વિદેશ જઈને ભારતને બદનામ કરવાનો આરોપ
લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા અને કોંગ્રેસના સાંસદ રાહુલ ગાંધીએ બુધવારે કોલંબિયાની EIA યુનિવર્સિટીમાં આપેલા એક નિવેદનથી ભારતીય રાજકારણમાં મોટો વિવાદ ઊભો થયો છે. એન્જિનિયરિંગના વિદ્યાર્થીઓને સંબોધિત કરતી વખતે રાહુલ ગાંધીએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે, “ભારતની લોકશાહી પર હુમલો થઈ રહ્યો છે અને આ દેશ માટે સૌથી મોટો ખતરો છે.” તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું કે દેશ માટે બીજો ખતરો વિવિધ ભાગોમાં વિભાજન છે.
રાહુલ ગાંધીના આ નિવેદન બાદ સત્તારૂઢ ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) આક્રમક બની છે અને તેમના પર વિદેશની ધરતી પર ભારતને બદનામ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. ભાજપે સવાલ કર્યો છે કે રાહુલ ગાંધી સતત વિદેશી મંચોનો ઉપયોગ ભારતની આંતરિક લોકશાહી પ્રક્રિયાની ટીકા કરવા માટે કેમ કરે છે.
લોકશાહી પર હુમલો: રાહુલ ગાંધીના મુખ્ય મુદ્દા
કોલંબિયા યુનિવર્સિટીમાં આયોજિત કાર્યક્રમમાં રાહુલ ગાંધીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ભારત વિવિધતાનો દેશ છે, જ્યાં ઘણા ધર્મો, પરંપરાઓ અને ભાષાઓ છે. તેમણે કહ્યું કે લોકશાહી વ્યવસ્થા આ તમામ વિવિધતાઓને એકસાથે આવવા માટે જગ્યા પૂરી પાડે છે. જોકે, તેમણે ચિંતા વ્યક્ત કરી કે “હાલમાં, લોકશાહી વ્યવસ્થા પર ચારે બાજુથી હુમલો થઈ રહ્યો છે.”
રાહુલ ગાંધીના નિવેદનના મુખ્ય અંશો:
- સૌથી મોટો ખતરો: તેમણે સ્પષ્ટ કહ્યું કે લોકશાહી પર થતો હુમલો એ ભારત માટે સૌથી મોટો ખતરો છે, જેને દેશે દૂર કરવો પડશે.
- વિવિધતાનું મહત્વ: તેમણે સમજાવ્યું કે વિવિધ પરંપરાઓ, ધર્મો અને વિચારોને એકસાથે આવવા માટે એક જગ્યાની જરૂર હોય છે, અને તે જગ્યા બનાવવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ લોકશાહી વ્યવસ્થા છે.
- વિભાજનનો બીજો ખતરો: ગાંધીએ કહ્યું કે દેશ માટે બીજો ખતરો વિવિધ ભાગોમાં વિભાજન છે. ભારતમાં લગભગ 16-17 અલગ-અલગ ભાષાઓ અને અલગ-અલગ ધર્મો છે, અને આ તમામ પરંપરાઓને ખીલવા દેવી અને પોતાને વ્યક્ત કરવા માટે જગ્યા આપવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
- ચીન સાથે તુલના: તેમણે ચેતવણીના સ્વરે કહ્યું, “આપણે ચીન જે કરે છે તે કરી શકતા નથી, લોકોને દબાવીને સરમુખત્યારશાહી વ્યવસ્થા ચલાવી રહ્યા છીએ.”
રાહુલ ગાંધીએ વિશ્વ સમક્ષ ભારતની સંભાવનાઓ રજૂ કરતા કહ્યું કે, “ભારત પાસે વિશ્વને આપવા માટે ઘણું બધું છે, અને હું ખૂબ જ આશાવાદી છું.” પરંતુ આ આશાવાદ સાથે તેમણે વર્તમાન પડકારો તરફ ધ્યાન દોર્યું.
ભાજપનો ગુસ્સો અને આક્રોશ
રાહુલ ગાંધીના આ નિવેદનથી ભારતમાં રાજકીય વાતાવરણ ગરમાયું છે. ભાજપના નેતાઓએ તાત્કાલિક પ્રતિક્રિયા આપી અને રાહુલ ગાંધી પર વિદેશની ધરતીનો ઉપયોગ કરીને દેશની છબી ખરાબ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો.
ભાજપના એક વરિષ્ઠ પ્રવક્તાએ કહ્યું કે, “ભારતીય લોકશાહી મજબૂત છે અને વિશ્વના દેશો ભારતની પ્રશંસા કરી રહ્યા છે. પરંતુ રાહુલ ગાંધી દરેક વિદેશ પ્રવાસમાં દેશની અંદરની રાજનીતિને લઈને પાયાવિહોણા આક્ષેપો કરીને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ભારતને બદનામ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે.” તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, “કોંગ્રેસ લોકશાહીને માત્ર ત્યારે જ યોગ્ય માને છે જ્યારે તે સત્તામાં હોય, અન્યથા તેમને લોકશાહી જોખમમાં હોય તેવું લાગે છે.”
ભાજપનો મુખ્ય વાંધો રાહુલ ગાંધીના આ પ્રકારના નિવેદનોની જગ્યા (Venue) ને લઈને છે. તેમનું માનવું છે કે વિદેશી મંચ પર આંતરિક રાજકીય મતભેદોને રજૂ કરવાથી દેશની પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન થાય છે અને વિરોધીઓને ટીકા કરવાની તક મળે છે.
રાજકીય વિશ્લેષણ
રાજકીય વિશ્લેષકો માને છે કે રાહુલ ગાંધીનું આ નિવેદન તેમની લાંબા ગાળાની ‘લોકશાહી બચાવો’ ની થીમ સાથે સુસંગત છે, જે તેમણે ભારતમાં પણ અનેકવાર ઉઠાવી છે. કોંગ્રેસ પક્ષ સતત કેન્દ્ર સરકાર પર સંસ્થાઓનું રાજકીયકરણ કરવા અને વિપક્ષના અવાજને દબાવવાનો આરોપ લગાવતો રહ્યો છે. વિદેશમાં આ મુદ્દાને ઉઠાવીને રાહુલ ગાંધી વૈશ્વિક સ્તરે ભારતની લોકશાહી સ્થિતિ પર ધ્યાન દોરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
જોકે, ભાજપ આને ‘વિદેશી દખલગીરી’ ને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રયાસ તરીકે જુએ છે. ભૂતકાળમાં પણ રાહુલ ગાંધીએ વિદેશી યુનિવર્સિટીઓમાં કેન્દ્ર સરકારની નીતિઓ પર ટીકા કરી છે, જેના કારણે સમાન વિવાદો સર્જાયા છે. આ વખતે, લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા તરીકેનું તેમનું પદ આ નિવેદનને વધુ મહત્ત્વ અને સંવેદનશીલતા આપે છે.
એકંદરે, રાહુલ ગાંધીના આ નિવેદનથી દેશનું રાજકારણ વધુ ગરમાયું છે. લોકશાહી અને વિવિધતા પરના તેમના શબ્દોએ જ્યાં કોંગ્રેસના સમર્થકોને એક મજબૂત મુદ્દો આપ્યો છે, ત્યાં ભાજપને વિદેશી ધરતી પર દેશની બદનામીના નામે રાજકીય હુમલો કરવાની તક મળી છે. આ વિવાદ આગામી દિવસોમાં પણ રાજકીય ચર્ચાનું કેન્દ્ર બની રહે તેવી સંભાવના છે.
