હૃદય રોગના દર્દીઓ માટે સારા સમાચાર: હવે હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોકને રોકવામાં ક્લોપિડોગ્રેલ વધુ અસરકારક.
હૃદય સંબંધિત બીમારીઓ આજે સમગ્ર વિશ્વમાં સૌથી મોટી ચિંતાનો વિષય છે. હાર્ટ એટેક, બ્લોકેજ અને સ્ટ્રોક જેવી સમસ્યાઓને રોકવા માટે અત્યાર સુધી એસ્પિરિનને (Aspirin) સૌથી વધુ અસરકારક અને સસ્તો વિકલ્પ માનવામાં આવતો હતો. પરંતુ તાજેતરમાં સામે આવેલા એક મોટા સંશોધને નવી આશા જગાવી છે.
ક્લોપિડોગ્રેલ શા માટે ખાસ છે?
યુરોપિયન સોસાયટી ઓફ કાર્ડિયોલોજીના સંમેલનમાં રજૂ થયેલા અને લેન્સેટ જર્નલમાં પ્રકાશિત એક સંશોધનમાં સામે આવ્યું છે કે ક્લોપિડોગ્રેલ (Clopidogrel) નામની દવા લાંબા ગાળે હૃદયના રોગોથી બચાવવામાં એસ્પિરિન કરતાં વધુ સારી સાબિત થઈ શકે છે.
આ દવા લોહીમાં પ્લેટલેટ્સને એકબીજા સાથે ચોંટી જતા અટકાવે છે, જેનાથી ધમનીઓમાં લોહીનો ગંઠો (બ્લડ ક્લોટ) બનવાની શક્યતા ઓછી થઈ જાય છે. આ જ કારણ છે કે આ દવા હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોકના જોખમને ઘટાડવામાં અસરકારક માનવામાં આવે છે.
સંશોધનના પરિણામો
- લગભગ 29,000 દર્દીઓ પર થયેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું કે ક્લોપિડોગ્રેલ લેવાથી હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક અને કાર્ડિયોવાસ્ક્યુલર મૃત્યુનું જોખમ 14% સુધી ઘટ્યું.
- એસ્પિરિનની સરખામણીમાં તેમાં બ્લીડિંગનું જોખમ વધારે જોવા મળ્યું નથી.
- સ્ટેન્ટ લગાવેલા અને કોરોનરી આર્ટરી ડિસીઝ (CAD) થી પીડિત દર્દીઓને તેનાથી વધુ સારી સુરક્ષા મળી.
- અહીં સુધી કે જે દર્દીઓમાં પહેલા ઓછી અસર થવાની સંભાવના હતી, તેમાં પણ આ દવા અસરકારક રહી.
એસ્પિરિન અને ક્લોપિડોગ્રેલ વચ્ચેનો તફાવત
એસ્પિરિન: લોહીને પાતળું કરે છે અને બ્લડ ક્લોટ બનતા અટકાવે છે, પરંતુ લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ કરવાથી બ્લીડિંગનું જોખમ વધી જાય છે.
ક્લોપિડોગ્રેલ: લોહીના ગઠ્ઠા બનતા અટકાવવા ઉપરાંત વધુ સુરક્ષિત માનવામાં આવે છે. સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું કે તે એસ્પિરિનની તુલનામાં લાંબા સમય સુધી સુરક્ષિત વિકલ્પ છે.
ડોક્ટરની સલાહ જરૂરી
સંશોધનમાં સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે ક્લોપિડોગ્રેલને સ્થિર CAD વાળા દર્દીઓ માટે લાંબા ગાળાની દવા તરીકે પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ. પરંતુ કોઈપણ દવા બદલતા કે શરૂ કરતા પહેલા ડોક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. દરેક દર્દીની મેડિકલ હિસ્ટ્રી, અન્ય દવાઓ અને સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ અલગ-અલગ હોઈ શકે છે.
એકંદરે, ક્લોપિડોગ્રેલ હૃદય રોગથી પીડાતા દર્દીઓ માટે એસ્પિરિનનો સુરક્ષિત અને અસરકારક વિકલ્પ બનીને ઉભરી રહી છે.
