે પચાવવામાં જ મદદ કરતું નથી, પરંતુ શરીરમાં ઉર્જાનો પ્રવાહ પણ જાળવી રાખે છે. ચાણક્યના મતે, આ આદત અમૃત જેટલી જ ફાયદાકારક છે.
પાણી ક્યારે દવા જેવું કામ કરે છે?
જો કોઈને અપચોની સમસ્યા હોય, તો પાણી કુદરતી દવા જેવું કામ કરે છે. અપચોની સ્થિતિમાં, પાણી પીવાથી પાચનતંત્રને રાહત મળે છે અને શરીર મજબૂત બને છે.
પાણી ક્યારે ઝેર બની જાય છે?
ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, ખાધા પછી તરત જ પાણી પીવું શરીર માટે ઝેર જેવું છે. આમ કરવાથી પાચન પ્રક્રિયામાં વિક્ષેપ પડે છે અને પેટની સમસ્યાઓ, જેમ કે એસિડિટી, ગેસ અથવા થાક થઈ શકે છે.
આચાર્ય ચાણક્યની આ નીતિ આજે પણ એટલી જ સુસંગત છે જેટલી પ્રાચીન સમયમાં હતી. પાણી પીવાનો યોગ્ય સમય જાણવો અને તેનું પાલન કરવું એ ફક્ત પાચન માટે જ નહીં પરંતુ એકંદર સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આગલી વખતે જ્યારે તમે ખાશો, ત્યારે આ નીતિ યાદ રાખો – ત્યારે જ પાણી તમારા માટે અમૃત સાબિત થશે, ઝેર નહીં.
