Holika Dahan Story: જીત થઇ ભક્ત પ્રહલાદની ભક્તિ અને હિરણ્યકશીપનો અહંકાર હારી ગયો.
હોલિકા દહન કથાઃ હોલિકા દહન સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ છે, પરંતુ તેમાંથી હિરણ્યકશ્યપ અને તેના પુત્ર પ્રહલાદની વાર્તા સૌથી પ્રસિદ્ધ છે. આવો, આ પૌરાણિક કથા વિશે વિગતવાર જાણીએ.
Holika Dahan Story: હોલિકા દહનની ઉજવણીને અનિષ્ટ પર સારાની જીતનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. તે એક મહત્વપૂર્ણ દંતકથા સાથે સંકળાયેલ છે, જે પ્રાચીન હિંદુ ગ્રંથોમાં વર્ણવેલ છે, જેમાં ભક્ત પ્રહલાદ, તેની કાકી હોલિકા અને રાક્ષસ રાજા હિરણ્યકશિપુનો ઉલ્લેખ છે.
હિરણ્યકશીપનો અહંકાર
પ્રાચીન સમયમાં હિરણ્યકશીપ નામનો એક અસુર રાજા હતો, જેમણે કઠોર તપસ્યાનો અભ્યાસ કરીને ભગવાન બ્રહ્મા પાસેથી અમરતા નો વરદાન મેળવ્યો હતો. તેણે આ પ્રાર્થના કરી હતી કે તેને ના તો દિવસમાં, ના રાતે, ના માનવી દ્વારા, ના પ્રાણી દ્વારા, ના ભૂમિ પર, ના આકાશમાં, ના કોઈ આસ્ત્રથી, ના કોઈ શસ્ત્રથી મારી શકાય. આ અનોખા વર્દાનના કારણે તે અજય બની ગયો અને દેવતાઓને પરાજિત કરી ત્રણ લોકોએ શાસન કર્યું.
હિરણ્યકશીપે પોતાને ભગવાન જાહેર કરી દીધો અને પોતાના રાજ્યમાં વિષ્ણુની પૂજા પર પ્રતિબંધ લગાવવાનો આદેશ આપ્યો. જે લોકો તેની પૂજા કરતું ન હતું, તેમને કઠોર દંડ આપવામાં આવતો હતો.
ભક્ત પ્રહલાદની ભક્તિ
હિરણ્યકશ્યપનો પુત્ર પ્રહલાદ ભગવાન વિષ્ણુનો ખૂબ જ નિષ્ઠાવાન ભક્ત હતો. પિતાની સૂચનાઓને અવગણીને તેણે વિષ્ણુની પૂજા કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. આ જોઈને હિરણ્યકશિપુ ખૂબ ગુસ્સે થયો અને તેણે પ્રહલાદને વિષ્ણુની ભક્તિથી વિમુખ કરવાના અનેક પ્રયાસો કર્યા. તેણે તેના સૈનિકોને આદેશ આપ્યો કે પ્રહલાદને પર્વત પરથી ફેંકી દો, તેને સમુદ્રમાં ફેંકી દો, અથવા તેને જંગલી પ્રાણીઓ પાસે છોડી દો, પરંતુ દરેક વખતે, ભગવાન વિષ્ણુની કૃપાથી, પ્રહલાદ સુરક્ષિત રહ્યો.
હોલિકાની યુક્તિ
આખરે હિરણ્યકશ્યપે તેની બહેન હોલિકાની મદદ લીધી. હોલિકાને વરદાન હતું કે તે અગ્નિમાં બળી શકતી ન હતી. એક યોજના બનાવવામાં આવી હતી જેમાં પ્રહલાદને ખોળામાં બેસાડી આગમાં બાળવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો, જેથી પ્રહલાદ મરી શકે અને હોલિકા સુરક્ષિત રહી શકે.
હોલિકાએ પ્રહલાદને ખોળામાં ઊંચકીને અગ્નિ પ્રગટાવ્યો. પરંતુ ભગવાન વિષ્ણુની કૃપાથી હોલિકાનું વરદાન નિષ્ફળ ગયું અને તે પોતે આગમાં બળીને રાખ થઈ ગઈ, જ્યારે પ્રહલાદ સુરક્ષિત બહાર આવ્યો. આમ, આ ઘટના દર્શાવે છે કે અધર્મ અને ઘમંડનો અંત અનિવાર્ય છે અને ભગવાન હંમેશા તેમના ભક્તોની રક્ષા કરે છે.
હોલિકા દહન ની પરંપરા
આ ઘટના ની યાદ માં દર વર્ષે ફાલ્ગુણ પુણિમાની રાત્રે હોલિકા દહન નું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો લાકડીઓ અને ઉપલોથી હોલિકા નું નિર્માણ કરે છે અને આગ પ્રજ્વલિત કરીને બધી બૂરી શક્તિઓ નો નાશ કરવાનો પ્રતીકાત્મક સંદેશ આપતા હોય છે. પછી, અહીની સવારમાં હોલી નું રંગો નો તહેવાર મનાવવામાં આવે છે, જે પ્રેમ, ભાઈચારા અને આનંદ નું પ્રતીક છે.
હોલિકા દહન નો સંદેશ
હોલિકા દહન આપણને આ સીખવે છે કે, ભલે કેટલાય કટિનો આવો, પરંતુ જો વ્યક્તિ સચ્ચા માર્ગ પર ચાલે અને ભગવાન પર શ્રદ્ધા રાખે, તો તે હંમેશા સુરક્ષિત રહે છે.
