કેલ્શિયમ સિવાય આ ત્રણ પોષક તત્વો હાડકાં માટે જરૂરી છે, શું તમે તેનું સેવન કરો છો?
શરીરની સારી રચના જાળવવા માટે સ્વસ્થ હાડકાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. મજબૂત હાડકાં તમને યોગ્ય મુદ્રામાં ઊભા રહેવામાં જ મદદ નથી કરતા પણ નાજુક અંગોને કોઈપણ પ્રકારની ઈજાથી બચાવવામાં પણ મદદ કરે છે. આ સિવાય નાની ઉંમરથી જ હાડકાંને સ્વસ્થ રાખવાનાં પગલાં લેવાં જોઈએ જેથી ઉંમર સાથે ઈજા અને ઑસ્ટિયોપોરોસિસનું જોખમ ઓછું થાય. સામાન્ય રીતે કેલ્શિયમને હાડકાંને વધુ સારા રાખવા માટે સૌથી જરૂરી માનવામાં આવે છે, પરંતુ શું માત્ર કેલ્શિયમ હાડકાંની સંપૂર્ણ કાળજી લઈ શકે? નિષ્ણાતોનો જવાબ છે – ના.
અમને બાળપણથી જ હાડકાંને મજબૂત કરવા માટે ડેરી અને કેલ્શિયમ સપ્લીમેન્ટ્સ જેવા કેલ્શિયમયુક્ત ખોરાક આપવામાં આવે છે. પરંતુ સત્ય એ છે કે કેલ્શિયમ એ તંદુરસ્ત હાડકાં માટે એકમાત્ર આવશ્યક ખનિજ નથી. તંદુરસ્ત હાડકાં જાળવવા માટે અન્ય ઘણા પોષક તત્વો પણ એટલા જ જરૂરી છે. આ બધા ખનિજો મળીને હાડકાંની ઘનતા વધારે છે અને ઉંમર વધવા છતાં તેમને સ્વસ્થ રાખે છે. ચાલો જાણીએ આવા જ જરૂરી મિનરલ્સ વિશે.
તમે હૃદય રોગ, ડાયાબિટીસ અને કેન્સર સામે રક્ષણ આપવા માટે વિટામિન K વિશે સાંભળ્યું હશે, પરંતુ અભ્યાસ દર્શાવે છે કે વિટામિન K તંદુરસ્ત હાડકાંની જાળવણી માટે પણ જરૂરી છે. વિટામિન K પ્રોટીનને સક્રિય કરવા માટે જવાબદાર છે જે રક્ત ગંઠાઈ જવા અને કેલ્શિયમ ચયાપચયમાં આવશ્યક ભૂમિકા ભજવે છે. વિટામિન K મેળવવા માટે બ્રોકોલી, પાલક, કોબીનું સેવન કરી શકાય છે.
કોષની વૃદ્ધિ અને સ્નાયુ સમૂહ માટે પ્રોટીન મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. પ્રોટીનનું બીજું મહત્વનું કાર્ય હાડકાના જથ્થાને જાળવવાનું છે અને આપણી ઉંમર પ્રમાણે હાડકા અને સ્નાયુઓને સાચવવાનું છે. અભ્યાસ દર્શાવે છે કે પ્રોટીનયુક્ત આહાર લેવાથી હાડકાની ઘનતા વધી શકે છે. પ્રોટીનનું પૂરતું સેવન ફ્રેક્ચર અને હાડકાંના નુકશાનનું જોખમ પણ ઘટાડી શકે છે. પ્રોટીનના સ્ત્રોતમાં દાળ, કઠોળ, માંસ, મરઘાં અને ડેરી ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે.
હાડકાની ઘનતા વધારવા અને તેમને સ્વસ્થ રાખવા માટે વિટામિન ડી જરૂરી છે. વિટામિન ડી કેલ્શિયમના શોષણમાં અને લોહીમાં પોષક તત્વોની પૂરતી માત્રા જાળવવામાં મદદ કરે છે. જ્યારે તમારા લોહીમાં કેલ્શિયમનું સ્તર ઓછું થઈ જાય છે, ત્યારે આ પોષક તત્ત્વો તમે જે ખોરાક ખાઓ છો અથવા તેને હાડકામાંથી ખેંચીને શોષવા લાગે છે. વિટામિન ડી માટે ઘણી પ્રકારની માછલી, ભીંડા, પાલક, સોયાબીનનું સેવન કરી શકાય છે.