હાર્ટ અટેક આવે ત્યારે ક્યાં ક્યાં થાય છે દુખાવો? ડોક્ટરે જણાવ્યું – દુખાવો જમણા હાથ, જડબા અને પેટમાં પણ ફેલાય છે
લોકોને લાગે છે કે હાર્ટ અટેકનો દુખાવો માત્ર ડાબા હાથમાં જ થાય છે. પરંતુ ડૉક્ટર બિનય કુમાર (કાર્ડિયોલોજિસ્ટ, ફરીદાબાદ) એ જણાવ્યું કે ખરેખર હાર્ટ અટેક દરમિયાન દુખાવો કોઈ એક દિશામાં મર્યાદિત રહેતો નથી. તે ડાબા હાથ, જમણા હાથ, ગરદન, જડબાં (jaw), પીઠ અથવા તો પેટના ઉપરના ભાગમાં પણ અનુભવાઈ શકે છે.
હાર્ટ અટેકનો દુખાવો અલગ-અલગ વ્યક્તિમાં અલગ-અલગ જગ્યાએ હોઈ શકે છે. હૃદયમાંથી આવતા દુખાવાના સંકેતો નસો (nerves) દ્વારા મગજ સુધી પહોંચે છે. આ નસો શરીરના બીજા ભાગો, જેમ કે બંને હાથ અને ગરદન સાથે પણ જોડાયેલી હોય છે. તેથી મગજ ઘણીવાર આ દુખાવાને સીધા હાથ અથવા ખભામાં અનુભવે છે, આને ‘રેફર્ડ પેઈન’ (Referred Pain) કહેવામાં આવે છે.
હાર્ટ અટેક આવવાના લક્ષણો:
હાર્ટ અટેક આવવા પર છાતીમાં દબાણ અથવા ભારેપણાનો અહેસાસ થાય છે. ઘણીવાર બંને હાથોમાં, ખાસ કરીને ડાબા કે જમણા હાથમાં દુખાવો કે ઝણઝણાટી (tingling) અનુભવાય છે. શ્વાસ ફૂલવો અથવા ગભરામણ અનુભવાઈ શકે છે. ઠંડો પરસેવો થવો અથવા ઉબકા (vomiting) જેવું લાગવું, જડબાં, ગરદન કે પીઠમાં દુખાવો થવા જેવા લક્ષણો અનુભવાય છે.
આવા લક્ષણો દેખાય તો સમય ન બગાડો અને તુરંત નજીકની હોસ્પિટલ અથવા કાર્ડિયક સેન્ટર પહોંચો. ઘરે દુખાવાની દવા અથવા ગેસની દવા લઈને રાહ ન જુઓ. હાર્ટ અટેકની શરૂઆતની ગોલ્ડન અવર્સમાં (Golden Hour) સારવાર મળવાથી જીવન બચાવવાની સંભાવના અનેક ગણી વધી જાય છે.
મતલબ સ્પષ્ટ છે કે હાર્ટ અટેકમાં દુખાવો માત્ર ડાબા હાથમાં જ નહીં, પરંતુ સીધા એટલે કે જમણા હાથમાં પણ દુખાવો થઈ શકે છે. તેથી કોઈપણ હાથ, છાતી અથવા જડબામાં અચાનક દુખાવો શરૂ થાય તો તેને હળવાશથી ન લેવો જોઈએ. આ હાર્ટ અટેકની ચેતવણીનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
