રાજ્યોની કમાણી કરવાની મજબૂરી: એટલા માટે પેટ્રોલ અને ડીઝલ GSTમાંથી બહાર
GST સુધારા પછી, 22 સપ્ટેમ્બરથી ઘણી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના ભાવ ઘટવા જઈ રહ્યા છે, જેનાથી સામાન્ય ગ્રાહકોને રાહત મળશે. પરંતુ આ દરમિયાન, સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ ઉભો થઈ રહ્યો છે કે દેશભરમાં સતત 90-100 રૂપિયા પ્રતિ લિટરને પાર કરી રહેલા પેટ્રોલ અને ડીઝલને અત્યાર સુધી GSTના દાયરામાં કેમ લાવવામાં આવ્યા નથી?
રાજ્યો અને કેન્દ્ર માટે મોટી આવક
સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ઇન્ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ એન્ડ કસ્ટમ્સ (CBIC) ના ચેરમેન સંજય કુમાર અગ્રવાલે સ્પષ્ટતા કરી છે કે હાલમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલને GSTમાં સામેલ કરવું શક્ય નથી. કારણ એ છે કે તેમના પર VAT અને સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટી લાદવામાં આવે છે, જેના કારણે રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકાર બંનેને મોટી માત્રામાં ટેક્સ રેવન્યુ મળે છે.
અગ્રવાલના મતે, આ બંને ઇંધણ રાજ્યોને VAT દ્વારા અને કેન્દ્રને એક્સાઇઝ ડ્યુટી દ્વારા મોટી આવક ઉત્પન્ન કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તેમને GSTમાં સામેલ કરવામાં આવે છે, તો સરકારોના કર સંગ્રહ પર ભારે અસર પડશે.
નાણામંત્રીનું નિવેદન
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પણ તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકારે જાણી જોઈને પેટ્રોલ અને ડીઝલને GST કાઉન્સિલના એજન્ડામાં સામેલ કર્યા નથી. તેમણે કહ્યું – “કાયદેસર રીતે અમે સંપૂર્ણપણે તૈયાર છીએ, પરંતુ આ નિર્ણય રાજ્યોએ લેવો પડશે. જો રાજ્યો સંમત થાય, તો કર દર કાઉન્સિલમાં નક્કી કરવામાં આવશે અને પછી તેને કાયદામાં સમાવવામાં આવશે.”
GST અમલીકરણના સમયથી
જ્યારે જુલાઈ 2017 માં GST લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારે પેટ્રોલ, ડીઝલ અને દારૂ જેવી વસ્તુઓને તેના કાર્યક્ષેત્રની બહાર રાખવામાં આવી હતી. તેનું કારણ એ છે કે આ ઉત્પાદનો રાજ્યો માટે કર આવકના 25-30% થી વધુ સુનિશ્ચિત કરે છે.
પરિણામ
તેથી ગ્રાહકો પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર GST લાગુ થવાની અપેક્ષા રાખી રહ્યા હોવા છતાં, સરકાર અને રાજ્યોની આવક પર અસરને કારણે હાલમાં તેની શક્યતા ખૂબ ઓછી લાગે છે.
