લસણના ફાયદા: શિયાળામાં દવા તરીકે કામ કરે છે લસણ, આ રીતે કરી લો સેવન, સ્વાસ્થ્યને મળશે ગજબના ફાયદા
શિયાળાની ઋતુમાં ઉધરસ-શરદી, સાંધાનો દુખાવો અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ (ઇમ્યુનિટી) નબળી પડવાની સમસ્યા સામાન્ય બની જાય છે. ઘણા લોકો આ મુશ્કેલીઓથી બચવા માટે દવાઓનો સહારો લે છે. આયુર્વેદિક ડોક્ટર્સના મતે, શિયાળામાં લસણ ઔષધિની જેમ કામ કરે છે. લસણ શરીરને અંદરથી મજબૂત બનાવે છે અને ઘણી સમસ્યાઓથી છુટકારો અપાવે છે. અલીગઢ આયુર્વેદિક મેડિકલ કોલેજના પૂર્વ એસોસિયેટ પ્રોફેસર ડો. સરોજ ગૌતમ પાસેથી આ વિશેની જરૂરી વાતો જાણી લઈએ.
લસણમાં સલ્ફર કમ્પાઉન્ડ્સ (ગંધક સંયોજનો) જોવા મળે છે, જે ઔષધિનું કામ કરે છે. તેમાંથી એક કમ્પાઉન્ડ એલિસિન છે, જે ઘણી સમસ્યાઓમાંથી રાહત આપે છે. લસણમાં વિટામિન B6, વિટામિન C, મેંગેનીઝ, સેલેનિયમ અને ફાઇબર જેવા તત્વો હોય છે, જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે. આ જ કારણ છે કે આયુર્વેદમાં લસણને પ્રાકૃતિક એન્ટિબાયોટિક કહેવામાં આવ્યું છે.
શિયાળામાં લસણના મુખ્ય ફાયદા:
- શરદી અને ઉધરસમાં અસરકારક: ઠંડીની ઋતુમાં લસણનું સેવન શરદી-ઉધરસ અને કફમાં ખૂબ અસરકારક માનવામાં આવે છે. લસણમાં રહેલું એલિસિન શરીરમાં બેક્ટેરિયા અને વાયરસ સામે લડે છે. જો સવારે ખાલી પેટે એક કે બે લસણની કાચી કળી ચાવીને ખાવામાં આવે અથવા તેને દૂધમાં ઉકાળીને પીવામાં આવે, તો રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત થાય છે અને ઠંડીથી બચાવ થાય છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો: લસણનું નિયમિત સેવન શરીરની રોગપ્રતિકારક ક્ષમતાને વધારે છે. તે શરીરમાં હાજર હાનિકારક તત્વોને બહાર કાઢવામાં અને ચેપથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. જે લોકોની ઇમ્યુનિટી નબળી હોય છે, તેમના માટે લસણ શિયાળાનો સૌથી અસરકારક ઘરેલું ઉપાય છે.
- કોલેસ્ટ્રોલ અને બ્લડ પ્રેશર નિયંત્રણ: લસણ કોલેસ્ટ્રોલ અને બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તે રક્ત પ્રવાહને યોગ્ય જાળવી રાખે છે અને ધમનીઓમાં જામેલી ચરબી (ફેટ) ને ઘટાડવામાં સહાયક બને છે. ડોકટરોના મતે, દરરોજ બે કળી લસણનું સેવન હૃદય સંબંધિત બીમારીઓના જોખમને ઓછું કરી શકે છે.
- પાચનમાં સુધારો: શિયાળામાં અવારનવાર લોકોને પેટ ફૂલવું, કબજિયાત અથવા પાચન સંબંધિત પરેશાની થાય છે. લસણમાં રહેલા એન્ટિબેક્ટેરિયલ ગુણો આંતરડાને સ્વસ્થ રાખે છે અને પાચનમાં સુધારો કરે છે. રાત્રે એક ગ્લાસ હૂંફાળા પાણી સાથે લસણની એક કળી ખાવાથી પેટ સાફ રહે છે.
- વજન ઘટાડવામાં મદદ: જો તમે શિયાળામાં પણ વજન ઓછું કરવા માંગો છો, તો લસણ મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે. તે શરીરના મેટાબોલિઝમને વધારે છે અને ચરબી બાળવામાં મદદ કરે છે. હૂંફાળા પાણી અને લીંબુ સાથે લસણનું સેવન સવારે ખાલી પેટે કરવાથી સારા પરિણામ મળે છે.
- ત્વચા અને વાળ માટે ફાયદાકારક: લસણમાં રહેલા એન્ટીઑકિસડન્ટ્સ અને એન્ટિબેક્ટેરિયલ ગુણો ત્વચાની કરચલીઓ, ખીલ અને વાળ ખરવાની સમસ્યાને ઓછી કરે છે. તેનું સેવન અંદરથી શરીરને ડિટોક્સ કરે છે, જેનાથી ત્વચામાં નિખાર આવે છે.
લસણનું સેવન કેવી રીતે કરવું?
લસણને તમે ઘણી રીતે ખાઈ શકો છો:
- સવારે ખાલી પેટે 1-2 લસણની કાચી કળી ચાવીને ખાઓ.
- દૂધ અથવા હૂંફાળા પાણીમાં ઉકાળીને સેવન કરો.
- દાળ, શાક કે સૂપમાં લસણ નાખો.
- મધ સાથે પણ તેનું સેવન ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબત:
લસણ ફાયદાકારક છે, પરંતુ વધુ માત્રામાં તેનું સેવન નુકસાનકારક પણ હોઈ શકે છે. તે બ્લડ પ્રેશરને વધુ પડતું ઓછું કરી શકે છે અથવા ગેસ્ટ્રિક સમસ્યા વધારી શકે છે. તેથી, દરરોજ 2-3 કળીથી વધુ લસણ ન ખાઓ અને જો તમને કોઈ એલર્જી અથવા પેટમાં બળતરા અનુભવાય તો સેવન બંધ કરી દો.
