ગામડા કે શહેરમાં, સાપ કરડે તો ગભરાયા વગર આ 5 સ્ટેપ્સ ફોલો કરો
વરસાદની ઋતુમાં સાપ કરડવાના બનાવો વધી જાય છે. ઘણીવાર લોકો કામ કરતી વખતે કે બહાર જતી વખતે સાપ કરડવાનો ભોગ બને છે. જો સાપ ઝેરી હોય, તો તેનું ઝેર આખા શરીરમાં ફેલાઈ શકે છે, તેથી તાત્કાલિક સાવચેતી રાખવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ચાલો જાણીએ કે સાપ કરડ્યા પછી પહેલા શું કરવું જોઈએ અને કઈ બાબતો ટાળવી જોઈએ.
સાપ કરડ્યા પછી તરત જ આ બાબતો કરો
કરડેલા ભાગને ધોઈ લો:
સૌ પ્રથમ, ઝેર ફેલાતું અટકાવવા માટે કરડેલા ભાગને સ્વચ્છ પાણી અને સાબુથી સારી રીતે ધોઈ લો. આનાથી ચેપનું જોખમ ઓછું થાય છે.
દોરડું અથવા પાટો બાંધો:
કરડેલા ભાગથી લગભગ અડધો ઇંચ ઉપર એક ચુસ્ત દોરડું, પાટો અથવા કાપડ બાંધો જેથી ઝેર લોહીમાં ઝડપથી ફેલાઈ ન જાય. ધ્યાનમાં રાખો, પાટો એટલો કડક ન હોવો જોઈએ કે લોહીનો પ્રવાહ સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ જાય.
અસરગ્રસ્ત ભાગ ઊંચો કરો:
જો પગ કે હાથ કરડ્યો હોય, તો તેને હૃદયથી ઉપર રાખવાનો પ્રયાસ કરો. આનાથી રક્ત પરિભ્રમણ ધીમું થશે અને ઝેર ઓછું ફેલાશે.
દર્દીને હલનચલન કરતા અટકાવો:
શક્ય હોય ત્યાં સુધી દર્દીને શાંત અને સ્થિર રાખો. વધુ પડતી હલનચલન લોહીમાં ઝેર ઝડપથી ફેલાવે છે.
ઝડપથી ડૉક્ટર પાસે જાઓ:
સાપ કરડ્યા પછી, દર્દીને તાત્કાલિક નજીકની હોસ્પિટલ અથવા ડૉક્ટર પાસે લઈ જાઓ જેથી એન્ટિવેનોમ ઇન્જેક્શન આપી શકાય.
સાપ કરડ્યા પછી શું ન કરવું?
- કરડેલી જગ્યા પર બરફ ન લગાવો.
- ઝેર ચૂસવાનો કે કરડેલી જગ્યાને ફાડી નાખવાનો પ્રયાસ ન કરો.
- હાથ કે પગને સતત પાણીમાં ડુબાડેલા ન રાખો.
- કેફીનયુક્ત પીણાં, દારૂ અથવા એસ્પિરિન જેવી દવાઓ ન લો.
- દર્દીને બેહોશ કે સૂવા ન દો. ડૉક્ટર પાસે પહોંચો ત્યાં સુધી તેમને જાગૃત રાખો.
- કરડેલા ભાગ પરથી તાત્કાલિક કોઈપણ ઘરેણાં કે બ્રેસલેટ કાઢી નાખો, કારણ કે સોજો આવે ત્યારે આ ફસાઈ શકે છે.
સાપ કરડવાના કિસ્સામાં ધ્યાનમાં રાખવા જેવી અન્ય બાબતો
- વરસાદ દરમિયાન સાપ વધુ સક્રિય હોય છે, તેથી ઝાડ, છોડ અને ઘાસવાળા વિસ્તારોમાં સાવચેત રહો.
- જો શક્ય હોય તો, ડંખ મારનાર સાપને ઓળખવાનો પ્રયાસ કરો જેથી ડૉક્ટર યોગ્ય સારવાર આપી શકે, પરંતુ સાપને પકડવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં.
- જો સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો, ઝેર શરીર પર ગંભીર અસરો કરી શકે છે, તેથી વિલંબ કરશો નહીં.
સાપ કરડવાના કિસ્સામાં તાત્કાલિક અને યોગ્ય પગલાં લેવા એ જીવન બચાવવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ધીરજ રાખો, દર્દીને શાંત રાખો અને શક્ય તેટલી વહેલી તકે તબીબી સહાય મેળવો.
