Kamada Ekadashi 2025: કાંતા અથવા કામદા એકાદશી કેમ છે એટલી ખાસ, જાણો
કામદા એકાદશી 2025: ચૈત્ર મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને કામદા એકાદશી અથવા કાંતા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણથી, આ ઉપવાસને વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે.
Kamada Ekadashi 2025: હિન્દુ ધર્મમાં એકાદશી વ્રતનું વિશેષ મહત્વ છે. વર્ષમાં 24 એકાદશી હોય છે, જેમાંથી દરેકનું પોતાનું આધ્યાત્મિક અને ધાર્મિક મહત્વ છે. ચૈત્ર માસના કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશીને ‘કાંતા એકાદશી’ કહેવામાં આવે છે, જેને ‘કામદા એકાદશી’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વ્રત ઇચ્છાઓની પરિપૂર્ણતા, પાપોથી મુક્તિ અને માનસિક શુદ્ધિકરણ માટે ખૂબ જ અસરકારક માનવામાં આવે છે.
‘કાંતા’ નામનો અર્થ
‘કાંતા’ શબ્દનો અર્થ છે- ‘પ્રિય’ અથવા ‘પ્રિયતમ’. આ એકાદશી વ્રત વિશેષરૂપે એવા લોકો દ્વારા કરવામાં આવે છે જેઓ પોતાના જીવનમાં પ્રેમ, સૌંદર્ય અને સંબંધોમાં મૌલિકતા અને મધુરતાની કામના રાખે છે. જ્યારે ‘કામદા’નો અર્થ છે ‘ઇચ્છાઓને પૂર્ણ કરનાર’.
પૌરાણિક કથા
પદ્મ પુરાણમાં વર્ણવેલ કથાનુસાર, એકવાર રત્નપુર રાજ્યમાં લલિત નામનો ગંધર્વ અને તેની પત્ની લાવણ્યવતી રહેતા હતા. લલિત દરબારમાં સંગીત પ્રસ્તુત કરતો હતો, પરંતુ એકવાર તે પોતાની પત્નીના વિચારોમાં ડૂબી ગયો અને દરબારમાં એક ભૂલ કરી બેસ્યો. રાજાએ ક્રોધિત થઈને તેને રાક્ષસ યોનીમાં જન્મ લેવા નું શાપ આપ્યો.
દુઃખી લાવણ્યવતી એ ઋષિ શ્રંગી પાસે ઉપાય માટે પુછ્યું. ઋષિએ તેને કાંતા એકાદશીનો વ્રત કરવાનો પરામર્શ આપ્યો. તે શ્રદ્ધાથી વ્રત કર્યો અને વ્રતની પુણ્ય-શક્તિથી લલિતને શાપથી મુક્તિ મળી.
વ્રત વિધિ
- વ્રતની પૂર્વ સંધ્યાએ: સાધ્વિક આહાર લો અને રાત્રે ભગવાન વિશ્વનુ ધ્યાન કરો.
- એકાદશીના દિવસે: પ્રાતઃ સ્નાન કરીને વ્રતનો સંકલ્પ લો.
- ભગવાન વિશ્વનુ પૂજન: તુલસી, પીળા પુષ્પ, દીપક અને ભોગ અર્પણ કરી ભગવાન વિશ્વનુ પૂજન કરો.
- આજનું ઉપવાસ: ફળાહાર અથવા નિર્જલા વ્રત રાખી શકો છો.
- રાત્રિ જાગરણ: રાત્રે જાગવું અને ભજન-કીર્તન કરવું.
- દ્વાદશીના દિવસે: બ્રાહ્મણો અથવા જરૂરમંદોને ભોજન કરાવીને વ્રત પૂર્ણ કરો.
વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિએ
ઉપવાસ પાચનતંત્રને આરામ આપે છે અને શરીરમાં ઝેરી તત્વો ઘટાડે છે. એકાગ્રતા, આત્મનિરીક્ષણ અને ધ્યાનનો અભ્યાસ માનસિક શાંતિ અને ઉર્જામાં વધારો કરે છે. ઉપવાસ દરમિયાન તુલસી, ગંગાજળ, ધૂપ વગેરેનો ઉપયોગ પર્યાવરણને શુદ્ધ કરે છે, જે વૈજ્ઞાનિક રીતે સકારાત્મક ઉર્જા ઉત્પન્ન કરે છે.
આધ્યાત્મિક અને ગુપ્ત દ્રષ્ટિકોણથી
પ્રેમ, સુંદરતા અને વૈવાહિક સુખ માટે કાંતા એકાદશી અથવા કામદા એકાદશી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે ખાસ ઈચ્છાઓની પરિપૂર્ણતા માટે મંત્ર જાપ, સાધના અને વિષ્ણુ અથવા લક્ષ્મી મંત્રોનો પાઠ કરી શકાય છે. આ દિવસને દંપતી સંબંધોમાં સંતુલન અને પ્રેમ જાળવવા માટે એક શક્તિશાળી તારીખ માનવામાં આવે છે. કામદા એકાદશી માત્ર ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી જ મહત્વપૂર્ણ નથી, પરંતુ તે આત્મશુદ્ધિ અને ભાવનાત્મક સંતુલનનો તહેવાર પણ છે. જે વ્યક્તિ સાચા મનથી આ વ્રત રાખે છે, તેની ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે અને તે સાંસારિક સુખોની સાથે આધ્યાત્મિક પ્રગતિ તરફ આગળ વધે છે.
