શાસ્ત્રોમાં શ્રાદ્ધ માટે તિથિથી લઈને અશ્વિન માસના કૃષ્ણ પક્ષની અમાવાસ્યા સુધીના 15 દિવસનો સમય નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. મતલબ કે આ 15 દિવસોમાં પોતાના પૂર્વજોને યાદ કરવામાં આવે છે. આ દરમિયાન પિતૃઓના દિવસે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે.
બાળકોએ તેમના દાદા-દાદી, સ્વર્ગમાં ગયેલા માતા-પિતા જેવા પૂર્વજો માટે શ્રાદ્ધ કરવું જોઈએ. કહેવાય છે કે આ 15 દિવસોમાં તેઓ પૃથ્વી પર આવે છે અને પોતાના બાળકો પાસેથી તર્પણ માંગે છે. જેઓ તેમનું શ્રાદ્ધ કરે છે અને તેમની તર્પણ વિધિ કરે છે અને બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવે છે, તેમને વય, પુત્ર, કીર્તિ, સ્વર્ગ, કીર્તિ, પુષ્ટિ, બળ, લક્ષ્મી, પશુઓ અને અનાજના આશીર્વાદ આપે છે, તે પૂર્વજો સ્વર્ગમાં પાછા જાય છે.
તેથી તેમની નિમિત્ત તિથિના દિવસે તેમનું સ્મરણ કરીને, તેમણે શ્રાદ્ધ કરવું જોઈએ, તેમને પાણી અર્પણ કરવું જોઈએ, જેથી તેને તરસ ન લાગે અને બ્રાહ્મણને ભોજન કરાવવું, જેથી તે ભૂખ્યો ન રહે. તેનાથી વિપરિત જે લોકો મૃત આત્માઓ માટે શ્રાદ્ધ નથી કરતા તેમના પિતૃઓ હંમેશા ક્રોધિત રહે છે. આ કારણે તેઓ પિતૃ દોષ અનુભવે છે, જે વર્ષોથી એક પેઢીથી બીજી પેઢીમાં પસાર થાય છે. તેથી દેવી-દેવતાઓની પૂજાની સાથે સાથે સ્વર્ગ પ્રાપ્ત કરનારા પિતૃઓની પણ પૂજા-અર્ચના કરવામાં આવે છે.
જે જીવો પોતાની વિધિ પ્રમાણે શ્રાદ્ધ નથી કરતા તેમની આત્માને મોક્ષ મળતો નથી. જે લોકો પોતાના પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ નથી કરતા તેમને પિતૃ દોષનો સામનો કરવો પડે છે. પિતૃ દોષના કારણે જાતકને પોતાના જીવનમાં ધન અને સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત અનેક અવરોધોનો સામનો કરવો પડે છે. પિતૃઓને પ્રણામ કરવાથી તેઓ મૃત્યુલોકમાંથી સ્વર્ગમાં સ્થાન મેળવે છે.
તેથી તમારા પૂર્વજોની તિથિએ સૂર્યોદય પહેલાં જાગી જાઓ અને સ્નાન કરો. દક્ષિણ દિશામાં પાણી આપવું. પૂર્વ તરફ મુખ કરીને પૂર્વજોને માનસિક કોલ કરો. તિલ કુશ હાથમાં રાખીને કહો કે આજે હું મારા પિતાજીને ખાતર આ તિથિએ શ્રાદ્ધ કરું છું. તે પછી પૃથ્વી પર પાણી છોડી દો.
