નાબાર્ડ અને સરકારની યોજનાઓથી મળ્યો મોટો આધાર
માછલી ઉછેર ક્ષેત્રે યુવા અને મહિલાઓ દ્વારા નોંધપાત્ર સફળતા મળી રહી છે. વારાણસીના વિક્રાંત પાઠક અને જૌનપુરની મીરા સિંહે પોતાની મહેનત અને લગનથી કરોડો કમાવાનું સપનું સાકાર કર્યું છે.
વિક્રાંત પાઠક : બે હેક્ટરથી શરૂ કરીને 42 હેક્ટર સુધીની સફર
વિક્રાંત પાઠક, વારાણસી જિલ્લાના પિંડ્રા વિકાસ ખંડના પિંડરાઈ ગામના રહીશ છે. તેમણે માત્ર એક હેક્ટરમાં તળાવ બનાવીને માછલી ઉછેર શરૂ કર્યો હતો. શરૂઆતમાં નફો ઓછો હતો પરંતુ તેમણે હાર ન માની. મત્સ્યઉદ્યોગ વિભાગનો સંપર્ક કરીને વૈજ્ઞાનિક માર્ગદર્શન મળ્યા પછી, વિકાસના નવા દ્વાર ખુલ્યા.
તેઓએ બે હેક્ટર ખાનગી જમીન અને 40 હેક્ટર ભાડે લઈને બેઝ ફિશ ફાર્મિંગ કર્યું… નાબાર્ડની સહાયથી FPO સ્થાપી અને 150થી વધુ ખેડૂતોને જોડ્યા. આજે તેઓ 1.25 થી 1.5 કરોડ રૂપિયાની વાર્ષિક આવક મેળવી રહ્યા છે. વિશ્વ બેંકની ટીમે પણ તેમના ફાર્મની મુલાકાત લીધી છે. તેમણે પંગાસિયસના લાખો બીજ અને 4500 ક્વિન્ટલ જેટલું ઉત્પાદન હાંસલ કર્યું છે.
ફ્યુચર પ્લાન અને રોજગારીનું સર્જન
વિક્રાંત હવે 500 ખેડૂતોને જોડવાનો લક્ષ્ય રાખે છે અને ઉત્પાદન તથા ગુણવત્તામાં વધારો લાવવાનું છે. તેમણે 30-40 લોકોને રોજગારી આપી છે અને પોતે ખેતીના વિજ્ઞાનભર્યા મોડલ તરફ આગળ વધી રહ્યા છે.
મીરા સિંહ : મહિલાઓ માટે પ્રેરણારૂપ ઉદાહરણ
જૌનપુર જિલ્લાના બુધુપુર ગામની મીરા સિંહે 2020-21માં એક એકરમાં માછલી ઉછેર શરૂ કર્યો હતો. તળાવ બાંધકામ માટે સરકારથી તેમને 15 લાખ રૂપિયાની સહાય મળી હતી. પતિના સહયોગ અને વિભાગના માર્ગદર્શન હેઠળ તેમણે હેચરી સ્થાપી અને ઉત્પાદન વધાર્યું.
આજે મીરા 25 એકરમાં માછલી ઉછેર કરે છે. તેઓ દર વર્ષે 1250 ક્વિન્ટલ પંગાસિયસ, 60 ક્વિન્ટલ રોહુ, 60 ક્વિન્ટલ ભાકુર અને 30 ક્વિન્ટલ મૃગલનું ઉત્પાદન કરે છે. મીરા આજે આસપાસના ગામોમાં માછલીના બીજ પણ સપ્લાય કરે છે અને 10થી વધુ લોકોને રોજગારી પણ આપે છે.
સરકારી સહાય અને યોજનાઓ
મત્સ્ય ઉછેર વિભાગના ડિરેક્ટર એન.એસ. રહેમાનીએ જણાવ્યું કે આવા ઉદાહરણો રાજ્ય સરકારની યોજનાઓની સફળતા બતાવે છે. મુખ્યમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના, નિષાદ રાજ બોટ યોજના અને મત્સ્ય પાલન કલ્યાણ કોષ જેવી યોજનાઓ લોકો સુધી પહોંચે છે અને તેમને આત્મનિર્ભર બનાવે છે.
અન્ય લાભો મેળવવા માટે તમામ યોજનાઓ માટે ઓનલાઈન પોર્ટલ ખુલ્લો છે, જ્યાંથી દરેક યુવક અને મહિલા અરજી કરીને તેમના સપનાઓ સાકાર કરી શકે છે.
