ચિંતામુક્ત જીવન માટે શ્રીકૃષ્ણનો ગીતા ઉપદેશ ,આ શ્લોક યાદ રાખો
શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતા માત્ર એક પવિત્ર ગ્રંથ નથી, પરંતુ જીવન, ધર્મ, કર્મ અને આત્માના રહસ્યોને સમજવા માટેની એક સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા છે. મહાભારતના યુદ્ધ સમયે, ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ દ્વારા અર્જુનને આપવામાં આવેલો ઉપદેશ આજે પણ દરેક મનુષ્યને આધ્યાત્મિક જ્ઞાન, માનસિક શાંતિ અને યોગ્ય નિર્ણય લેવાનો માર્ગ બતાવે છે.
ભગવદ્ ગીતાનો સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ અને અંતિમ ઉપદેશ અઢારમા અધ્યાયના ૬૬મા શ્લોકમાં સમાયેલો છે, જેને ‘ચરમ શ્લોક’ અથવા ‘મહામંત્ર’ પણ કહેવામાં આવે છે. આ શ્લોકમાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે અર્જુનને જીવનનો સર્વોચ્ચ સાર સમજાવીને ચિંતામુક્ત થવાનું સૂત્ર આપ્યું છે.
ગીતાનો મહામંત્ર (અઢારમો અધ્યાય, શ્લોક ૬૬)
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ કહે છે:
“सर्वधर्मान्परित्यज्य मामेकं शरणं व्रज। अहं त्वां सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि मा शुचः॥”
શ્લોકનો અર્થ:
“હે અર્જુન! તું તમામ ધર્મો (તમામ પ્રકારના કર્તવ્યો, કર્મો અને નિયમો)ને છોડી દઈને માત્ર મારા શરણે આવી જા. હું તને બધા પાપોમાંથી મુક્ત કરી દઈશ. તું શોક ન કર.”
ચિંતામુક્તિનું રહસ્ય અને જીવનમાં તેનું મહત્ત્વ
આ શબ્દો માત્ર અર્જુન માટે જ નહોતા, પરંતુ દરેક મનુષ્ય માટે ચિંતામાંથી મુક્તિ અને માનસિક શાંતિ પ્રાપ્ત કરવા માટેનું આ સૌથી મોટું સૂત્ર છે. આજના દોડધામભર્યા જીવનમાં જ્યારે દરેક વ્યક્તિ માનસિક તણાવ, દબાણ અને મૂંઝવણ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યો છે, ત્યારે આ શ્લોક એક સાચો સહારો સાબિત થઈ શકે છે.
૧. ‘सर्वधर्मान्परित्यज्य’ નો વાસ્તવિક અર્થ
અહીં ‘બધા ધર્મો છોડી દેવા’નો અર્થ એ નથી કે આપણે પરિવાર, સમાજ કે રાષ્ટ્ર પ્રત્યેના આપણા કર્તવ્યો (ફરજ) ને છોડી દેવાના છે.
વાસ્તવિક આશય: તેનો અર્થ એ છે કે જીવનમાં સાચું-ખોટું, શું કરવું જોઈએ અને શું ન કરવું જોઈએ, તેની મૂંઝવણો (Confusion) જે આપણને અંદરથી પરેશાન કરી રહી છે, તેને છોડી દેવી.
ભગવાન કહે છે કે જ્યારે મન મૂંઝાયેલું હોય, ત્યારે તે તમામ વિચારો, નિયમો અને કર્તવ્યોના ફળની આસક્તિને બાજુ પર મૂકીને, માત્ર મારા પર વિશ્વાસ કરો અને મારા શરણે આવી જાઓ.
૨. પૂર્ણ સમર્પણ અને વિશ્વાસ
આ શ્લોક આપણને શીખવે છે કે જીવનમાં દરેક વસ્તુનો બોજ પોતાના માથે લેવાની જરૂર નથી. જ્યારે આપણે આપણી સંપૂર્ણ જવાબદારી અને અહંકારને ભગવાનના ચરણોમાં સમર્પિત કરી દઈએ છીએ, ત્યારે તમામ તણાવ સમાપ્ત થઈ જાય છે.
૩. પાપોમાંથી મુક્તિનું આશ્વાસન
આ શ્લોકમાં શ્રીકૃષ્ણ આપણને આ સૌથી મોટો વિશ્વાસ અપાવે છે: “अहं त्वां सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि (હું તને બધા પાપોમાંથી મુક્ત કરી દઈશ).”
તેનો અર્થ છે કે તમે જીવનમાં કેટલી પણ ભૂલો કરી હોય, જો તમે સાચા મનથી પસ્તાવો કરો છો અને સંપૂર્ણ વિશ્વાસ સાથે ભગવાનને અપનાવી લો છો, તો તે તમને તમામ બંધનો અને પાપોમાંથી ક્ષમા કરી દે છે.
૪. ‘मा शुचः’ – શોક ન કર
આ અંતિમ વાક્યાંશ સૌથી વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. ભગવાન અર્જુનને (અને દરેક મનુષ્યને) શોક ન કરવાનો આદેશ આપે છે, કારણ કે જ્યારે વ્યક્તિ પૂર્ણ રીતે ભગવાનના શરણે આવી જાય છે, ત્યારે તેને કોઈપણ વાતની ચિંતા કરવાની જરૂર રહેતી નથી.
આ શ્લોક આપણને શીખવે છે કે દરેક સવાલનો જવાબ આપણી અંદર જ છે, બસ આપણે આપણા અહંકારનો ત્યાગ કરીને ઈશ્વર પર અટૂટ વિશ્વાસ રાખવો પડશે અને પૂર્ણ સમર્પણ સાથે તેમના શરણે આવવું પડશે. આ જ જીવનમાં કાયમી શાંતિ અને સફળતાની ચાવી છે.
