1 ઓક્ટોબરથી બેન્કિંગ સેક્ટર સાથે જોડાયેલા નિયમોમાં મોટો ફેરફાર થવા જઈ રહ્યો છે. આરબીઆઈએ આ માટે આદેશ પણ જારી કર્યો છે. વાસ્તવમાં, ક્રેડિટ કાર્ડ અને ડેબિટ કાર્ડ વપરાશકર્તાઓ માટે, RBI 1 ઓક્ટોબરથી કાર્ડ-ઓન-ફાઈલ ટોકનાઇઝેશન (CoF કાર્ડ ટોકનાઇઝેશન) નિયમો લાવી રહ્યું છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાનું કહેવું છે કે ટોકનાઈઝેશન સિસ્ટમમાં ફેરફાર બાદ કાર્ડધારકોને વધુ સુવિધાઓ અને સુરક્ષા મળશે.
RBI દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, આ નવા નિયમોનો હેતુ ક્રેડિટ અને ડેબિટ કાર્ડ દ્વારા પેમેન્ટને પહેલા કરતા વધુ સુરક્ષિત કરવાનો છે. વાસ્તવમાં છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી ક્રેડિટ-ડેબિટ કાર્ડથી છેતરપિંડીના ઘણા અહેવાલો સામે આવી રહ્યા હતા. પરંતુ નવા નિયમના અમલ પછી, જો ગ્રાહકો ડેબિટ અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ વડે ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન, પોઈન્ટ ઓફ સેલ (POS) અથવા એપથી કરે છે, તો તમામ વિગતો એન્ક્રિપ્ટેડ કોડમાં સાચવવામાં આવશે.
ટોકન સિસ્ટમ તમામ ડેબિટ અને ક્રેડિટ કાર્ડ ડેટાને ‘ટોકન્સ’માં રૂપાંતરિત કરે છે. જેના દ્વારા તમારા કાર્ડની માહિતી ઉપકરણમાં છુપાવવામાં આવે છે. આરબીઆઈએ કહ્યું છે કે કોઈપણ વ્યક્તિ ટોકન બેંકને વિનંતી કરીને કાર્ડને ટોકનમાં કન્વર્ટ કરી શકે છે. કાર્ડને ટોકનાઇઝ કરવા માટે કાર્ડધારકને કોઈ ચાર્જ લાગતો નથી. જો તમે તમારા કાર્ડને ટોકનમાં રૂપાંતરિત કરો છો, તો તમારા કાર્ડની માહિતી કોઈપણ શોપિંગ વેબસાઇટ અથવા ઈ-કોમર્સ વેબસાઇટ પર ટોકનમાં સાચવી શકાય છે.
આરબીઆઈના આ નવા નિયમમાં ગ્રાહક પાસેથી મંજૂરી લીધા વિના તેની ક્રેડિટ લિમિટ વધારી શકાશે નહીં. એટલું જ નહીં, જો કોઈ ચૂકવણી કરવામાં આવી ન હોય તો વ્યાજ ઉમેરતી વખતે ફી અથવા ટેક્સ વગેરેનું મૂડીકરણ કરી શકાતું નથી. આનાથી ગ્રાહકોને નુકસાન નહીં થાય, ઘણી વખત આવી ઘટનાઓ સામે આવે છે જ્યારે બેંકો અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ જારી કરતી સંસ્થા દ્વારા ઘણા કાર્ડ્સ સંબંધિત કોઈ નવા પગલાં લેવામાં આવે છે.
રિઝર્વ બેંકનું કહેવું છે કે નવા નિયમના અમલને કારણે પેમેન્ટ સિસ્ટમ લાગુ થવાને કારણે છેતરપિંડીના કેસમાં ઘટાડો થશે. વાસ્તવમાં ગ્રાહકોના ક્રેડિટ કાર્ડ અથવા ડેબિટ કાર્ડની માહિતી લીક થવાને કારણે તેમની સાથે છેતરપિંડીનો ખતરો વધી જાય છે. રિઝર્વ બેંકે કહ્યું છે કે હાલમાં ઈ-કોમર્સ વેબસાઈટ, મર્ચન્ટ સ્ટોર્સ અને એપ્સ વગેરે ગ્રાહકો ડેબિટ કાર્ડ અને ક્રેડિટ કાર્ડ વડે પેમેન્ટ કર્યા બાદ કાર્ડની વિગતો સ્ટોર કરે છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં, વેપારીઓ પાસે ગ્રાહકો સમક્ષ કાર્ડની વિગતો સંગ્રહિત કરવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નથી. જો આ વિગતો લીક થશે તો ગ્રાહકોને નુકશાન થવાની સંભાવના છે. પરંતુ જ્યારે નવા નિયમો લાગુ થશે ત્યારે આવી ઘટનાઓ બંધ થઈ જશે.
આરબીઆઈની નવી જોગવાઈઓમાં સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે કાર્ડ દ્વારા કરવામાં આવેલા વ્યવહારો સંબંધિત માહિતી ‘બ્રાન્ડિંગ પાર્ટનર’ને આપવામાં આવશે નહીં. આ જોગવાઈઓ કો-બ્રાન્ડેડ કાર્ડ સેગમેન્ટમાં કાર્યરત કંપનીઓના બિઝનેસ મોડલને અસર કરી શકે છે, કારણ કે આ કંપનીઓ આ વ્યવહારોના આધારે ગ્રાહકોને વિવિધ ઑફર્સ સાથે લલચાવે છે. આવી સ્થિતિમાં, હવે ગ્રાહકોને કોઈપણ પ્રકારની છેતરપિંડીનો ડર રહેશે નહીં. ઉપરાંત, કાર્ડને લઈને નાણાકીય નુકસાનનું કોઈ જોખમ રહેશે નહીં.
