શું વીમા પ્રીમિયમ સસ્તું થશે? કેન્દ્ર સરકારે GST નાબૂદ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો
દેશના કરોડો વીમા ગ્રાહકો માટે રાહતના સમાચાર આવી રહ્યા છે. કેન્દ્ર સરકાર વ્યક્તિગત સ્વાસ્થ્ય અને જીવન વીમા પોલિસી પર 18% GST સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. જો આ દરખાસ્ત મંજૂર થઈ જાય, તો વીમા પ્રીમિયમ પરનો કરનો બોજ દૂર થશે અને પોલિસી ખરીદવી ઘણી સસ્તી થઈ જશે.
બિહારના નાયબ મુખ્યમંત્રી અને વીમા બાબતોના મંત્રીઓના જૂથ (GoM) ના કન્વીનર સમ્રાટ ચૌધરીએ બુધવારે માહિતી આપી હતી કે કેન્દ્રએ આ પ્રસ્તાવ જૂથ સમક્ષ મૂક્યો છે. 13 સભ્યોના જૂથની બેઠકમાં, મોટાભાગના રાજ્યોએ તેનો હકારાત્મક સ્વીકાર કર્યો. જોકે, તેલંગાણાના નાયબ મુખ્યમંત્રી મલ્લુ ભટ્ટી વિક્રમાર્કાએ શરત મૂકી હતી કે કર મુક્તિનો સીધો લાભ વીમા કંપનીઓને નહીં, પરંતુ પોલિસીધારકોને મળવો જોઈએ. આ માટે સ્પષ્ટ દેખરેખ પદ્ધતિ જરૂરી રહેશે.
મહેસૂલ નુકસાન કેટલું થશે?
સરકારી અંદાજ મુજબ, આ મુક્તિ વાર્ષિક આશરે રૂ. 9,700 કરોડનું મહેસૂલ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ હોવા છતાં, ઘણા રાજ્યો માને છે કે કર રાહતથી વીમા કવરેજનો વ્યાપ વધશે, લોકો વધુ પોલિસી ખરીદશે અને લાંબા ગાળે અર્થતંત્રને ફાયદો થશે.
ઓક્ટોબર સુધીમાં રિપોર્ટ
સમ્રાટ ચૌધરીએ કહ્યું કે હવે આ મામલો GST કાઉન્સિલ પાસે જશે, જે કર દર પર અંતિમ નિર્ણય લેશે. આ જૂથ ઓક્ટોબર સુધીમાં પોતાનો રિપોર્ટ રજૂ કરશે, જેમાં ચોક્કસ શરતો સાથે મુક્તિને સમર્થન આપનારા રાજ્યોના મંતવ્યો પણ શામેલ હશે.
GST સુધારાનો નવો અધ્યાય
નિષ્ણાતો માને છે કે આ પહેલ સરકારના “નેક્સ્ટ-જનરલ GST સુધારા” નો એક ભાગ છે. સરકાર કર માળખાને સરળ બનાવવા અને ફક્ત બે રેટ સ્લેબ (5% અને 18%) રાખવાનું વિચારી રહી છે. વીમા પર GST દૂર કરવાનું આ વ્યાપક પરિવર્તન સાથે સંબંધિત એક પગલું હોઈ શકે છે.
વર્તમાન પરિસ્થિતિ
હાલમાં, આરોગ્ય અને જીવન વીમા પ્રીમિયમ પર 18% GST લાગુ પડે છે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માં, સરકારે આરોગ્ય વીમા પ્રીમિયમમાંથી રૂ. 8,262 કરોડ અને ફક્ત પુનઃવીમામાંથી રૂ. 1,484 કરોડ વસૂલ્યા. જો દરખાસ્ત મંજૂર થઈ જાય, તો વીમા ક્ષેત્રમાં નવી ઉર્જા આવશે અને સામાન્ય લોકોને પોષણક્ષમ કવરેજનો લાભ મળશે.
