સૂતા પહેલા ક્યારેય ન ખાવા-પીવા જેવી વસ્તુઓ
જો તમે રાત્રે ગાઢ અને આરામદાયક ઊંઘ મેળવવા માંગો છો, તો તે માત્ર આરામદાયક પથારી પર જ નહીં, પરંતુ તમે સૂતા પહેલા તરત જ શું ખાઓ છો કે પીઓ છો તેના પર પણ નિર્ભર કરે છે. ઘણીવાર નાની-નાની ભૂલો આપણી ઊંઘની આખી લય બગાડી દે છે. નિષ્ણાતોના મતે, સારી ઊંઘ માટે આપણે સૂવાના બેથી ત્રણ કલાક પહેલાં એવા કોઈપણ પીણાં કે ખોરાકથી દૂર રહેવું પડશે જે મગજ અથવા પાચનને સક્રિય કરે.
અહીં તે વસ્તુઓના નામ આપેલા છે જેને પથારીમાં જતા પહેલા ક્યારેય ખાવા-પીવા ન જોઈએ:
1. મીઠાઈઓ અને હાઈ-શુગર ફૂડ્સ (જેમ કે આઈસ્ક્રીમ અથવા ચોકલેટ)
રાત્રિભોજન પછી મીઠાઈ ખાવી તમારી ઊંઘની સૌથી મોટી દુશ્મન બની શકે છે.
કેમ બચવું:
વધારે ખાંડ (Sugar) બ્લડ સુગરને અચાનક વધારી દે છે, જેનાથી ઊંઘમાં ખલેલ પહોંચે છે.
આઈસ્ક્રીમ અને ચોકલેટમાં રહેલો ફેટ પાચનને ધીમું કરે છે, જેનાથી આખી રાત પેટ ભારે લાગે છે.
પરિણામ: આ વસ્તુઓ ભલે તે સમયે સારી લાગે, પણ સવારે થાક, ડાર્ક સર્કલ અને સુસ્તી આપીને જાય છે.
2. ચા અથવા કૉફી (કેફીનયુક્ત પીણાં)
સાંજની ચા કે કૉફી ભલે તમને આરામદાયક મહેસૂસ કરાવે, પરંતુ કેફીન મગજને શાંત થવા દેતું નથી.
કેમ બચવું:
કેફીન મગજને સક્રિય રાખે છે, જેના કારણે ઊંઘ આવવામાં મુશ્કેલી થાય છે.
તે તમારા સ્લીપ-વેક સાયકલને અવરોધે છે.
અન્ય અસર: કેટલાક અભ્યાસો અનુસાર, રાત્રે કેફીન લેવાથી આવેગજન્ય વર્તન (Impulsive Behaviour) વધી શકે છે, જેનાથી મોડી રાત્રે બિનજરૂરી ઑનલાઇન શોપિંગ જેવી હરકતો પણ થઈ શકે છે.
3. તળેલું અને ફેટ-યુક્ત ખોરાક
સૂતા પહેલા તળેલું-શેકેલું (જેમ કે ભજિયાં, સમોસા, અથવા હેવી કરી) ખાવું પણ સમસ્યા વધારી દે છે.
કેમ બચવું:
આ વસ્તુઓમાં ફેટ વધારે હોય છે, જે પચવામાં વધારે સમય લે છે.
આનાથી રાત્રે ભારેપણું, ગેસ અને હાર્ટબર્ન (છાતીમાં બળતરા) જેવી સમસ્યાઓ વધી જાય છે.
પરિણામ: પાચન સંબંધી સમસ્યાઓને કારણે ઊંઘ વારંવાર તૂટે છે અને ગાઢ ઊંઘ આવી શકતી નથી.
4. દારૂ (આલ્કોહોલ)
ઘણા લોકો વિચારે છે કે દારૂ ઊંઘ લાવે છે, પરંતુ આ એક ભ્રમણા (Myth) છે.
કેમ બચવું:
આલ્કોહોલ શરીરને ડિહાઇડ્રેટ કરે છે.
તે ઊંઘના પ્રથમ ભાગમાં હળવી ઊંઘ લાવી શકે છે, પરંતુ પછીથી ઊંઘની ગુણવત્તાને બગાડે છે.
પરિણામ: તે આખી રાત વારંવાર બાથરૂમ જવાની સમસ્યા પેદા કરે છે, જેનાથી ઊંઘ તૂટે છે અને સવારે ઉઠ્યા પછી સુસ્તી અનુભવાય છે.
5. વધારે પડતું પાણી અથવા પીણાં
એક આશ્ચર્યજનક બાબત એ છે કે ક્યારેક પાણી પણ ઊંઘ બગાડી શકે છે.
કેમ બચવું:
રાત્રે વધારે પડતું પાણી કે કોઈ પણ પીણું પીવાથી વારંવાર ટોઇલેટ જવું પડે છે, જેને નોક્ટ્યુરિયા (nocturia) કહેવામાં આવે છે.
પરિણામ: આનાથી ઊંઘ પૂરી થઈ શકતી નથી અને શરીર સતત થાકેલું અનુભવે છે.
નિષ્કર્ષ
રાત્રિભોજનનું આયોજન કરતી વખતે આ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. ઘણીવાર એ વસ્તુઓ પણ તમારી ઊંઘ બગાડી દે છે જેને તમે બિલકુલ હાનિકારક માનતા હોવ. આ કિસ્સામાં, જો પાણી પણ વધુ પ્રમાણમાં લેવામાં આવે તો આખી રાત ઊંઘ ઊડી શકે છે. સૂતા પહેલા મગજ અને પાચનને શાંત રાખવું એ જ સારી અને ગાઢ ઊંઘની ચાવી છે.
