લેન્ડ રજિસ્ટ્રી ૨૦૨૫: જમીન ખરીદતા પહેલા જાણો આ નવા નિયમો, સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને રજિસ્ટ્રેશન ચાર્જમાંથી મળશે છૂટ.
ભારતમાં મિલકતની ખરીદી એક મોટી આર્થિક પ્રક્રિયા છે, જેમાં નોંધણી (રજિસ્ટ્રેશન) અને સ્ટેમ્પ ડ્યૂટીના ભારે ખર્ચાઓ સામેલ હોય છે. આ ખર્ચાઓને કારણે સામાન્ય માણસ માટે જમીન ખરીદવી ઘણીવાર મુશ્કેલ બની જાય છે. પરંતુ, હવે સરકાર દ્વારા લેન્ડ રજિસ્ટ્રી ૨૦૨૫ હેઠળ જાહેર કરાયેલા નવા નિયમો જમીન ખરીદનારાઓ માટે એક મોટી રાહત લઈને આવ્યા છે. આ નવા નિયમ અંતર્ગત, ચોક્કસ પરિસ્થિતિઓમાં મફત જમીન નોંધણી (Free Land Registration) ની સુવિધા આપવામાં આવી છે, જેનાથી ખરીદદારોને લાખો રૂપિયાની બચત થશે.
શું છે નવો નિયમ અને કોને મળશે લાભ?
સરકારનો આ નવો નિર્ણય ખાસ કરીને એવા લોકોને ધ્યાનમાં રાખીને લેવામાં આવ્યો છે જેઓ આર્થિક રીતે નબળા છે અથવા પ્રથમ વખત જમીનમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે. અત્યાર સુધી, કોઈપણ મિલકતની ખરીદી પર મિલકતના કુલ મૂલ્યના ૫% થી ૭% જેટલી સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી અને ૧% રજિસ્ટ્રેશન ચાર્જ ચૂકવવો પડતો હતો, જે એક મોટો બોજ હતો. હવે આ ખર્ચમાંથી મુક્તિ મળશે.
આ યોજનાનો લાભ નીચે મુજબની શ્રેણીના લોકોને મળશે:
- પ્રથમ વખત જમીન ખરીદનારા: જે લોકો પોતાના જીવનમાં પ્રથમ વખત જમીન અથવા મિલકત ખરીદી રહ્યા છે, તેમને આ નિયમ હેઠળ ખાસ છૂટ મળશે.
- આર્થિક રીતે નબળા વર્ગ: ગરીબી રેખા નીચે જીવતા પરિવારો (BPL) અને આર્થિક રીતે નબળા વર્ગ (EWS) ના લોકોને આ યોજનાનો સીધો લાભ મળશે.
- ખેડૂતો: દેશના ખેડૂતોને જમીન ખરીદવામાં પ્રોત્સાહિત કરવા માટે તેમને પણ આ યોજનામાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે.
- મહિલાઓ: મહિલાઓને મિલકત ખરીદવા માટે પ્રોત્સાહન આપવા માટે તેમને આ નિયમ હેઠળ વધારાની છૂટ મળી શકે છે, જેથી તેઓ આર્થિક રીતે સશક્ત બની શકે.
- રાજ્ય સરકારની નીતિઓ: કેન્દ્ર સરકાર ઉપરાંત, રાજ્ય સરકારો પણ પોતાની નીતિ મુજબ ચોક્કસ વિસ્તારોમાં મફત નોંધણીની છૂટ આપી શકે છે, જે સ્થાનિક લોકોને ફાયદો કરાવશે.
કેવી રીતે મળશે લાભ અને કયા દસ્તાવેજો જરૂરી?
મફત જમીન નોંધણીનો લાભ મેળવવા માટે ખરીદદારે નિર્ધારિત પ્રક્રિયાનું પાલન કરવું પડશે અને જરૂરી દસ્તાવેજો રજૂ કરવા પડશે. આ પ્રક્રિયા સરળ અને પારદર્શક બનાવવામાં આવી છે.
જરૂરી દસ્તાવેજો:
- આધાર કાર્ડ અને પાન કાર્ડ
- BPL/EWS પ્રમાણપત્ર (જો લાગુ પડે તો)
- જમીન ખરીદીની સેલ ડીડ
- બેંક ખાતાની વિગતો
- અન્ય જરૂરી ઓળખના પુરાવા
આ દસ્તાવેજોની ચકાસણી થયા બાદ સંબંધિત વિભાગ દ્વારા મફત નોંધણીની મંજૂરી આપવામાં આવશે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં પારદર્શિતા જળવાઈ રહે તે માટે ઓનલાઇન પોર્ટલનો ઉપયોગ પણ કરવામાં આવી શકે છે.
ગ્રાહકોને થશે સીધો ફાયદો: એક ઉદાહરણ દ્વારા સમજો
આ નિર્ણયથી સામાન્ય લોકોને થતા ફાયદાને એક ઉદાહરણ દ્વારા સરળતાથી સમજી શકાય છે. ધારો કે, તમે એક ખેડૂત છો અને તમે ₹૧૦ લાખની કિંમતની જમીન ખરીદી રહ્યા છો.
સામાન્ય સંજોગોમાં, તમારે મિલકતની કિંમતના ૬% જેટલી સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી અને રજિસ્ટ્રેશન ચાર્જ ચૂકવવો પડતો, જે ₹૬૦,૦૦૦ જેટલો થતો.
પરંતુ, નવા નિયમ હેઠળ જો તમે BPL કેટેગરીમાં આવતા હો અથવા પ્રથમ વખત જમીન ખરીદી રહ્યા હો, તો તમને આ સમગ્ર રકમમાંથી છૂટ મળી શકે છે. આનો અર્થ એ થયો કે ₹૬૦,૦૦૦ની બચત સીધી તમારા ખિસ્સામાં રહેશે, જે જમીન ખરીદવાનો બોજ નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડશે.
આ નિર્ણયથી મિલકત ક્ષેત્રે પણ વેગ આવશે. લોકો ઓછા ખર્ચે જમીનમાં રોકાણ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત થશે, જેનાથી ગ્રામીણ અને અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોમાં આર્થિક પ્રવૃત્તિ વધશે. સરકારનો આ પ્રગતિશીલ નિર્ણય ખરેખર દેશના સામાન્ય નાગરિકો માટે આર્થિક સ્વતંત્રતા અને સુરક્ષાનો માર્ગ ખોલશે.
