ભારતમાં સ્ટારલિંક લોન્ચ: સેવાની શરતો, કિંમત અને લાભો જાણો
ભારત સરકારે એલોન મસ્કની સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ કંપની સ્ટારલિંકને દેશમાં સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે શરતી મંજૂરી આપી છે. આ નિર્ણય ગ્રામીણ ભારતનું ડિજિટલ ચિત્ર બદલી શકે છે, પરંતુ તેની સાથે કેટલીક મર્યાદાઓ અને શરતો પણ નક્કી કરવામાં આવી છે. સરકારનું આ પગલું ટેકનોલોજીકલ પ્રગતિની સાથે સ્થાનિક ટેલિકોમ કંપનીઓના હિતોનું રક્ષણ કરવાના પ્રયાસનો પણ એક ભાગ છે.
કેન્દ્રીય ટેલિકોમ રાજ્યમંત્રી પેમાસાની ચંદ્રશેખરે સંસદમાં માહિતી આપી હતી કે સ્ટારલિંકને ભારતમાં મહત્તમ 20 લાખ વપરાશકર્તાઓને સેવા પૂરી પાડવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, મહત્તમ ઇન્ટરનેટ ગતિ 200 Mbps સુધી મર્યાદિત રહેશે. આ મર્યાદાનો હેતુ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે સ્ટારલિંકની હાજરી દેશની હાલની ટેલિકોમ કંપનીઓ જેમ કે BSNL, Jio અને Airtel માટે સીધી પડકાર ન બને.
સ્ટારલિંકની સેવાઓ મુખ્યત્વે દૂરસ્થ અને ગ્રામીણ વિસ્તારો પર કેન્દ્રિત હશે, ખાસ કરીને જ્યાં હજુ સુધી મજબૂત ઇન્ટરનેટ કનેક્ટિવિટી નથી. સરકાર માને છે કે આ સેવાઓ શહેરી વિસ્તારો કરતાં ગ્રામીણ ભારતમાં વધુ અસર કરી શકે છે. જો કે, ગ્રાહકોએ આ માટે પ્રારંભિક ખર્ચ સહન કરવો પડી શકે છે. સ્ટારલિંકની સેવા શરૂ કરવા માટે 30,000 થી 50,000 રૂપિયાનો ખર્ચ થઈ શકે છે, જ્યારે માસિક સબ્સ્ક્રિપ્શન ફી લગભગ 3,000 રૂપિયા હશે. એક સામાન્ય ગ્રામીણ પરિવારના બજેટની દ્રષ્ટિએ આ રકમ ભારે પડી શકે છે.
ભારતની અવકાશ નિયમનકારી એજન્સી IN-SPACE એ સ્ટારલિંકને સત્તાવાર લાઇસન્સ જારી કર્યું છે. હવે કંપની તેના Gen1 કોન્સ્ટેલેશન દ્વારા ભારતમાં સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સેવાઓ શરૂ કરી શકે છે. આ લાઇસન્સ પાંચ વર્ષ માટે માન્ય રહેશે. સ્ટારલિંકને હવે ફક્ત સ્પેક્ટ્રમ ફી જમા કરાવવાની રહેશે અને ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ (DOT) પાસેથી અંતિમ મંજૂરી મેળવવી પડશે.
સરકારે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે સ્ટારલિંકની હાજરી છતાં BSNL ની સેવાઓ ચાલુ રહેશે. BSNL એ દેશભરમાં તેનું 4G નેટવર્ક રોલઆઉટ પૂર્ણ કરી લીધું છે. કંપનીનો હાલમાં ટેરિફ વધારવાનો કોઈ ઇરાદો નથી. સરકારનો ધ્યેય એ છે કે BSNL પહેલા તેનો બજાર હિસ્સો મજબૂત કરે, પછી કોઈપણ પ્રકારનો ભાવ સુધારો કરવો જોઈએ.
દરમિયાન, TRAI (ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા) એ સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સેવાઓ માટે એક નવું નિયમનકારી માળખું પ્રસ્તાવિત કર્યું છે. આ અંતર્ગત, સ્ટારલિંક જેવી કંપનીઓએ તેમની કુલ આવકના 4 ટકા સરકારને ફી તરીકે ચૂકવવા પડશે. આ શહેરી ગ્રાહકો માટે વાર્ષિક 500 રૂપિયા સુધીનો વધારાનો ખર્ચ બની શકે છે. જોકે, ગ્રામીણ ગ્રાહકો પર કોઈ વધારાના શુલ્ક લાગુ થશે નહીં, જે ગ્રામીણ વિસ્તારોને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે.
નિષ્ણાતો માને છે કે ભારતમાં સ્ટારલિંકનો પ્રવેશ ગ્રામીણ કનેક્ટિવિટીમાં ક્રાંતિકારી પરિવર્તન લાવી શકે છે. પરંતુ તે જ સમયે એવી ચેતવણી પણ આપવામાં આવી રહી છે કે તેની કિંમત, મર્યાદિત વપરાશકર્તા મર્યાદા અને ગતિ મર્યાદા જેવા પડકારો તેના વિસ્તરણને મર્યાદિત કરી શકે છે. સરકાર આ સેવાને સંતુલિત રીતે લાગુ કરવા માંગે છે, જેથી એક તરફ ગ્રામીણ ભારતને ઇન્ટરનેટ સાથે જોડી શકાય અને બીજી તરફ દેશની હાલની ટેલિકોમ કંપનીઓને અસંતુલિત સ્પર્ધાથી બચાવી શકાય.
