Chaturmas ભક્તિ, ઉપવાસ અને નિયમોનો પવિત્ર સમય
Chaturmas દર વર્ષે અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી એટલે કે દેવશયની એકાદશીથી ચાતુર્માસ શરૂ થાય છે. 2025માં ચાતુર્માસ 6 જુલાઈ, રવિવારથી શરૂ થશે અને 2 નવેમ્બર સુધી ચાલશે. આ ચાર માસની અવધિમાં ભગવાન વિષ્ણુ ક્ષીરસાગરમાં યોગનિદ્રા ગ્રહણ કરે છે અને સમગ્ર બ્રહ્માંડનું નિયંત્રણ ભગવાન શિવ સંભાળે છે. આ સમય ભક્તિ, ઉપવાસ અને તપસ્યાના માર્ગે ચાલવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
ચાતુર્માસમાં શું કરવું જોઈએ?
ચાતુર્માસના સમયગાળા દરમિયાન માણસે સાત્વિક જીવનશૈલી અપનાવવી જોઈએ. સામાન્ય રીતે, ભગવાન વિષ્ણુની વિશેષ ભક્તિ કરવી, ઉપવાસ રાખવો અને મંત્રોચ્ચાર કરવો શુભ માનવામાં આવે છે.
તદુપરાંત, નીચેના કાર્યો કરવાં શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે:
- સાત્વિક અને હળવો ખોરાક લેવો
- દિવસે એકવાર જમવાનું અથવા ઉપવાસ કરવો
- ભગવાન વિષ્ણુના નામના જાપ કરવો
- ગરીબો અને જરૂરિયાતમંદોને દાન આપવું
- ધાર્મિક ગ્રંથોનું વાંચન કરવું
ચાતુર્માસ દરમિયાન શું ન કરવું જોઈએ?
આ પવિત્ર સમયગાળા દરમિયાન કેટલાક કાર્યો નિષિદ્ધ માનવામાં આવે છે, કારણકે ભગવાન વિષ્ણુની યોગનિદ્રા દરમિયાન શુભ કાર્યો ટાળવા કહેવાય છે. જેમ કે:
- લગ્ન, ગૃહપ્રવેશ, નામકરણ, મુંડન જેવા શુભ કાર્યો ન કરવા
- માંસાહાર, દારૂ અને લસણ-કાંદા ટાળવા
- ભાષામાં કડવાશ અને ગુસ્સો ટાળવો
- જમીન પર ઊંઘવું, આ સાધુજીવન તરફનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે
ચાતુર્માસનો આધ્યાત્મિક મહત્ત્વ
આ સમય આધ્યાત્મિક વૃદ્ધિ, સ્વઅનુશાસન અને આંતરિક શાંતિ માટે શ્રેષ્ઠ છે. ચાતુર્માસમાં ભગવાન વિષ્ણુને પ્રસન્ન કરવા માટે ભક્તો પૂજા, જાપ, ઉપવાસ અને દાન જેવા કાર્યો કરે છે. આ મહિના ભક્તિભાવથી જીવવામાં આવે તો જીવનમાં શાંતિ અને સમૃદ્ધિ આવે છે.
