ઉઠતાં, બેસતાં કે સૂતાં-સૂતાં ચક્કર આવે છે? ન્યૂરોસ્પાઇન સર્જને જણાવ્યું – આ બીમારી કાન સાથે જોડાયેલી છે
ઘણીવાર વ્યક્તિ સૂતેલો હોય તો પણ તેનું માથું ફરતું રહે છે અને ચક્કર આવે છે. જો તમે પણ આ સમસ્યાથી પીડાઈ રહ્યા છો, તો અહીં જાણો આ અસામાન્ય ચક્કર આવવાનું કારણ શું હોઈ શકે છે.
અચાનક ઝડપથી માથું ફરવું, આંખો સામે અંધારા છવાઈ જવા અને શરીરનું સંતુલન બગડીને પડી જવું – આ બધું ચક્કર આવે ત્યારે થાય છે. કંઈ ન ખાધું હોય, શરીરમાં નબળાઈ હોય અથવા તાવ જેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓમાં ચક્કર આવવા લાગે છે. પરંતુ, ઘણીવાર વ્યક્તિને ઉઠતાં, બેસતાં, પડખું ફરતાં અથવા સૂતાં-સૂતાં પણ ચક્કર આવતા હોય તેવું લાગે છે. આ શા માટે થાય છે તે ન્યૂરોસ્પાઇન સર્જન ડૉ. અરુણ તુંગારિયા જણાવી રહ્યા છે. ડૉક્ટરે તેમના ઇન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટ પર આ વિડિયો શેર કર્યો છે અને જણાવ્યું છે કે ચક્કર આવવાની (Dizziness) આ સમસ્યા કાનમાં થતી એક તકલીફને કારણે હોઈ શકે છે. અહીં જાણો આ રીતે અસમય આવતા ચક્કરનું મૂળ કારણ શું છે.
વારંવાર ચક્કર કેમ આવે છે?
ડૉ. અરુણ તુંગારિયાએ જણાવ્યું કે, ક્યારેય પણ ચક્કર આવવા, ખાસ કરીને સૂતાં-સૂતાં અથવા પડખું બદલતી વખતે અચાનક આવતા તીવ્ર ચક્કરનું કારણ કાન સાથે જોડાયેલું હોઈ શકે છે.
આ સમસ્યાને પોઝિશનલ વર્ટિગો કહેવામાં આવે છે, જેનું વૈજ્ઞાનિક નામ છે BPPV એટલે કે બેનાઇન પેરોક્સિઝમલ પોઝિશનલ વર્ટિગો (Benign paroxysmal positional vertigo).
જ્યારે કાનની અંદર હાજર સંતુલનનું અંગ (વેસ્ટિબ્યુલર સિસ્ટમ) માં તકલીફ થવા લાગે છે ત્યારે આ સમસ્યા થાય છે.
આથી ચક્કર આવવા જેવા લક્ષણો દેખાય છે. પરંતુ, આ સમસ્યા ઝડપથી પકડાતી નથી. સર્વાઇકલની તકલીફ, માથાનો દુખાવો અથવા માઈગ્રેનની સમસ્યા સમજીને આ તકલીફને અવગણવામાં આવે છે.
કયા લોકોને BPPV ની સમસ્યા થાય છે?
BPPV ની સમસ્યા કોઈપણ ઉંમરના વ્યક્તિને અસર કરી શકે છે, પરંતુ તે મોટાભાગે 50 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોને થાય છે. આ ઉંમરના અડધાથી વધુ લોકો જીવનમાં એકવાર આ તકલીફનો સામનો ચોક્કસ કરે છે.
BPPV ની સમસ્યા કેવી રીતે જાણી શકાય?
BPPV ની તકલીફને કેટલીક વસ્તુઓ ટ્રિગર કરી શકે છે:
- જો માથું કોઈ પોઝિશનમાં વધુ પડતું રહે છે તો તેનાથી પણ BPPV થઈ શકે છે.
- સૂતેલા રહેવા પર અથવા બેઠા રહેવા પર એકદમ ચક્કર આવે છે, તો તે BPPV તરફ ઈશારો કરે છે.
- જો તમે અચાનક તમારું માથું વાળો અને ચક્કર આવતા હોય તેવું લાગે તો બની શકે કે તમને BPPV હોય.
- કેટલીક પરિસ્થિતિઓમાં BPPV કાન સાથે જોડાયેલી કોઈ અન્ય પરિસ્થિતિને કારણે પણ થઈ શકે છે.
BPPV ની સમસ્યા કેવી રીતે ઠીક થાય છે?
તબીબી તપાસ પછી, ફિઝિકલ થેરાપી એક્સરસાઇઝ દ્વારા આ સમસ્યાનો ઇલાજ કરી શકાય છે. તેનાથી કાનમાં હાજર કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ પાર્ટીકલ્સને સેમિસર્ક્યુલર કેનાલ્સમાંથી પાછા યુટરિકલ સુધી લાવી શકાય છે.
