સરકાર નહીં આપે ક્રિપ્ટોને ચલણનો દરજ્જો, આવકવેરા અને GSTના દાયરામાં લાવવાની તૈયારી!
એ પણ હજુ સ્પષ્ટ નથી કે ક્રિપ્ટોકરન્સીને ચલણનો દરજ્જો મળશે કે કોઈ રોકાણની મિલકત. સૂત્રએ કહ્યું કે ક્રિપ્ટોકરન્સીને ચલણનો દરજ્જો મળે તેવી શક્યતા ઓછી છે.
ક્રિપ્ટોકરન્સી બિલ શિયાળુ સત્રમાં આવી શકે છે
એવું માનવામાં આવે છે કે ક્રિપ્ટોકરન્સી પર આવકવેરો અને GST બંને વસૂલવામાં આવશે. જો કે હજુ સુધી આ સમાચારની પુષ્ટિ થઈ નથી. સરકારે હજુ આ અંગે નિયમો બનાવવાના બાકી છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સરકાર ક્રિપ્ટોકરન્સીને કરન્સીનો દરજ્જો નહીં આપે, પરંતુ તેને માત્ર રોકાણના માધ્યમ તરીકે જ ધ્યાનમાં લેશે.
સરકાર શિયાળુ સત્રમાં ક્રિપ્ટોકરન્સી સંબંધિત બિલ લાવી શકે છે. આ જ બિલમાં ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (જીએસટી) અને ઈન્કમ ટેક્સ વિશે વિગતો આપવામાં આવશે. ‘બિઝનેસલાઈન’નો અહેવાલ સૂચવે છે કે નાણાકીય બાબતોની સ્થાયી સમિતિ શિયાળુ સત્ર પહેલા 15 નવેમ્બરે બેઠક યોજવાની છે. આ બેઠકમાં ક્રિપ્ટો એસેટ્સની વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવશે. એક સરકારી સ્ત્રોતે BusinessLine ને જણાવ્યું કે ક્રિપ્ટોકરન્સી સંબંધિત કાયદા પર ગ્રાઉન્ડવર્ક તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે.
કર તૈયારી
સ્ત્રોત અનુસાર, ક્રિપ્ટોકરન્સીનો મુખ્ય મુદ્દો ટેક્સ છે. જો ક્રિપ્ટોમાંથી કોઈ કમાણી થશે, તો વર્તમાન નિયમ મુજબ તે મૂડી લાભમાં આવશે. તેવી જ રીતે, જો કોઈ સેવા ક્રિપ્ટોકરન્સી સાથે જોડાયેલ હોય, તો તેના પર GST વસૂલવામાં આવશે. આનો અર્થ એ છે કે ટેક્સને ક્રિપ્ટો સંબંધિત કાયદામાં સામેલ કરી શકાય છે. આ પછી ફાઈનાન્સ બિલમાં તેના પર ડાયરેક્ટ ટેક્સની જોગવાઈ થઈ શકે છે. GST કાઉન્સિલ નક્કી કરશે કે ક્રિપ્ટોકરન્સીની સેવા પર કેટલો ટેક્સ વસૂલવામાં આવશે.
હવે સિસ્ટમ શું છે
એ પણ હજુ સ્પષ્ટ નથી કે ક્રિપ્ટોકરન્સીને ચલણનો દરજ્જો મળશે કે કોઈ રોકાણની મિલકત. સૂત્રએ કહ્યું કે ક્રિપ્ટોકરન્સીને ચલણનો દરજ્જો મળે તેવી શક્યતા ઓછી છે. તેમણે કહ્યું, દેશમાં ફિયાટ ચલણની સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા છે, જેના હેઠળ પૈસા અને નાણાની અવરજવરને નિયંત્રિત કરવામાં આવે છે. આ કામ રિઝર્વ બેંક દ્વારા થાય છે. રિઝર્વ બેંક ફિયાટ ચલણની માન્યતાને પણ નિયંત્રિત કરે છે. આ કામમાં આરબીઆઈ સરકાર સાથે પરામર્શ કરે છે. આ સિસ્ટમ ભવિષ્યમાં પણ ચાલુ રહેશે.
ક્રિપ્ટોકરન્સી ઈક્વિટીમાં કે ચલણમાં?
ભારતમાં તમામ ચલણ અને બેંકિંગ પ્રોડક્ટ્સનું નિયમન આરબીઆઈ દ્વારા કરવામાં આવે છે, જ્યારે ઈક્વિટી અને કોમોડિટીઝ જેવી ઈન્વેસ્ટમેન્ટ એસેટ્સની દેખરેખ સેબી એટલે કે સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા કરવામાં આવે છે. RBI લાંબા સમયથી ક્રિપ્ટોકરન્સી વિશે વાત કરી રહી છે. સેન્ટ્રલ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે કહ્યું છે કે ક્રિપ્ટોકરન્સી અંગે કેટલીક કાયદેસરની ચિંતાઓ છે જે સરકાર સમક્ષ મૂકવામાં આવી છે.
રિઝર્વ બેંકની ચિંતાઓ અથવા વાંધાઓ ખૂબ ગંભીર છે અને ચીનમાં ક્રિપ્ટોકરન્સી પરના પ્રતિબંધના પ્રકાશમાં ઉઠાવવામાં આવ્યા છે, એમ સૂત્રએ જણાવ્યું હતું. પરંતુ સરકાર એવા દેશોના ઉદાહરણને પણ ધ્યાનમાં લઈ રહી છે જ્યાં ક્રિપ્ટોકરન્સીને નિયમન હેઠળ લાવવામાં આવી છે. યુરોપના ઘણા દેશોમાં આ જોવા મળી રહ્યું છે. આવી સરકારનો પ્રયાસ મધ્યમ જમીન શોધવાનો છે. આનો અર્થ એ થયો કે અગાઉના પ્રસ્તાવમાં જણાવ્યા મુજબ ક્રિપ્ટોકરન્સી પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ રહેશે નહીં.
