Mahakumbh 2025: કુંભમાં અખાડા શું છે, તેને શાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે?
મહાકુંભ 2025: કુંભ મેળાના અખાડા આ ભવ્ય ધાર્મિક મેળાવડાના આધ્યાત્મિક, સાંસ્કૃતિક અને સામાજિક પાસાઓમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. તેથી તેનું મહત્વ સમજવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
Mahakumbh 2025: પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભ 2025 13મી જાન્યુઆરી, પોષ પૂર્ણિમાના દિવસે શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે, જેમાં તમામ અખાડાઓના સંતો અહીં પહોંચીને પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરશે. સાધુઓના આ સમૂહને અખાડા કહેવામાં આવે છે.
સામાન્ય રીતે, અખાડા એ જગ્યા છે જ્યાં કુસ્તીબાજો કુસ્તી કરે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કુંભમાં સંતો અને ઋષિઓના સમૂહને અખાડા કેમ કહેવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે આદિ શંકરાચાર્યએ અખાડાનું નામ સંતો અને ઋષિઓના સમૂહને આપ્યું છે.
કુંભના આ અખાડાઓ આધ્યાત્મિક અને સાંસ્કૃતિક રક્ષકોના પ્રતિક માનવામાં આવે છે. કુલ 13 અખાડાઓ છે જે મુખ્યત્વે શૈવ, વૈષ્ણવ અને ઉદાસીન સંપ્રદાયોના તપસ્વીઓ દ્વારા માન્ય છે. આમાં શૈવ સન્યાસી સંપ્રદાયના 7 અખાડા, બૈરાગી વૈષ્ણવ સંપ્રદાયના 3 અને ઉદાસીન સંપ્રદાયના 3 અખાડા છે.
જ્યોતિષ કહે છે કે અખાડાનો ઇતિહાસ કે અસ્તિત્વ સદીઓ જૂનો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પ્રાચીન સમયમાં, હિંદુ ધર્મના રક્ષણ માટે, આદિ શંકરાચાર્યએ શસ્ત્ર વિદ્યામાં નિપુણ સાધુઓનું એક સંગઠન બનાવ્યું હતું, જેનું નામ અખાડા હતું.
કુંભમાં અખાડાની હાજરી સાંસ્કૃતિક વારસાને જાળવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. અખાડાઓ પવિત્ર ધાર્મિક વિધિઓ, શાસ્ત્રો અને પરંપરાઓનું જતન કરે છે અને ભવિષ્યની પેઢીઓ સુધી પહોંચાડે છે. તે જ સમયે, નાગા સાધુઓ જેવા અખાડાઓ યુદ્ધ સંબંધિત પરંપરાઓને આગળ ધપાવે છે, જેથી પવિત્ર સ્થળોને સુરક્ષિત કરી શકાય.
મહાકુંભ 13 જાન્યુઆરીથી શરૂ થશે અને 26 ફેબ્રુઆરી 2025 સુધી ચાલશે. આ સમયગાળા દરમિયાન, ઘણી વિશેષ તારીખો આવશે, જે ગંગા સ્નાન માટે ખાસ કરીને શુભ માનવામાં આવે છે. આ શુભ તિથિઓ પર ઋષિ-મુનિઓ પણ કુંભમાં સ્નાન કરે છે, જેના કારણે તેને શાહી સ્નાન કહેવામાં આવે છે.
